روز دی
از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد.
در اصطلاحات نظامی انگلیسی در کل به روزی که قرار است یک عملیات بزرگ حمله در جنگ آغاز شود روز دی گفته می‌شود. ولی بیشتر از همه یکی از روزهای مشخص در جنگ جهانی دوم به این نام شهرت یافته است.
[ویرایش] روز دی در جنگ جهانی دوم
قبل از ماه ژوئن ژنرال آیزنهاور و مارشال مونتگمری انگلیسی برای پیاده شدن در ساحل نرماندی جلساتی تشکیل دادند. تصمیم گرفته شد که نام رمز عملیات را «اورلرد» (overlord) گذارده و مقرر شد که از ابتدای روز «جی» (J) (اول ماه ژوئن) از طریق جزیره «وایت» (Wight) کلیه کشتی‌های جنگی در حالی که بالن‌های دفاع هوایی بالای سر آنهاست به سمت ساحل نرماندی حرکت کنند. ضمناً ستاد قوای متفقین که با شرکت چرچیل تشکیل شده بود، مقرر داشت که برای اغفال مدافعین دیوار آتلانتیک حملات قوای آمریکایی و انگلیسی بین بندر شربورگ و سواحل منتهی به شهر کان در دو منطقه با نام‌های مستعار «یوتا» (UTAH) و «اوماها» (OMAHA) بیشتر باشد زیرا آلمانی‌ها خیال می‌‌کردند که قوای مهاجم از منطقه کاله هجوم خواهد کرد. قوای مهاجم تصمیم گرفت که تهاجم سراسری خود در جبهه نرماندی را در بامداد روز ۶ ژوئن ۱۹۴۴ که هوا تا حدی مه آلود بوده و آلمان‌ها قدرت دیدشان بر سطح دریا بسیار اندک است انجام دهند روز حمله را با نام رمز D-Day (روز- دی) نامیدند. فرماندهی دفاع از دیوار آتلانتیک برعهده دو نفر مارشال آلمانی بود. در بخش منتهی به سواحلی که به شهر کان ختم می‌‌شد مارشال رومل (Rommel) و در منطقه‌ای که به بندر شربورگ ختم می‌‌شد، مارشال روندشتدت (Rundstdt) دفاع از ساحل فرانسه را برعهده داشت.عملیات هجوم به نرماندی به وسیله ۱۶۰۰۰ هواپیما که ۵۰۰۰ فروند آن شکاری و سه هزار و پانصد فروند آن بمب افکن سنگین و بقیه از انواع هواپیماهای دیگر بودند، آغاز شد.همچنین ۶۰۰۰ کشتی سربازبر به غیر از تانک‌های شناور (آمفی بی)، ۱۶۲۱ رزمناو و ناوشکن و ۱۵۰۰ کشتی اژدرافکن و مین جمع کن از بامداد ۶ ژوئن عملیات جنگی بر ضد دیوار آتلانتیک و سپس پیاده شدن قوای متفق را آغاز کردند. چرچیل در خاطرات خود می‌‌نویسد: در مرحله اول عملیات که در بامداد ۶ ژوئن انجام شد، پنج هزار و دویست تن مواد منفجره به وسیله کشتی‌های متفقین روی آشیانه‌های بتونی ریخته شد و به موازات آن ۱۴۹۰۰ بار پرواز بمب افکن‌های سنگین بر فراز دیوار و پشت خطوط تدارکاتی موجود انجام گردید. دشمن (آلمان) به حدی غافلگیر شد که نتوانست بیش از یکصد بار پرواز جنگی بر فراز کشتی‌های ما انجام دهد. هواپیماهای آمریکایی در دسته‌های یکصد فروندی، خطوط دفاعی و تدارکاتی آلمان را در فرانسه و خاک اصلی آلمان به صورت مداوم بمباران کردند به نحوی که خط دفاعی آتلانتیک در چند نقطه دچار شکاف گردید و نیروهای آمریکایی و انگلیسی به پشت دیوار بتونی رخنه کردند. در جریان یکی از این حملات هوایی اتومبیل مارشال رومل مورد حمله هوایی قرار گرفت و زخمی شد ولی به سرعت او را معالجه کردند، به طوری که توانست به اتفاق مارشال روندشتدت به برلین نزد هیتلر برود و از او بخواهد که قوای آلمان قبل از آن که نابود شود با نظم و به تدریج به طرف رود سن عقب نشینی کرده، شاید در نبرد آ ینده توفیقی به دست آید. هیتلر ضمن رد پیشنهاد رومل اظهار داشت که همه سربازان باید سر جای خود بایستند و یک وجب از خاک فرانسه را از دست ندهند. ولی رومل به مارشال کایتل (Keitel) رئیس ستاد پیشوا (آدولف هیتلر) که از او پرسیده بود که آخر باید چه کرد؟ جواب داد که «صلح» احمق ها. ولی بر اثر شکاف در دیوار آتلانتیک روزانه ۲۵۰۰۰ سرباز آ مریکایی و انگلیسی وارد فرانسه می‌‌شدند. در ۱۹ ژوئن شبه جزیره کوتانتین سقوط کرد و در ۲۷ ژوئن بندرگاه استراتژیک شربورگ به دست متفقین افتاد و در ۹ ژوئن ۱۹۴۴ شهرکان سقوط کرد و با این عمل دیوار آتلانتیک به دست متفقین افتاد. تلفات متفقین در حمله بامداد ۶ ژوئن بسیار زیاد بود به طوری که چرچیل می‌‌نویسد که در لحظه اول حمله به ساحل نرماندی ده هزار کشته دادیم. اگر پیروزی نبرد استالینگراد، کمر هیتلر را شکست، رخنه در دیوار آتلانتیک سر از تن او جدا کرد. هیتلر چون اصرار به مقاومت داشت، مارشال روندشتدت را برکنار و به جای او در اول ژوئیه ۱۹۴۴ مارشال فون کلوگه (Von Kluge) را که در جبهه شرق شهرتی کسب کرده بود به فرماندهی جبهه غرب انتخاب کرد غافل از آن که نیروهای متفقین یکی پس از دیگری شهرهای فرانسه را آزاد می‌‌کردند و هواپیماهای بمب افکن آمریکایی و انگلیسی علاوه بر مناطق صنعتی، شهرهای پرجمعیت را بمباران می‌‌کردند به طوری که هر روز مراکز پرجمعیت زیر باران چندین هزار تن بمب خراب می‌‌شدند و به قول ژاک پیرن در کتاب جریان‌های بزرگ تاریخ معاصر، روزانه چندین هزار نفر در آلمان به هلاکت می‌‌رسیدند.
