Aodh Rua Ó Dónaill
Ón Vicipéid, an chiclipéid shaor.
Bhí Aodh Rua O Dónaill mar tiarna ar na Gael agus bhí sé páirteach i Cogadh na Naoi mBliana ó 1594 ó 1603.
Mac do Rí tír Chonaill(Dún na ngall) , Aodh mac Maghnusa Ó Domhnaill agus tháinig sé isteach sa shaol sa blian 1571. Fuadaigh na Sasanaigh é chun comhaontas idir clann Ó Domhnaill agus clann Ó Néill a stoppadh.
Chuireadh é i bprisúin i gCaisléain Báile Átha Ciath sa bhlian 1587. Bhris sé amach ar feadh tamail sa blian 1590 ach beir na sasanaigh air áfach. Bhris sé amach i mí Eanair sa bhlian 1592.
Tar eis cúpla bhliain thóg sé airm agus bhí sé réidh le troid in aghaidh na Sasnaigh. Bhuaig siad alán caith ach bhí cabhair uathu chun é a choiméad suas. Faoi dhéireadh tháinig na Spáinigh i dtír, ach ró fháda ó dheas, i gCionn tSáile. Tháinig na hÉireannaigh síos chun cabhrú leo, Ó Néill agus Ó Dómhnail mar na cheannairí ach, áfach, tar eis theipeadh Cath Chionn tSáile, chuaigh aodh Ó Dómhnaill lena Spáinigh chun iarracht níos mó chabhair a d'fháil. Fuair sé bás sa bhliain 1602 déireann tuairsí béaloideas (agus stáiriúl) gur mháirigh spíre sasanach é, ach le déanaí tá an tuairim ann gur bhfuair sé báis trí galair na bpéist a fháil.
Thóg a dhearthair Ruairí a áit mar cheannaire chlann Uí Dhomnaill. Ó tuairscí na hama tá alán mholadh dá gcrógacht agus a caitiliceas. Tá a ainm fós le féicéal sa Spáinn i sráid Ó Donell (ní Aodh é féin ach duine des a ghaoltaí).
Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh.
