Καταστροφή της Σμύρνης
Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
 |
Η ουδετερότητα αυτού του άρθρου αμφισβητείται. Παρακαλούμε δείτε τη σχετική συζήτηση στη σελίδα συζήτησης του άρθρου. |
Στα απομνημονεύματα του ο Τσώρτσιλ έγραψε:«Ο Κεμάλ γιόρτασε το θρίαμβό του με τη μεταβολή της Σμύρνης σε τέφρα και την τεράστια σφαγή του εκεί χριστιανικού πληθυσμού».Mε τον όρο καταστροφή της Σμύρνης αναφερόμαστε στην σφαγή του χριστιανικού πληθυσμού(Αρμενικού και Ελληνικού)της Σμύρνης(την gavour izmir δηλ πόλη των απίστων οπως την λέγαν οι τούρκοι εξαιτίας του μεγάλου πλειοψηφικού χριστιανικού πληθυσμού που την κατοικούσε) καθώς και στην καταστροφή της πόλης με την φωτιά που εκδηλώθηκε αρχικά στην αρμένικη συνοικία και κατέκαψε όλη την πόλη εκτός απο την μουσουλμανική συνοικία που επακολούθησε της συντριβής του ελληνικού εκστρατευτικού σώματος στην Μικρασία και της εισβολής των τούρκων θριαμβευτών στην πόλη
Η νέα τουρκία προσπαθώντας να απενεχοποιηθεί απο την καταστροφή είτε συκοφάντησε τους βασικούς μάρτυρες των γεγονότων(ως παράδειγμα θα αναφερθεί η περίπτωση του γενικού πρόξενου της αμερικής στην σμύρνη george horton που ηταν παντρεμένος με ελληνοαμερικανίδα και θήτησε στην περιοχή καιρό,θεωρήθηκε φανατικός ρατσιστής απο τους τούρκους),είτε έριξε το βάρος σε στρατηγούς προκειμένου να μην σπιλωθεί η μνήμη του κεμάλ(νουρεντίν πασάς στην σμύρνη,τοπάλ οσμάν στον πόντο).
Στην προσπάθεια τους αυτή κυκλοφόρησαν τηλεγράφημα διαταγής απο τον ίδιο τον κεμάλ και μια αναφορα του αρχηγού του πυροσβεστικού σώματος της πόλης που ηταν αυστριακός(και σύμμαχος),αμφίβολης αξιοπιστίας.Οι γάλλοι που πρόσφατα είχαν υπογράψει με τον κεμάλ στην άγκυρα συμφωνίες εκμμετάλευσης σιδήρου,ασημιού,χρωμίου καθώς και την δημιουργία γαλλικών εταιρειών για την δημιουργία και εκμετάλλευση λιμανιών κτλ πρόσφεραν σε αντάλλαγμα την βοηθεία τους τόσο κατα την διάρκεια του πολέμου στο κεμάλ οσο και στις μεταπολεμική εποχή(χαρακτηριστική ειναι η απάθεια που περιγράφεται απο αυτόπτες των γαλλικών και ιταλικών πλοίων στο δράμα που εκτυλίσσοταν στην προκυμαία της σμύρνης,όχι μονο δεν βοήθησαν αλλά όσους πλησίαζαν στα πλοία τους τους απωθούσαν με βία,εξαίρεση αποτέλεσαν τα αμερικανικά πλοια.Τα δε αγγλικά πλοία περιορίζονταν να φωτίζουν με τους προβολείς τους το ΚΑΙ (την προκυμαία)περιστασιακά ηρεμώντας προς στιγμήν το μαινόμενο τουρκικό πλήθος.Είναι επίσης χαρακτηριστικό οτι όλες οι φωτογραφίες της φωτιάς ειναι τραβηγμένες απο τα αγκυροβολημένα πλοία δίκην σουβενίρ)...
Μιά ακόμα συνηθισμένη δικαιολογία της τουρκικής πλευράς είναι οτι την φωτιά προκάλεσε το γενικευμένο χάος που επικράτησε εκείνες τις στιγμές στην πόλη.Ενώ τέλος σχεδόν όλες οι τουρκικές πηγές τείνουν να μειώσουν τον αριθμό των νεκρών(κάποιες μιλούν για 2000 πτώματα)
Ωστόσο γράφαν οι «Τάιμς Νέας Υόρκης» στις (5 π.μ) (18 ν.η)1922. «Από την 11η νυκτερινή της Κυριακής 28ης Αυγούστου και ύστερα κανένα ελληνικό και αρμενικό σπίτι δεν έμεινε άθικτο, θύρες έσπαζαν, παράθυρα παρεβιάζοντο, γυναίκες ατιμάζονταν, άνδρες και παιδιά λογχίζονταν, αποκεφαλίζονταν, στραγγαλίζονταν, ως κουρέλια ξεσχίζονταν. Τούρκοι αξιωματικοί κατευθύνουν το πλιάτσικο των στρατιωτών. Συναντήσαμε πολλούς να μεταφέρουν κλοπιμαία με κάθε μέσο. Οι σφαγές παίρνουν διαστάσεις. Τα πτώματα άλλοτε ακέφαλα και άλλοτε ακρωτηριασμένα παραμένουν άταφα και αναδίδουν φοβερή δυσοσμία».
Βασικοί μάρτυρες των γεγονότων(συμπεριλαμβανομένου της σφαγής του μητροπολιτή σμύρνης) υπήρξαν βέβαια οι διασωθέντες της σφαγής,τις μαρτυρίες των οποίων περισυνέλλεξε εξακριβώνοντας την αυθεντικότητα τους το Κέντρο Μικρασιατικών Σπουδών.Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει η μαρτυρία του γνωστού ακαδημαικού και αυτόπτη μάρτυρα των γεγονότων καθηγητή Μυλωνά.
Βασικός μάρτυρας υπήρξε βέβαια και ο Horton o γενικός πρεσβευτής της αμερικής στην Σμύρνη,οι μαρτυρίες του οποίου γράφτηκαν στο βιβλίο του Η κατάρα της ασίας
O Rene Puaux στο βιβλίο του «La Questiod' Orient devant le Parlement» αναφέρει τα πρακτικά της γαλλικής βουλής στα οποία ο γάλλος βουλευτής soulier κατακεραυνώνει την γαλλική προσπάθεια απόκρυψης των γεγονότων της γαλ.κυβέρνησης φέροντας στο κοινοβούλιο τα στοιχεία που είχε για τον υπαίτιο της τραγωδίας.
Ωστόσο στην αγγλία και στην αμερική τα πρακτικά τοσο της βουλής των λόρδων οσο και οι εφημερίδες αυτων των χωρών με τους αναταποκριτές τους στην σμυρνή περιγραφούν τα γεγονότα με ακρίβεια.
Άλλοι αυτόπτες μάρτυρες όπως ο παλμερ κιλμπεργκ στο βιβλιο του "το κορυφαιο εγκλημα πολιτισμου"περιγράφουν τα γεγονότα και σε συνδυασμό βέβαια με το δεδομένο οτι απο ολόκληρη την πόλη της Σμύρνης μονάχα η τουρκική συνοικία έμεινε ανέπαφη καταδεικνύουν το οργανωμένο του εγκλήματος.
Η τουρκική πλευρά επίσης αδυνατεί να εξηγήσει πώς γίνεται τις στιγμές που 'Ελληνες και Αρμένιοι ψάχναν διέξοδο απο την σφαγή ήταν σε θέση να πυρπολήσουν τα ίδια τους τα σπίτια και μάλιστα περιμένοντας με υπομονή πότε ο άνεμος θα πνέει αντίθετα στην τουρκική συνοικία προς την μεριά του ελληνικού συνοικισμού
Στα σχολικά εγχειρίδια της τουρκίας λακωνικά αναφέρεται πως λίγες μέρες μετα την εισβολή των τουρκων στην πόλη ξέσπασε φωτιά στο αρμένικο τμήμα της κατακαίοντας την σχεδόν ολόκληρη.Καμία άλλη λεπτομέρεια δεν δίνεται.Την ιδια σιωπή τηρεί και η τουρκική ιστοριογραφία.Πολλοί(τούρκοι και ξένοι ερευνητές) έχουν χαρακτηρίσει αυτήν την σιωπή ένοχη.
Η προφορική παράδοση των τούρκων εχει επισης αποδώσει την φωτιά σε ενέργειες αρμένιων ανταρτών που δεν θέλαν να πάρουν όπλα οι τούρκοι ειτε και στην τακτική της καμμένης γής που ακολούθησαν οι Έλληνες κατα την οπισθοχώρηση για να ανακόψουν την ταχύτητα της εισβολής των τούρκων..
Ο συμπολεμιστής του κεμάλ φαλίχ Αται εξηγώντας αρχικά οτι οι τούρκοι καίγαν τα αρμένικα χωριά για να μην επιστρέψουν σε αυτά οι αρμένιοι αφήνει να εννοηθεί οτι το ίδιο έγινε και στην Σμύρνη.
Γενικοτερα οι περισσοτεροι ευρωπαιοι μελετητες συμφωνουν με τις ελληνικες θεσεις.Ενω στην τουρκια ακουγονται ολοενα και περισσοτερες φωνες(απο μη εθνικιστικους-κεμαλικους κυκλους)αναφορας για την φωτια υπενθυμιζοντας με νοημα πως μοναχα αρμενικες και ελληνικες συνοικιες εκαψε(ναιζλι)..
Υπενθυμίζεται τέλος οτι οι γενοκτονίες των αρμενίων και των ποντίων που εντάσσονται στο ίδιο σχέδιο εκκαθάρισης των μειονοτήτων απο τους Νεότουρκους με αυτό της Σμύρνης δεν αναγνωρίζονται επίσης από την τουρκική πλευρά.Στο δε μουσείο βαν και ερζερουμ δημιουργήθηκαν μουσεία που αναφέρονται σε τουρκική γενοκτονία απο τους Αρμένιους
