سقراط
از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد.
Ùهرست مندرجات[مخÙÛŒ شود] |
[ویرایش] سقراط
سقراط (Øدود سالهای Û³Û¹Û¹ Ù€ Û´Û·Û° Ù‚ . Ù…)ØŒ پدر علم ÙلسÙه، با Ù†Øوه تدریس سوÙسطائیان مخالÙت کرد. سوÙسطائیان، به شاگردان خود Ù…ÛŒ آموختند Ú©Ù‡ چگونه در مباØثات، به سوالات مختل٠جوابهای زیرکانه ای بدهند. سقراط شاگردانش را تشویق Ù…ÛŒ کرد تا در دنیای اطرا٠خود، جستجو کرده Ùˆ مطابق با ندای وجدان خود زندگی کنند، Øتی اگر این کار، آنها را در جهت مخال٠با Øکام کشور قرار دهد.
[ویرایش] مباØثات
سقراط هیچ اثر مکتوبی از خود بر جای نگذاشت، اما تعدادی از مباØثات ÙˆÛŒ با ساکنین آتن توسط شاگرد معروÙØ´ اÙلاطون (Û³Û´Û· Ù€ Û´Û²Û· Ù‚.Ù…)Ùˆ نیز کسنوÙون(357-425 Ù‚.Ù…) بطور مکتوب ثبت شده اند. سقراط در Øدود سال 470 سال Ù‚.Ù… در آلوÙÙ¾Ùکا متولد گردید. آغاز زندگی او مصاد٠بود با دوران Ø´Ú©ÙˆÙایی عظمت Ùˆ اÙتخار آتن Ú©Ù‡ در همان زمان امپراتوری دریایی خود را بنا نهاده بود. در دوران جوانی، قدرت بدنی Ø´Ú¯Ùت انگیز سقراط، همگان را به تعجب وا داشت. قدرت تØمل او بسیار بالا بود، به طوری Ú©Ù‡ در زمستان سخت، پا برهنه با یک جامه ÛŒ معمولی راه Ù…ÛŒ رÙت.
هنگامی Ú©Ù‡ بیست Ùˆ چند ساله بود ØŒ اÙکارش متوجه Ù…Ùهوم انسانیت شد. در آن زمان بیشتر تلاش های ÙلاسÙÙ‡ Ùˆ متÙکران، درباره جهان Ùˆ چیستی آن بود Ùˆ این Ú©Ù‡ از Ú†Ù‡ موادی تشکیل شده Ùˆ ماده آصلی آن چیست. اما او اعلام کرد Ú©Ù‡ باید جهان شناسی را کنار گذاشت وبه انسان بازگشت. او بیان Ù…ÛŒ کرد Ú©Ù‡ پیامهای مخصوصی از سروش غیبی دریاÙت Ù…ÛŒ کند.
در کتاب های تاریخی آمده است Ú©Ù‡ روزی یکی از دوستان سقراط از سروش غیبی پرسید Ú©Ù‡ آیا خردمند تر از سقراط وجود دارد؟ سرش غیبی پاسخ داد : نه. این واقعه سقراط را بر انگیخت تا ببیند Ú©Ù‡ Ú†Ù‡ چیزی موجب شده تا او خردمند ترین انسان باشد؛ در Øالی Ú©Ù‡ خود را عالم Ùˆ دانشمند نمی داند. سرانجام به این نتیجه رسید Ú©Ù‡: او خردمند ترین انسان است ØŒ زیرا به جهل خود علم دارد Ùˆ ادعای عالم بودن ندارد. از این پس، ÙˆÛŒ این رسالت را در وجود خود اØساس کرد Ú©Ù‡ در جست Ùˆ جوی Øقیقت ثابت Ùˆ یقینی ØŒ یعنی Øکمت راستین باشد Ùˆ به همگان نشان دهد Ú©Ù‡ علم Øقیقی یعنی:" علم به این Ú©Ù‡ نمی دانم."
او در جنگهای پلوپونز شرکت کرد Ùˆ شجاعتی Ú©Ù‡ در آن جنگها از خود نشان داد ،از ÙˆÛŒ شخصیتی برجسته Ùˆ ممتاز ساخت. در ادامه ÛŒ زندگی ØŒ سقراط به رسالتی Ú©Ù‡ بر دوش گرÙته بود، پرداخت. در آن دوران سوÙسطائی ها Ù†Ùوذ زیادی بین جوانان آتنی داشتند Ùˆ به آنها سÙسطه Ùˆ ÙÙ† جدل آموزش Ù…ÛŒ دادند وادعایشان این بود Ú©Ù‡ Øقیقتی وجود ندارد . آنها خود را دانشمند ترین وعالمترین مردمان Ù…ÛŒ خواندند.
سقراط بنا بر نتیجه ای که در زندگی بدان رسیده بود، با آن ها که ادعای علم و دانش داشتند، به مقابله پرداخت.
روش عملی سقراط برای مبارزه با چنین اشخاصی این بود Ú©Ù‡ با یکی از آنها وارد Ú¯Ùت Ùˆ Ú¯Ùˆ Ù…ÛŒ شد Ùˆ Ù…ÛŒ کوشید تا از او اÙکارش را درباره موضوعی خاص، مثلا شجاعت بیرون بکشد. آن شخص در ابتدا Ùکر Ù…ÛŒ کرد Ú©Ù‡ Øقیقت شجاعت را Ù…ÛŒ شناسد Ùˆ به آن آگاه است. سقراط Ú¯Ùتگو را به شیوه پرسش Ùˆ پاسخی شروع Ù…ÛŒ کرد Ùˆ در آغاز خود را با آن Ú†Ù‡ شخص مقابلش Ù…ÛŒ Ú¯Ùت، همراه نشان Ù…ÛŒ داد. ممکن بود این Ú¯Ùتگو به طول بینجامد، اما سر انجام بØØ« را به جایی Ù…ÛŒ رساند Ú©Ù‡ شخص مقابل به نادانی خود Ù¾ÛŒ Ù…ÛŒ برد؛ یعنی به این نتیجه Ù…ÛŒ رسید Ú©Ù‡ Øقیقتا هیچ چیزی را درباره شجاعت نمی داند Ùˆ به این صورت، سقراط به او Ù…ÛŒ Ùهماند Ú©Ù‡ اعترا٠به نادانی ØŒ بزرگترین دانش است. این روش، روش دیالکتیکی نام گرÙت. ÙˆÛŒ اولین کسی بود Ú©Ù‡ این شیوه را در بØØ« های ÙلسÙÛŒ به کار برد Ùˆ به همین دلیل، روش دیالکتیک را به نام او، دیالکتیک سقراطی Ù…ÛŒ خوانند.
سقراط در آتن Ù…ÛŒ گشت Ùˆ با اÙراد مختل٠به این روش بØØ« Ùˆ Ú¯Ùتگو Ù…ÛŒ نمود. او شاگردانی هم داشت Ú©Ù‡ اکثر آن ها جوانان آتنی بودند. یکی از شاگردان ÙˆÛŒ Ú©Ù‡ بعدها در شمار بزرگترین ÙلاسÙÙ‡ جهان قرار کرÙت، اÙلاطون بود.
سقراط بسیاری از بزرگان آتن را Ú©Ù‡ ادعای علم Ùˆ دانش داشتند، به همین Ù†ØÙˆ Ù…Øکوم ساخت واین برای آنان خوشایند نبود.عاقبت این Ùشارها همراه با تØولات سیاسی ای Ú©Ù‡ پیش آمد ØŒ سقراط را در سال 399 Ù‚.Ù… به Ù…Øکمه کشاند.
در Ù…Øکمه سقراط متهم شد Ú©Ù‡: 1) خدایانی را Ú©Ù‡ آتنیان Ù…ÛŒ پرستند، عبادت نمی کند، بلکه اعمال دینی جدید Ùˆ نا آشنا آورده است.
2) به علاوه جوانان شهر آتن را با اÙکار خود Ùاسد Ù…ÛŒ کند.
به دلیل همین اتهام ها، برای او تقاضای مرگ شده بود. سقراط با خونسردی Ùˆ متانت به تمام اتهام ها پاسخ Ú¯Ùت Ùˆ آنها را به سوی خود متهم کنندگان بازگرداند. سقراط اعلام کرد Ú©Ù‡ از مرگ هیچ باکی ندارد ØŒ اما مرگ ÙˆÛŒ Ù„Ú©Ù‡ ننگینی بر چهره آتن بر جای خواهد گذاشت Ùˆ آیندگان، در این مورد، آتنیان را Ù…Øکوم خواهند کرد. با تمام این اØوال Ùˆ دÙاعیات مستØÚ©Ù… وی، هیئت منصÙÙ‡ ÛŒ دادگاه Ú©Ù‡ تØت تأثیر جو سیاسی آشÙته ÛŒ آن ایام بود ØŒ ØÚ©Ù… به مرگ سقراط داد.
درچند روزی Ú©Ù‡ تا اجرای ØÚ©Ù… باقی مانده Ùˆ سقراط زندانی بود ØŒ دوستان ÙˆÛŒ تلاش زیادی کرده Ùˆ همه چیز را برای Ùرار او مهیا ساختند ØŒ ولی سقراط با بیان اینکه چنین اقدامی مخال٠اصول Ùˆ ارزشهای اوست ØŒ پیشنهادشان را رد کرد.
در روز موعود در Øالی Ú©Ù‡ خانواده Ùˆ دوستان Ùˆ شاگردانش گرد ÙˆÛŒ جمع شده Ùˆ بی تابی Ù…ÛŒ کردند، آنها را به آرامش Ùراخواند Ùˆ پس از اینکه وصیتهایش را کرد، جام زهر را به آرامی سرکشید Ùˆ پس از دقایقی جان سپرد . منابع
تاریخ ÙلسÙÙ‡ کاپلستون جلد 1 صÙØÙ‡ 116 امید مصدق – آموزشگاه کامپیوتر پرسش
[ویرایش] نوشیدن شوکران
عقاید سقراط Ú©Ù‡ در تضاد با عقاید نیروهای مذهبی Ùˆ سیاسی آتن بود، باعث شد Ú©Ù‡ ÙˆÛŒ را Ù…Øاکمه کنند. او متهم به Ùاسد کردن جوانان Ùˆ خیانت به عقاید دینی شد. سقراط به مرگ Ù…Øکوم شد، اما ÙˆÛŒ با نوشیدن جام شوکران (نوعی سم)ØŒ خود را کشت.
[ویرایش] جستارهای وابسته
[ویرایش] پیوند به بیرون
ÙیلسوÙان اصلی |
---|
پیشاسقراطی · سقراط · اÙلاطون · ارسطو · شکاکان · رواقیون · اپیکور · سیسرون · سنکا · Ùلوطین · توماس آکویناس · ابن رشد · Ùارابی · ابن‌سینا · گیوم آکامی · ماکیاولی · بیکن · جوردانو برونو · هابز · دکارت · اسپینوزا · مالبرانش · لایبنیتس · لاک · برکلی · هیوم · روسو · کانت · Ù‡Ú¯Ù„ · شوپنهاور · مارکس · کی‌یر که‌گور · نیچه · هوسرل · برگسون · وایتهد · راسل · مور · هایدگر · کین · ویتگنشتاین · پوپر · سارتر · مرلوپونتی · راولز · سرل |