ዋዝንቢት
From Wikipedia
ዋዝንቢት የትኋን አይነት ነው። የፌንጦና የአንበጣ ዘመድ ነው። ሁለንተናው ትንሽ ለጥ ይላል፤ የረዘሙ አንቴኖችም አሉት።
ዋዝንቢት ታዋቂ የሚሆነው በተለይ ስለ ድምጹ ይሆናል። ይህን ለማሰማት የሚችለው አውራ ዋዝንቢት ብቻ ነው፤ የተባዕቱ ክንፍ እንደ "ሚዶና ሞረድ" የሚመስል ፍርግርግ መሣሪያ አለበትና። ክንፎቻቸውን በማፋተግ ድምፃቸውን ያሰማሉ፤ ዘፈናቸውም በየወገናቸው ይለያያል። ሁለት ዓይነት የዋዝንቢት ዘፈኖች አሉ፤ የጥሪ ዘፈንና የመርቢያ ዘፈን ናቸው። የጥሪ ዘፈን አንስት ይስባልና እጅግ ከፍ ይላል። የመርቢያ ዘፈን አንስቲቱ ስትቀርብ ይጠቅማልና በጣም ቀስ ይላል። አንስት ዋዝንቢት የረዘመ እንደ መርፌም የሚመስል ዕንቁላልም የሚጥል ዕቃ አለባት።
በምድር ላይ 900 የሚያሕሉ የዋዝንቢት ወገኖች ይገኛሉ። ዋዝንቢት በሌሊት የሚነቃ ወደ መሆን ያዘንብላል። ብዙ ጊዜ ለዘመዱ ለፌንጣ ይሳታል፣ የሚዘልሉባቸው ጭኖች ያሉበት የሁለንተናቸው ቅርፅ ተመሳሳይ ነውና።
በ1963 ዓ.ም. ዶ/ር ዊሊያም ከይድ ምርመራ አድርጎ አንዲት ተባይ ዝንብ ደግሞ በተባዕቱ ዘፈን እንደምትሳብ፤ ዕጯንም እንድታስቀምጥበት ቦታውን ለማወቅ እንደሚጠቅማት አገኘ። የመርባትን ድምጽ በመጠቀም የአስተናጋጇን ቦታ ለምታገኝ የተፈጥሮ ጠላት ይህች መጀመርያ ምሳሌ ሆነች። ከዚያ በኋላ ብዙ የዋዝንቢት ወገኖች ይህችን ተባይ ዝንብ ሲሸክሙ በምድር ላይ ተገኝተዋል።
በእስያ በተላይም በቻይና ዋዝንቢት ዝነኛ ለማዳ እንስሳ ሆኖ እንደ መልካም እድል ይቈጠራል። በአንዳንድ ባሕል ደግሞ እንደ ምግብ ሊበላ ይችላል።
[ለማስተካከል] ወገኖች
ከዕውነተኛው ዋዝንቢት አይነቶች መካከል አንዳንዶቹ እንዲህ ናቸው፦
- የቊጥቋጦ ዋዝንቢት
- ተራ ወይም የሜዳ ዋዝንቢት፤ ቡናማ ወይም ጥቁር፤ ስሙም "የሜዳ" ምንም ቢሆንም፣ አንዳንድ ወደ ቤት ይገባል።
- ባለቅርፊት ዋዝንቢት
- የጉንዳን ዋዝንቢት
- የመሬት ዋዝንቢት
- የዛፍ ዋዝንቢት ፦ አብዛኛው አረንጓዴ ናቸው ክንፉም በውስጡ የሚያሳይና ሰፊ ነው፣ በዛፍና በቊጥቋጦ ይበዛል።
- እንግዳ ዋዝንቢት
- ባለሠይፍ ጅራት ዋዝንቢት
ከዕውነተኛው ዋዝንቢት ጭምር፣ ከነዚሁ ውጭ አያሌ ሌላ የተዛመዱ ተሐዋስያን ወገኖች "ዋዝንቢት" ሊባሉ ይችላሉ፦
- የፍልፈል ዋዝንቢት
- ባለ ረጅም ክንድ ፌንጦ
- የዋሾ ዋዝንቢት (ደግሞ የግመል ዋዝንቢት ይባላል)
- የአሸዋ ዋዝንቢት
- የዊታ ዋዝንቢት - በኒው ዚላንድ የሚገኝ
- የየሩሳሌም ዋዝንቢት - በሜክሲኮ አካባቢ የሚገኝ
- የፓርክታውን ፕራውን - ከደቡብ አፍሪቃ የሚገኝ ወገን ነው።
