Kristoffel Kolumbus
From Wikipedy
Christoffel Columbus (Spaansk Cristóbal Colón, Italiaans Cristoforo Colombo; Genua, 1451 - Valladolid, 20 maaie 1506) wie in Italjaansk ûntdekkingsreizger. Kolumbus waard ferneamd troch syn undekking fan Amearika yn opdracht fan Spanje yn 1492.
[bewurkje seksje] Foar 1492
Kolumbus waard (wierskynlik) berne yn 1451, yn de Italjaanske havenstêd Genua aan de Liguryske kust.
Kolumbus gie oant wurk as keapman by in Italjaansk hannelsbedriuw, wêrfoar gy nei ferskate lannen bylâns de Middellânske See fearn. Yn 1476 spielde Kolumbus op de Portugeeske kust oan neidat syn skip yn in seeslach tusken Genua en Portegal sonken wie. De tiid dy't hjirop folget is Portegal syn thúshaven en reizget hy op Portugeeske skippen de kust fan Afrika bylâns. Hy hopen sa Yndia te berikken.
Kolumbus komt ek yn de kunde mei ferskate wittenskippers, wêrunder Paolo dal Pozzo Toscanelli, en hy rekket dêrfan oertsjoege dat it mooglik wêze moat om Aazje te berikken troch nei it westen te farren. By it Portugeeske hof kriget hy hjirfoar gjin stipe ek om't de Portugezen al in protte sukses hawwe by harren reizen de Afrikaanske kust bylâns. Dêrom giet hy nei Spanje wêr't hy fan keningin Isabella nei lang twifeljen tastimming en middels krijt om syn plan út te fieren.
[bewurkje seksje] Reizen
[bewurkje seksje] Earste reis
Hy kriget trije skippen, de karvelen Pinta, Niña, en het flaggeskip de Kraak Santa María, en njoggentich man bemanning ta syn beskikking. Op 17 augustus giet Kolumbus de haven fan Palos, bij Cádiz út.
It logboek fan Kolumbus under syn earste reis is bekend, yn in troch Bartolomé de Las Casas redigearre fersje. Hoewol Kolumbus de datums en ôfleine ôfstannen presys byhâlde, ferfalske hy de ynformaasje nei syn bemanning ta, om harren tinke te litten tichter by hús te wêzen dan sy yn werklikheid wiene .
Op 12 oktober 1492 kaam der lân yn it sicht. Kolumbus tocht dat hy yn Yndia wie en neamde dy ynwenner Yndianen. It eilân sels neamde hy San Salvador, troch de lokale yndianen waard it Guanahaní neamd. Dit eilân wie ien fan de Bahama's, hoewol der noch steeds diskusje is oer hokker eilân it no presys wêst hat. Lange tiid waard oannaam dat it Watlings Eilan wêst hat en dit eilan is sels werneamd ta San Salvador, mar yn 1986 waard nei in wiidweidige stúdzje fan National Geographic bepaald dat it Samana Kay wêst is, wylst ek Plana Kays wol as mooglik eilân oannaam wurd.
Hjirnei dy Kolumbus noch ferskate oare eilannen oan, bygelyks Kuba, dat hy earst noch in skoftsje foar Japan oanseach. Wylst Kolumbus de kusten fan Kuba ferkende gie Pinzón der mei de Pinto fantusken om't hy fan de yndianen ferhalen heart hie fan it goudeilân Baneque.
Hjirnei gie Kolumbus wêr nei it easten en ûnduts Hispaniola. Op krystjûne sonk de Santa Maria, Kolumbus wenne in skoftsje op it eilân. Letter kaam hy by tafol de Pinto wêr tsjin en fear wêr nei Jeropa. Op 4 maart 1493 kaam Kolumbus yn Lissabon oan wêrnei hy nei de spaanske keninginne yn Barcelona trochreizge.
