Baungon, Bukidnon
Gikan sa Wikipedia, ang gawasnong ensayklopedya
Ang Baungon usa ka ikaupat ka klase nga lungsod sa lalawigan sa Bukidnon sa Pilipinas. Sumala sa sensus sa tuig 2000, ang Baugon may populasyon nga 26,695 ka tawo sa 5,141 ka bubong.
1757 - Apo Mandapagun miabot gikan sa Lambaguhon, Kagayha-an (Cagayan de Oro) ug mipuyo sa Buenavista
Apo Mandapagun mao ang amahan ni Apo Dapagun. Apo Dapagun mao ang amahan ni Apo Matulis. Mao kini ang mga anak ni Apo Matulis:
1. Apo Tulis 2. Apo Amay Tomas Lilangan 3. Apo Mandintuhan 4. Apo Ilumon 5. Inay Botis 6. Inay Miayana 7. Inay Musal 8. Apo Sungkayaw 9. Inay Laum 10. Apo Mateo Hukmayan
1902 - Karaang Imbatug
1918 - epidemya sa buti ug kalibang mipatay ug daghanan sa Karaang Imbatug
Tungod sa maong epidemya, namalik ang uban paglabang sa suba sa Cagayan, ang uban misaka sa bukid. Ang mga nagpabilin mipili kang Apo Manlibana isip ilang Datu. Nagpatawag siya ug pakigpulong aron paghisgot-hisgot sa pagbiya sa Karaang Imbatug ug sa pagbalhin ngadto sa Brgy. Imbatug nga mao ang Poblacion karon.
Sa nagpaingon na sila sa Brgy. Imbatug, mihunong sila sa suba sa Pandaug (Pandahug) ug gihimo nila ang ritwal sa Panlitub - kini nga ritwal gihimo aron pagmando sa dautan aron dili pagsunod kanila. Ang lugar nga duol sa suba gitawag nila ug Mando. Ug ang suba Pandaug, simbolo sa pagdaug nila batok sa epidemya.
May 6, 1920 - Bag-ong Poblacion gitukod
Datu Amay Tomas Lilangan mao ang unang Datu nga gipili sa pagbantay sa kalinaw sa Bag-ong Poblacion. Ang mga anak ni Datu Amay Tomas Lilangan mao kining mosunod:
1. Maria Layawan (Inay Bawi) 2. Rosita Malinawon (Inay Damit) 3. Cypriano Lilangan (Tatay Simbo) 4. Juliana Oblad (Inay Ombad)
1950 - Miabot ang mga Paring Heswita. Nagpatukod ug Kapilya sa Mando si Tatay Simbo. Gisultihan siya sa mga Heswita nga usa lang ka asawa gikan sa iyang tulo ka asawa ang iyang pili-on kung gusto niya mahimong Kristiyano. Gipili niya si Inay Apay Laque nga nahimong inahan nila ni:
1. Rufino Lilangan 2. Felomina Bacarro 3. Oding Cadete 4. Petronila Jaranilla
[usba] Mga Barangay
Ang Baungon may napulo'g unom (16) ka barangay.
|
|
[usba] Mga Sumpay sa Gawas
| Mga Dakbayan ug Lungsod sa Bukidnon | |
| Mga Dakbayan: | Dakbayan sa Malaybalay | Dakbayan sa Valencia |
| Mga Lungsod: | Baungon | Cabanglasan | Damulog | Dangcagan | Don Carlos | Impasug-Ong | Kadingilan | Kalilangan | Kibawe | Kitaotao | Lantapan | Libona | Malitbog | Manolo Fortich | Maramag | Pangantucan | Quezon | San Fernando | Sumilao | Talakag |
