Copépoda

Na Galipedia, a wikipedia en galego.

Os copépoda son a clase máis grande de pequenos crustáceos; describíronse arredor de 8.500 especies.

A maioría dos copépodos son mariños, pero hai moitas especies dulciacuícolas e unhas poucas que viven no musgo, as películas de auga da terra e a follaxe. Tamén hai moitas especies parásitas de varios animais mariños e dulciacuícolas, especialmente de peixes.

A maioría de copépodos oscila entre menos de 1 mm e máis de 5 mm de lonxitud, aínda que formas de vida libre maiores (17 mm). Algunhas formas parásitas son moi grandes arredor de 32cm de longo. Aínda que a maioría dos copépodos son pálidos e transparentes, algunhas especies poden ser dun vermello brillante, laranxas, moradas, azuis ou negras. Coñécense moitas especies luminiscentes.

O corpo dun copépodo de vida libre soe estar amiudando de diante a atrás e é algo cilíndrico, pero hai moitas excepcións a esta xeneralización. O tronco está composto dun tórax e un abdomen. O extremo anterior é redondeado ou terminado en punta. Os ollos compostos están ausentes, pero o ollo nauplio medio é unha característica típica e conspicua da maioría dos copépodos. Tamén conspicuas son as primeiras antenas unirrámeas, que son xeneralmente longas i están extendidas en ángulo recto co eixo lonxitudinal do corpo.

A cabeza está fusionada co primeiro dos seis segmentos torácicos e ás veces tamén co segundo. O primeiro par de apéndices torácicos modificouse en forma de maxilípedos ó servicio da alimentación. Os cinco apéndices torácicos restantes, a excepción do último ou dos últimos pares, son máis ou menos parecidos e birráneos de forma bastante simétrica. Os membros dereito e esquerdo de cada par de apéndices torácicos están unidos entre si por unha placa exoesquelética entre as articulacións coxales. Esta unión permite que as dúas patas batan simultáneamente.

O abdomen está composto de cinco segmentos, que son polo xeral máis estreitos que os torácicos. Non hai apéndices abdominais a excepción dun único par de ramas caudales no telson. En algunhas especies planctónicas mariñas estas ramas están desenvolvidas de forma espectacular. En Calocalanus pavo, por exemplo, cada póla está xirada lateralmente e porta catro longas sedas en forma de pluma.

Das cinco ordes vivintes de copépodos, os calonoideos son maiormente planctónicos;os harpacticoides, que inclúen arredor do 50% das especies de copépodos , son bentónicos; e os ciclopoideos abarcan a especies tanto planctónicas coma epibentónicas. As variacións con respecto á forma do corpo están relacionadas co hábitat das distintas especies. As formas planctónicas teñen corpos máis ou menos cilíndricos cun abdomen estreito. Aquelas que viven en niveis superiores da columna de agua son algo máis miúdas e fusiformes que as que nadan a algúns metros por enriba do fondo. As especies epibentónicas que reptan e nadan xusto por enriba do fondo, ten corpos algo máis anchos. As especies bentónicas que viven sobre as algas e herbas mariñas poden ser anchas e planas; as intersticiais son estreitas e con forma de verme.

[editar] Nutrición

O fitoplancton constitúe a parte principal da dieta da maioría das especies, pero algunhas dependen tamén en gran maneira das partículas de detritos. Non todolos copépodos planctónicos son herbívoros de alimentación suspensívora; algúns son omnívoros, e outros estrictamente depredadores. Algunhas especies de Anomalocera y de Pareuchaeta, chegan mesmo a capturar peixes pequenos.

Sábese que as especies de Tisbe, harpacticoides planctónicos epibentónicos, agrúpanse sobre un peixe pequeno e cómense as súas aletas, inmovilizándoo, para logo devora-lo corpo a medida que cae cara o fondo. Algunhas especies dulciacuícolas de Cyclopidae son herbívoras, outras son carnívoras. Os membros do xénero Cylops son predadores, como son os de outros xéneros dos ciclopoideos. A maioría dos microorganismos e os detritos que hai pegados nos graos de arena, as algas ou as herbas mariñas.

[editar] Estrutura interna

Nos copepodos de vida libre non hai branquias, e excepto nos calanoides e algunhas especies parásitas non hai nin corazón nin vasos sanguíneos; os órganos excretores son glándulas maxilares.

[editar] Reprodución e desenvolvemento

Os copépodos macho son polo xeral máis pequenos que as femias, que á vez son moito máis abundantes. Os copépodos están entre os poucos crustáceos pequenos que forman espermatóforos, e a parte inferior do espermiducto está modificada con esta finalidade. O xenoporo masculino localízase no primeiro segmento abdominal da maioría dos copépodos, do mesmo xeito que os gonóporos femininos se abren ós receptáculos seminais. Durante a transferencia dos espermatóforos, o macho suxeita á femia con unha ou as dúas primeiras antenas e, na maioría dos calanoideos, tamén co último par de apéndices torácicos modificados. Os espermatóforos son transferidos cos apéndices torácicos do macho e se adhírense ás aberturas do receptáculo seminal por medio dun cemento especial.

A maioría dos calanoideos libera os seus ovos individualmente dentro da agua. Nembargantes, os ovos doutros copépodos acostuman a estar pechados nun ovisaco. O ovisaco está producido por secrecións do oviducto cando os ovos saen de éste, e permanece unido ó segmento xenital feminino, onde funciona a modo de cámara incubadora. Fórmanse un ou dous sacos dependendo do número de oviductos. Cada saco contén de uns poucos a 50 ou máis ovos.