Γκιλοτίνα

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Πρώιμη λαιμητόμος (Μουσείο της Σκωτίας).

Η γκιλοτίνα ή λαιμητόμος (guillotine) ή καρμανιόλα , είναι μηχανικό όργανο που χρησιμοποιήθηκε από πολλές χώρες για τον αποκεφαλισμό των καταδικασμένων σε θάνατο. Κατασκευάστηκε από το δρα Ζοζέφ Ινιάς Γκιγιοτέν, (Guillotin 1738-1814) ο οποίος στη Συνέλευση των Τάξεων 1789 πρότεινε πρώτος τη χρήση της ως "ανώδυνο θάνατο". Αργότερα η Νομοθετική επιτροπή ανέθεσε στο γιατρό Λουί να το μελετήσει και να κατασκευάσει το μηχάνημα το οποίο αρχικά ονομάστηκε λουϊζόν ή λουϊζέτ (Louison, Louisette). Τελικά η χρήση του υιοθετήθηκε στις 20 Μαρτίου 1792 διατηρώντας όμως το όνομα του πρώτου εισηγητή. Ο αποκεφαλισμός γινόταν με το πέσιμο βαρειάς λοξής λεπίδας που γλιστρούσε απότομα ανάμεσα σε δύο ορθοστάτες και ο θάνατος ήταν ακαριαίος.

Το μηχάνημα αυτό ήταν ήδη γνωστό και σε χρήση στη Νότια Γαλλία καθώς και στην Ιταλία από τον 16ο αι. που έφερε το όνομα μαναία (mannaia).

Η πρώτη εκτέλεση με λαιμητόμο έγινε στις 25 Απριλίου 1792 στη Γαλλία. Και ενώ αρχικά σχεδιάστηκε για την εκτέλεση κοινών εγκληματιών μετά 4 μήνες από της πρώτης χρήσης επακολούθησε μέσον θανάτωσης πολιτικών καταδίκων και αντιπάλων. Ως ποινή, η Γαλλική Δημοκρατία τη κατάργησε μόλις στις 9 Οκτωβρίου 1981.

Στην Ελλάδα, χρησιμοποιήθηκε επίσης, ως τις αρχές του 20ού αιώνα. Ήταν στημένη στις φυλακές του Παλαμηδιού, στο Ναύπλιο. Με γκιλοτίνα εκτελέστηκε ο δολοφόνος του Πρωθυπουργού Θεόδωρου Δηλιγιάννη, Κώστας Γερακάρης, το 1906.

Στην περίοδο της Τρομοκρατίας, κατά τη Γαλλική Επανάσταση (1793-94) εκτελέστηκαν στη λαιμητόμο περισσότερα από 4.000 άτομα.