هندوکش
از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد.
اين كوه به امتداد سلسله جبال هماليه از نواحي پامير داخل افغنستان مي باشد كه از جنوب بدخشان گذشته در دره باميان كه شروع كوه ديگري است بنام كوه بابا، ختم مي گردد. ارتفاع قله اين كوه در افغانستان 6650 متر بوده كه بنام تيراج معروف استو از سطح اب دريا 8300 متر ارتفاع دارد . نواحي مرتفع اين كوه تقريبا هميشه پوشيده از برف است و دره هاي بيشمار در دامنه اين كوه به وجود آمده كه معروف ترين آنها از اين قرار است : دره واخان ، شغنان ، منجان ، جرم ، درايم ، كشم ، ارسج ، فرخار ، دره اشكمش ، خوست ، فرنگ ، سمندان اندراب ، حنجاب ، دو آب و سر اب در شمال و از طرف جنوب دره پنج ، دره نور ، دره كرم، دره پشال ، باندول ، اشپي ، اسكين ، پنجدره نجراب ، دره هزاره ، بازارك ، پاران ده ششل، سالنگ، اشاوه، شكاري، كپچاق، چهارده باميان، سيغان ، كهمرد.
معابر معروف هندوكش:
1- كوتل خاواك به ارتفاع 3600متر 2- كوتل بازاك به ارتفاع 5000 متر 3-كوتل نكسان به ارتفاع 5050 متر 4- كوتل كانچين به ارتفاع 4900 متر 5-كوتا مراشتراك به ارتفاع 5760 متر 6- كوتل سالنگ به ارتفاع 4300 متر 7-كوتا اق رباط به ارتفاع 3600 متر 8-كوتل كوشان به ارتفاع 4300 متر 9- كوتل چهار در به ارتفاع 4236 متر 10- كوتل پيلو به ارتفاع 3600 متر 11 كوتل دندان شكن به ارتفاع 2700 متر
طول هندوكش در حدود 600 كيلو متر است كه به دو قسمت شرقي و عربي تقسيم مي شود ، هندوكش غربي نسبت به هندوكش شرقي كوچكتر است و دره معروف پنجشير در دامنه جنوب شرقي آن موقعيت دارد.
دريا هاي هندوكش:
1- درياي غوربند : از شرق كوتل شيبر سر چشمه مي گيرد و از غرب به طرف شما شرق به فاصله 80 كيلو متر بين هندوكش و اطراف كوه پغمان امتداد دارد و سر انجام به درياي پنجشير ملحق مي شود . 2- درياي سرخ : از غرب به شمال شرق جريان دارد و سر انجام با معاون خود درياي سيغان به درياي باماين ميريزد . 3-درياي اندراب :از كوتل خاواك سر چشمه گرفته از شرق به غرب جريان دارد وقراء ده صلاح اندراب ، سنگ پيران، بنودشت ، امرد ، باجكگاه ، خنجان ، گازان را سيرآب مي كند. ودر حد بنو ، آب آرزو را با خود گرفته در نواحي دوشي با درياي سرخ يكجا مي شود و بنام درياي غور از پلخمري مي گذرد و از وسط بغلان به درياي قندوز مي گذرد و با درياي خان آباد بكجا شده در قله زال به درياي آمو مي ريزد. 4-درياي پنجشير: از كوتل خاواك سر چشمه گرفته نا گلبهار و كوهدامن امتداد دارد 5- رود عليشنگ والينگار : از قسمت جنوب شرق هندوكش سر چشمه گرفته و به طرف جنوب به حركت خود ادامه مي دهد و نورستان را آبياري مي كند. 6- درياي كنر : از پشه خوني قلعه بلور داغ يا بنداب پامير بر آمده در ثمر خيل بادرياي كابل يكي مي شود
| رشته‌کوه البرز: | جمهوری آذربایجان | ایران | ترکمنستان | ارمنستان |
| رشته‌کوه زاگرس: | ترکیه | عراق | سوریه | ایران | ارمنستان |
| رشته‌کوه توروس: | ترکیه | سوریه |
| رشته‌کوه هندوکش: | پاکستان | افغانستان |
| رشته‌کوه سلیمان: | پاکستان | افغانستان |
| رشته‌کوه قفقاز: | داغستان | اوستیا | چچنستان | جمهوری آذربایجان | ارمنستان |
