Metanol
Sa Wikipedije, slobodne enciklopedije
Metanol (poznat i kao metil-alkohol) je najprostiji alkohol. Vrlo je otrovan (količina od 30 ml može usmrtiti čovjeka ili izazvati trajno sljepilo). U savremenoj industrijskoj proizvodnji zauzima najvažnije mjesto, u odnosu na druge alkohole. Njegova formula je CH3OH.
Sadržaj |
[uredi] Dobivanje
Metanol se nekada dobivao suhom destilacijom drveta. Danas se najčešće dobiva sinzezom vodika (H) i ugljik-II-oksida (CO), pri povišenoj temperaturi i pritisku uz katalizator:
- CO + 2H2 ----> CH3OH (p=200-300 bar; t=300-400°C)
[uredi] Upotreba
Metanol se koristi kao pogonsko gorivo kod automobilskih motora gdje je potrebna velika snaga te visoka izdrzljivost protiv detonacije (=nezeljeno samozapaljenje goriva kada se klip nalazi u "pogresnom" polozaju). Metanol sadrzi 50% oksigena sto pospjesuje sagorjevanje u motorima sa unutrasnjom sagorjevanjem, ima veci stepen iskoristenja od benzina, ima izrazito visok oktanski broj od RON130 te ima izvrsna rashladna svojstva. Izduvni gasovi su cistiji od benzina i sadrze manje CO2. Mana metanola kao pogonskog goriva je da sadrzi duplo manje energije od benzina po jedinici zapremine te je potrebno ubrizgati duplo vise metanola da bi sagorjevanje bilo potpuno. Osim toga djeluje korozivno i toksican je pa se etanol radije koristi kao ekoloska zamjena metanolu. Radne temperature su im slicne, metanol preko +13'C dok etanol ima preko +11'C te se oba koriste samo kao "ljetno" gorivo u visokim koncentracijama. Zimi se metanol koristi uz primjese acetona (nekoliko procenata) koji mu povecava opseg radne temperature. Izvor: Obrtni
[uredi] Derivati
Derivat metanola, 2-metoksi-2-metil-propan (MTBE = metil-tert-butil-eter), danas vrlo važan sastojak bezolovnog benzina, koji ga sadrži i više od 10%. MTBE povisuje oktanski broj benzina i zamjenjuje škodljivo tetra-etil-olovo (Pb(C2H5)2), koje se još od 1921. godine dodaje benzinu, kao antidetonator.
[uredi] Dobijanje MTBE-a
MTBE se dobiva prevođenjem para metanola i 2-metil-propena preko pogodnog katalizatora, pri povišenom pritisku i tempretaturi:
- CH3OH + CH2=C(CH3)-CH3 ----> CH3-O-C(CH3)2-CH3
[uredi] Reakcije metanola
Metanol se u jetri oksidira u metanal (formaldehid), koji uzrokuje koagulaciju protoplazme:
- CH3OH ----> CH2=O + H2O
Nedovršeni članak Metanol koji govori o hemiji treba dopuniti. Dopunite ga prema pravilima Wikipedije.
