Dinastio Yuan
El Vikipedio
En la jaro 1206, mongolo, Borĝiĝin Temuĉin fondis novan ŝtaton. En la jaro 1271, Kublaj Ĥano decidis la ŝtatan titolon kiel Yuan kaj en la jaro 1279 konkerinte Song-dinastion prenis Dadu (Pekino) kiel sian ĉefurbon.
Antaŭe mongoloj loĝis norde de la granda dezerto, poste venkinte diversajn tribojn Borĝiĝin Temuĉin unuigis Mongolujon, fondis Mongolan Ŝtaton kaj titolis sin kiel Ĝenĝis Ĥano. Antaŭ tio la mongola armeo invadis Mezazion, Orienteŭropon kaj Persion. Post nelonge tiu ĉi ĥana ŝtato troviĝanta centre de Helin (Kharkhorin de Mongolio) kaj transverse de Eŭropo kaj Azio disapartigis sin en kelkajn sendependajn ĥanajn regnojn, kiuj nominale respektis mongolan imperiestron kiel ĥanon.
Pro longa militado, la nordaj regionoj en Yuan-dinastio serioze detruiĝis, Imperiestro Kublej Kahn prononis ekspluati virgan teron kaj jungi la Flavan Riveron.
Ĉinio estis plej disvolviĝinta lando en la mondo, dum periodoj de dinastioj Tang, Song kaj Yuan, ĝiaj ekonomio kaj kulturo altiris intereson de najbaraj landoj. En tiuj periodoj, diverslandaj senditoj, komercistoj kaj instruituloj ofte kontaktiĝis, kontaktado kun eksterlandoj fare de Ĉinio estis senprecedence aktiva. En periodo de Yuan-dinastio kontaktoj de senditoj kaj komercistoj inter la oriento kaj la okcidento estis plej multaj kompare kun tiu en ia ajn periodo de la pasinteco. Inter Yuan-dinastio, Japanio kaj aliaj sudorient-aziaj landoj estis multaj kontaktoj, sur la maro inter Ĉinio kaj Hindio navigis multaj ĉinaj ŝipoj. En tiu periodo, tri ĉinaj inventaĵoj, tipografio, pulvo kaj kompaso tra arabaj landoj enkondukiĝis en Eŭropon. Astronomio, medicino kaj aritmetiko sinsekve enkondukiĝis en Ĉinion kaj ankaŭ islamo vaste diskoniĝis. Krom marvojo, trafiko inter Ĉinio kaj la Araba Duoinsulo, estis ankaŭ tervojo tra Yunnan-provinco. Ĉinaj porcelanaĵoj transportitaj al la orienta Afriko, vendiĝis eĉ en Maroko. En la jaro 1275, filo de venecia komercisto, Marco Polo kune kun sia patro venis al Ĉinio, kie li loĝis 17 jarojn kaj restigis sian verkon “Vojaĝo”, dum pluraj jarcentoj ĝi estis rigardita de la okcidentaj homoj kiel grava dokumento por koni Ĉinion kaj Azion.
Yuan-dinastio havis grandan atingon sur la kampo de teatro, kies reprezentantoj estas Guan Hanqing, Wang Shifu, Bai Pu kaj Ma Zhiyuan, famaj verkoj ĉefe estas “Miskulpigiĝo de Dou E”, “Rakonto de la Okcidenta Ĉambro” kaj aliaj.
Seriozaj ekspluatado kaj premado al hanoj fare de la mongola regpotenco kaŭzis intensan rezistadon de hanoj. En la jaro 1333, kamparanaj ribeloj ligitaj kun religioj kaj sekretaj societoj okazis en diversaj lokoj de la tuta lando. En la jaro 1351 kamparanoj, kiuj konstruis digojn de la Flava Rivero okazigis grandan ribelon kun marko de ruĝa tuko. En la jaro 1368, gvidanto de la ruĝtuka armeo de Haozhou, Zhu Yuanzhang preninte sloganon “forigo de barbaroj, restarigo de Ĉinio” kiel alvokon atakis Dadu, renversis Yuan-dinastion kaj fonfis Ming-dinastion.
