St. Catharines

Us der alemannische Wikipedia, der freie Dialäkt-Enzyklopedy

Wappe	Logo

Basisdate
Staat:	Chanada
Provinz:	Ontario
Region:	Niagara
Gründig:	1808
Geographischi Lag:	43° 11' n. B. 79° 14' w. L.
Zitzone:	Öschtlich UTC -5
Höchi:	98 m ü. NN
Flächi:	97.11 km²
Ywohner:	134.996 (2006 Schätzig)
Bevölkrigsdichti:	1330.2 Ywohner pro km²
Offizielli Websyte:	[1]
Politik
Bürgermeischter:	Tim Rigby
Verwaltig:	St. Catharines City Council
St. Catharines im Niagara Chreis un Ontario

Dialäkt: Dinkelbärgisch

D'Hintersyte vo Downtown

St.Catharines isch e Stadt i Ontario, z'Chanada; s'isch d'gröschti Stadt vum Chreis Niagara. St.Catharines het (2001) 129.000 Ywohner (inzwüsche warschynlich 135.000); in dr Agglomeration läbe insgsamt 377.000 Mensche.

D'Stadt leit am nördlichi Ygang zum Welland Canal un am Ufer vum Ontariosee. St.Catharines seit mer au d'Gartestadt, wege ihre 4km² vo öffentlichi Gärte. D'Brock Universität leit z'St.Catharines. Vo de Yheimische wird St. Catharines mangmol St. Kitts gannt. Uf Französisch heisst St.Catharines, Saint Catharines, uf Mohawk Teiotenonhsà:kton un e alemannischi Wortschöpfig isch Sankt Chätter.

[ändere] Gschicht

St. Catharines isch um 1780 vo amerikanischi Loyalischte gründet worre. D'erschti Siidler sin zwee früheri Soldate gsi wo sich dört agsiidelt hen wo sich zwee Bäch, Dick’s Creek un Twelve Mile Creek, chrüüzt hen. Als Strosse sin alti Indianerpfäd bnutzt worre wo hüt no d'Grundlag vum Strossesüschtem bilde. Vorher isch d'Gegend vo dä Irokese bsiidelt gsi. S'erschti Gschäft isch 1783 vum Robert Hamilton ufgmacht worre; 1786 isch Crown Mills, d'erschti Mühli, ufgmacht worre. Zwüsche 1787 un 1879 isch s'Land vermesse un verteilt worre. Zu derre Zit isch d'chlyni Siidlig als “The Twelve” bechannt gsi. 1797 isch d'erschti Beiz ufgmacht worre un het sich zumene örtlichi Treffpunkt un Chutschestation entwiggelt; 1798 isch dr Ort sogar noochem Bsitzer vo dr Beiz, Paul Shipman, i “Shipman’s Corner” umbnannt worre. D'zentrali Stross vo St. Catharines, St.Paul Street isch ebefalls nooch ihm bnannt.

s'Zentrum vum historischi Downtown

Im Chrieg vo 1812 isch St.Catharines zwar nüt aagrife worre aber d'Laura Secord isch durchglofe um d'Brite voreme amerikanischi Aagriff z'warne. 1808 isch d'Bezeichnig St. Catharines zum erschti Mol ufenere Charte uftaucht; d'Stadt isch nooch dr Frau vum Robert Hamilton, dr Catharine Hamilton, bnannt. 1817 isch e Poschtamt mit dr Bezeichnig St. Catherines ufgmacht worre, aber dä Rächtschrybfehler het sich nüt durchgsetzt un d'Stadt heisst syt 1821 St. Catharines. 1876 isch St. Catharines als Stadt annerchannt worre.

Durch de Bau vum erschte Welland Chanal zwüsche 1824 un 1833 isch St. Catharines zum komerzielle un induschtrielle Zentrum vo dr Niagara Halbinsel worre.

[ändere] Geografi

Wyräbe im Süde vo dr Stadt

dr Short Hills Provincial Parc

St. Catharines leit im Zentrum vo dr Niagara Halbinsel im üsserschte Süde vo Ontario. D'Umgebig het e einzigartigs Mikro-Klima wo uf d'Nähi zu zwee vo de Grossi See, em Ontariosee un em Eriesee, un uf de Niagara Buckel zruggz'füehre isch. S'warmi Wätter un dr rychi Bode sin bsunders guet für s'Aapflanze vo Frücht geeignet. D'Niagara Halbinsel isch deswäge au für de Wy berüemt. Au Ahornsyrup wird im Früeling gsammelt.

Dr Short Hills Provincial Park leit im Südweschte vo dr Stadt.

Dr Welland Chanal markiirt d'öschtlichi Gränz vo dr Stadt. Dr hütigi Chanal isch dr neuschti vo insgsamt viir Chanäl. D'früheri Chanäl sin alli zuegschütet worre, aber Spure sin immer no z'sehe.

D'Nochbarstädt sin Thorold, Niagara-on-the-Lake, Niagara Falls, Fort Erie, Welland, Pelham, Lincoln, Grimsby un Hamilton. Toronto isch uugfähr 100km vo St.Catharines eweg.

St. Catharines un Thorold lönn direkt näbenander un zwüsche de Lüt us St.Catharines un denne us Thorold bstoht e gwüssi Animosität. D'Bwohner vo Thorold befürchte vorallem irgetwenn uf St. Catharines ygmeidet z'werre; zum Teil deswege isch Thorold 1975 als Stadt annerchannt worre. D'Stadt gilt z'St.Catharines vorallem als gfährlich un uusicher un wird vo Fremdi oft numme als Vorort oder Stadtteil vo St. Catharines aagsehe. Usserdem bschwere sich d'Ywohner vo Thorold über mangelndi Transportmöglichkeite.

St. Catharines het e Partnerschaft mit Port of Spain z'Trinidad un Tobago.

[ändere] Virtel

St. Catharines bstoht us de folgendi Gmeine, wobi d'“Gmeine” chei adminischtravi Funktion erfülle sundern numme durch d'Identität vo ihri Bwohner bstöhn. Öber d'Hälfti vur Stadt het so e Identität nüt.

d'Stadtteil vo St. Catharines

Barbican Heights
Burleigh Hill
Facer
Glenridge
Martindale
Merritton
Michigan Beach
The North End
Port Dalhousie
Port Weller
Power Glen
Rockway
Downtown St. Catharines
Secord Woods
St. George's Point
Vansickle
Western Hill

Vo denne unterscheide sich vor allem Merriton, Port Dalhousie, Glenridge, un d'”Stadt” (Downtown) vum Rescht vur Stadt:

Merritton wird vo syni Bwohner mangmol als s'”Härz vo St. Catharines” gnannt. Allerdings isch dr Stadtteil e weng e schäbigs Plätzli vo St. Catharines un gilt als gfährlich. D'Ywohner vo Merritton gränze sich gern vum Rescht vo dr Stadt ab; dr Stadtteil het so zum Byschpiil au e eignes Denkmol für syni Chriegsgfalleni. Atraktione z'Merritton sin dr Welland Chanal un dr Merritton Tunnel (wo's aageblich spuukt). Usserdem het d'Houptstross vo Merritton e paar ältri Gschäft. Merritton isch früeher wie au Port Dalhousie e eigeständiger Ort gsi wo vo St. Catharines ygmeidet worre isch.

Port Dalhousie isch dr nördlichschti Stadtteil un leit direkt am Ontariosee. Dr Ort isch für syn historischs Virtel bechannt. Dr Strand vo Port Dalhousie isch im Summer e bliebts Usflugziil. Z'Port Dalhousie isch d'Mündig vo de drüü erschti Welland Chanäl gsi. Zur Zit wird plant e komerzielles Virtel z'Port Dalhousie z'baue. Dr erschti Vorschlag, e 30 Stock hohs Gebäude z'baue, het wege Protescht vo dr Bvölkrig müesse ufgä werre. Jetz wird vorgschlage e numme 17 Stock hohs Wohnhuus z'baue, e Hotel, e Theater un no meh Gschäft. Au vo dem Vorschlag sin d'Yheimische nüt bsunders begeischtert gsi un hen e Aktion gschtartet au dä Plan scheitre z'lo.

Glenridge gilt als de Stadtteil, wo am suuberschte un pflegteschte isch. Glenridge goht vum Zentrum vur Stadt bis zum Niagarabuckel. Durch d'Nähi zur Brock Universität wohne viili Studente am End vum Virtel. In de letschti Johr bechlage sich d'Yheimische deswege über e Überbevölkrig durch Studente.

Downtown, s'Zentrum vur Stadt, wird durch d'Strosse St. Paul Street, Geneva Street, Niagara Street, Welland Avenue un d'Autobahn begränzt. Downtown isch dr älteschti Teil vo St. Catharines. Dr Platz isch ursprünglich do gsi, wo e Irokesepfad de Twelve Mile Creek Bach überquert het. D'alti Irokesepfäd bstöhn hüt no in dr Form vo dr St. Paul Street; eini vo de ganz wenigi churvigi Houptstrosse vo Nordamerika. Durch d'relativ langi Gschicht het s'Zentrum vo St. Catharines mehreri Hüüser vo historischer Bedütig. D'Eröffnig vo Ychaufszentre het zum Verfall vo Downtown gführt un viili Gschäft hen zuegmacht gha. Hüt het's allerdings wiider über 120 Gschäft un 50 Reschtaurants. Usserdem isch dr einzigi Markt vo dr Stadt in Downtown. Trotzdem sehne viili Hüüser vo Downtown vor allem vo hinte immer no zimli schäbig us. D'zahlrychi Beize sin e bliebts Usfluegziil vo Studente un yheimischi Jugendliche. Im April 2006 isch vo dr Stadtverwaltig bschlosse worre, dass s'Zentrum chei Eibahnstross meh isch. Die Entscheidig soll Problem mitem Parke löse un d'Gschäft neu beläbe.

D'Gmeine im Süede vo St. Catharines sin in letschter Zit rasant gwaggse, vor allem d'Gmeine Vansickle un Martindale.

[ändere] Verwaltig

St. Catharines wird vomene Bürgermeischter un emene Rat mit zwölf Mitgliider regiirt; dr Bürgermeischter syt 1997 isch de Tim Rigby. D'Stadt isch in säggs Bezirk yteilt, wo je zwei Rät stelle; im Gegesatz zum Bürgermeischter hen d'Rät numme e Teilzit-Position.

Wahle zum Rat finde im November statt; d'näggschti Wahle sin im November 2006. Bis jetz hen d'Wahle alli drüü Johr stattgfunde, ab 2006 allerdings numme no alli viir Johr.

St. Catharines wird in dr Niagara Region vo säggs Rät representiirt. E Bsunderheit vo dr Niagara Region isch, dass d'Regionalrät nüt glychzitig imene Stadtrat sitze. St. Catharines het eis vo de nidrigschti Bürger/Representante-Verhältnis i ganz Ontario. Uf ei Representant chömmet numme 7.000 Lüt. Zum Verglych het d'öber glychgrossi Stadt Oshawa e Verhältnis vo eim Representant für 13.500 Lüt un e Grossstadt wie Toronto sogar vo 55.000 Lüt. Plän vonere Reform vum Stadt – un Regionalrat lehnt dr Rat ab.

St. Catharines wird bi Provinz- un Bundeswahle vo zwee Wahlchreis representiirt. Dr Grossteil vur Stadt ghört zum Wahlchreis St. Catharines, chlyni Stück am Rand vo dr Stadt allerdings zum Wahlchreis Welland. E Bsunderheit isch, dass d'Stadt numme zweimol e Oppositionele gwählt het. In de chanadischi Bundeswahle vo 2006 het dr Konservative Rick Dykstra mit numme 244 Stimme gäge de Liberale Walt Lastewka gwunne, wo bisher d'Stadt representiirt het.

[ändere] Verchehr

St. Catharines het e öffentlichs Verchehrsüschtem, wo Buslinie in dr ganzi Stadt un in dr Nochbarstadt Thorold betrybt. S'verchehre 24 Buslinie dagsüber un z'Obig un em Wucheend 16i. Usserdem fahre vo dr Brock-Universität us Büs in d'Nochbarstädt Welland un Niagara Falls. Ywohner vo mangi Stadtteil bschwere sich allerdings über schlechti Aschlüss a s'Busnetz. Usserdem sin mangi Büs üsserscht alt un nümm im beschte Zustand. Dr Busterminal stoht in dr Stadtmitti; vo dört us fahre usser de Stadtbüs au Greyhound- un Coach Canada-Büs uf Toronto, New York un Städt in dr Umgebig.

St. Catharines het au e Bahnhof vo de chanadischi Ysebahngsellschafte VIA Rail un Amtrak. Züg fahre uf Toronto un New York Stadt.

D'wichtigschti Strosse zu un vo St. Catharines eweg sin d'Autobahne Queen Elizabeth Way (vo Oschte nooch Weschte) un Highway 406 (vo Norde nooch Süde).

St. Catharines isch d'erschti Stadt uf dr Wält gsi mitenere Elektrischi Tram. D'Linie isch z'erscht zwüsche dr Stadt un em Stadtteil Merritton gfahre un spöter au uf Port Dalhousie un Thorold. S'Trämli isch in de 60er stillgleit wore un d'Linie in Pfäd un Parks umgwandelt worre.

[ändere] Bevölkrig

St.Catharines het im Johr 2001 129.000 Ywohner gha; 2006 warschynts 135.000. S'Durchschnittsalter isch 40,3 Johr.

St. Catharines isch primär englischsprochig. E grössri franko-chanadischi Gmeinschaft git's nüt; numme einzelni Zuzogeni (z.B. Studente etc.). Allerdings existiirt e französischer Chindergarte un e Schuel; englischsprochigi Familie hen so d'Wahl ihri Chinder in e Immersionsprogram z'ghä. In dr Nochbarstadt Welland läbt allerdings eini vo de gröschti franko-chanadischi Gruppe vo ganz Ontario. D'Ywander hen zum Teil ihri Sproche behalte, bsunders asiatischi Gruppe. Au Polnisch wird zum Teil no gsproche. Allerdings het cheini vo denne Sproche e öffentlichs Profil.

D'Bevölkrig vo St. Catharines isch zu 92,2% vo europäischer Abstammig. Dr Rescht verteilt sich uf Farbigi (1,5%), Ureiwohner (1,2%) un Asiate (1,1%). D'ursprünglichi Bevölkrig bstoht vorallem us Engländer, Schotte, dütschi Proteschtante, französischi Huguenote un holländischi Calviniste. Usserdem läbt e grössri Aazahl vo Pole in dr Umgebig.

D'Religione verteile sich uf Proteschtante (45,4%), Chatholike (34,2%), Orthdoxi (1,4%) un Moslem (1,5%). 15.8% gän chei Religion aa.

Dr wichtigschti Induschtrizweig vo St. Catharines sin Fabrike, vor allem Autofabrike; allerdings isch dä Zweig in de letschti Johr uf Choschte vum Dienschtleischtigsektor gschrumpft. Usserdem isch St. Catharines eini vo de wichtigschti Kommunikationsverbindige zwüsche Chanada un de USA.

D'Arbeitslosigkeit isch 6,5%; s'Durchschnittsykomme $ 30.997. D'fümf gröschti Arbeitgeber sin:

S'Öffentlichi Schuelsyschtem vo Niagara: 5.000
General Motors: 3.700
S'Gsundheitsyschtem vo Niagara: 1.800
Brock Universität: 1.324
Sitel Corporation (e Telefonaabieter): 1.000

[ändere] Sehenswürdigkeite

einer vo de zahlrychi Pfäd

s'Pen Centre

Dr Markt vo St. Catharines, dr Farmers' Market, isch einer vo de älteschti Märkt vo Ontario un goht uf s'frühi 19ti Johrhundert zrugg. Gnau wie vor übereme Johrhundert wird dr Markt jede Zischtig, Dunschtig un Samschtig abghalte.
D'Stadt het e umfangrychs Netzwerk vo Pfäd, mitenere Längi vo über 90 Kilometer. Zwee Pfäd vo 9 bzw 11km füehre am hütige un aa früheri Welland Chanäl vorbi. Usserdem führt dr Bruce Trail (dr älteschti un längschti Wanderweg vo Chanada) durch St. Catharines.
Dr Montebello Park isch 1887 vum Frederick Law Olmsted entworfe worre un ghört zum historischi Erbe vo Ontario.
D' BME Church un d' Salem's Chapel sin zwo historischi Chilche, wo e grossi Roll bi dr Flucht vo amerikanischi Sklave nooch Chanada gspiilt hen.
S' Rothuus (City Hall), wo 1937 aa dr glychi Stell wie s'alti Rothuus baut worre isch un wo früher alli Abteilige vo dr Stadtverwaltig unterbrocht gsi sin.
S'alti Gericht (Old Courthouse), wo 1848/1849 baut worre isch.
S' Queen St. Heritage District isch e alts Virtel vo St. Catharines, wo historisch un architektonisch bedütsam isch.
S' Welland House Hotel isch eis vo de einzigi Hüüser us dr Zit, wo St. Catharines e Kurort gsi isch. Hüt beherbergt s'Huus e Studenteresidenz un de Radiosänder vur Brock Universität.
Dr Yates St. Heritage District bestoht us Hüüser us dr viktorianischi Era un leit näbe de Rescht vum erschte Welland Chanal.
S' St. Catharines Museum leit aa einer vo de Schleuse vum Welland Chanal un het Usstellige über d'Gschicht vo St. Catharines un de Welland Chanal. Bsuecher chönne au vonere Platform d'Schiff beobachte wo durch de Chanal dure fahre.
S' Morningstar Mill and Mountain Mills Museum isch eini vo de älteschti Mühle vo Chanada. S'Museum stoht ufem Niagara Buckel un wird immer no durch Wasserchraft betrybe.
St. Catharines isch usserdem s'zentrali Ychaufszentrum vo dr Niagara Region. S' Pen Centre het über 162 Gschäft un isch früher s'gröschti Ychaufszentrum vo Chanada gsi.

[ändere] Medie

Fümf Zitige erschyne z'St. Catharines: dr St. Catharines Standard, d' The Niagara News – St. Catharines Edition, d' Niagara This Week, dr Pulse Niagara un d' Local Sports Report. Usserdem d' Brock Press, d'Schüelerzitig vur Brock Universität.

St. Catharines het fümf verschidni Radiosänder.

St. Catharines het chei eignene Fernsehsänder, Statione us Toronto, Hamilton un Buffalo chönnet aber empfange werre. 2003 isch dr Aatrag gschtellt worre e Regionalsänder, TV Niagara z'gründe. E Sendeerlaubnis isch aber nüt erteilt worre.

[ändere] Persönlichkeite us St. Catharines

[ändere] Musiker

Dr Grossteil vo dr Band Alexisonfire chunnt us St. Catharines. Eis vo ihre Videos isch dört gfilmt worre.
Dr John Crossingham, dr Trommler vur Band Broken Social Scene, isch vo St. Catharines.
Dr Raine Maida, dr Sänger vo Our Lady Peace, het am Ridley College z'St. Catharines studiirt.
Dr James McCollum vo The Philosopher King un Prozzak isch ebefalls us St. Catharines.
Dr Walter Ostanek, e Grammy Gwinner, isch als Bueb uf St. Catharines zoge un läbt dört. Er unterhält e Musikgschäft.
Dr Neil Peart, dr Trommler vo Rush, isch z'Port Dalhousie ufgwaggse un eis vo syni Lieder isch vo dem Stadtteil inschpiriirt.
Dr Ron Sexmith, e Gwinner vum Juno Award, isch z'St. Catharines ufgwaggse.
D'Band The Trews hen langi Zit z'St. Catharines gläbt.

[ändere] Politik

Dr Robert Stanley Welch het syn Läbelang z'St. Catharines gwohnt. Er isch vo 1977 bis 1985 dr stellvertretendi Premier vo Ontario gsi un isch mehrmols im Bundeskabinet gsi.
Dr Stuart Garson isch z'St. Catharines uf d'Wält cho. Er isch vo 1943-1948 Premier vo Manitoba gsi un vo 1948-1957 im Bundeskabinet gsi.

[ändere] Fernsehe

D'Anna Olson, e Bäckeri un Moderatori vonere Chochshow het e Bäckerei z'Port Dalhousie.
Dr Dave Thomas, e Schauspiiler, isch vo St. Catharines.
Dr Hume Cronyn het em Ridley College studiirt.
D'Jennifer Hollet, e früheri Moderatorin bim chanadische Musiksänder MuchMusik, isch vo St. Catharines.
Dr Mike Beaver, e Schauspiiler, isch z'St. Catharines uf d'Wält cho.
Dr Rick Campanelli, e früehere Moderator un momentan Reporter, het aa dr Brock Universität studiirt.

[ändere] Sportler

Dr Brian Bellows, e Hockeyspiiler chunt us St. Catharines.
Dr Gerry Cheevers, e erfolgrycher Hockeyspiiler, isch ebefalls us St. Catharines.
Dr Alan Eagleson, e Hockeyagent, Anwalt un Politiker, isch vo St. Catharines.
Dr Tim Horton, e Hockeyspiiler un Gründer vum chanadischi Bäckerei- un Chaffegschäft Tim Horton's, isch z'St. Catharines durch e Autounfall um s'Läbe cho.
Dr Bryan McCabe, ebefalls e Hockeyspiiler, isch us St. Catharines.
Dr Andrew Peters, no e Hockeyspiiler, isch ebefalls us St. Catharines.
Dr Dick Pound, früherer Vizepräsi vum Internationale Olympische Komitee un momentan dr Vorsitzendi vo dr World Anti-Doping Agency, isch z'St. Catharines ufgwaggse.
D'Buffy-Lynne Williams, e Ruedereri, wo mehreri Bronzemedalie bi de Olympischi Spiil vo 2000 gwunne het, isch us St. Catharines.

[ändere] Sunschtigi

Dr Autor Richard B. Wright wohnt z'St. Catharines. Dr Wright het 2001 de Giller Prize (e Uszeichnig für englisch-sprochigi chanadischi Autore), de Trillium Book Award (e Prys, wo vo Ontario a chanadischi Autore vergä wird) un de Governor General's Award (eini vo de höggschti literarischi Uszeichnige vo Chanada) für syn Roman Clara Callan gwunne.
Dr Peter Gzowski, e Reporter un Schriftsteller, het am Ridley College studiirt.
D'Linda Evangelista, e Model, isch z'St. Catharines uf d'Wält cho un dört ufgwaggse. E Abteilig vum Chrankehuus vo St. Catharines isch nooch ihr bnannt worre.
D'Karla Homolka, e Seriemörderi, wo zamme mit ihrem Maa für d'Ermordig vo mehreri jungi Fraue verantwortlich gsi isch (z'St. Catharines un anderschwo), isch z'St. Catharines ufgwaggse.