Ernst Haeckel
De Biquipedia
|
Ernst Heinrich Philipp August Haeckel (Brandenburgo (Alemania), 16 de frebero de 1834 - † 9 d'agosto de 1919), también escrito von Haeckel, estió un naturalista, biologo, filosofo, medico, artista y profesor unibersitario alemán. Ernst Haeckel fazió ro primer arbol chenealochico d'as espezies bibas, imbentere muitos d'es neolochismos d'a biolochía moderna como filoxenia ó ecolochía, y aportó un nuebo reino t'a clasificazión taxonomica d'es sers bibos: es protistas.
Haeckel, á més, promobié ra obra de Charles Darwin en Alemania y desembolicó ra suya polemica teoría d'a recapitulazión postulant que es organismos, á mientres d'o suyo creiximiento embrionario y post-embrionario (ontoxenia de l'organismo), pasan per una secuenzia d'estaus an parixen més que més ent'as espezies d'as cualas en son deszendienz. Er resumiere iste conzepto en ra frase "ra ontoxenia recapitula ra filoxenia".
Ras obras artisticas de Haeckel encluyen més de 100 ilustrazions en color sobre animals y creyaturas marinas, belas d'as cualas estieron feitas en ras Islas Canarias. Como á filosofo, Haeckel escribiere Die Welträthsel (1895-1899) (en aragonés, l'Enigma de l'Uniberso) y ra obra Freedom in Science and Teaching (1877) (Ra libertat en ra zenzia y l'amostranza) que feba claras referenzias ent'a nezesidat d'introduzir ra Teoría d'a Eboluzión en es sistemas educatibos.