Francisco Sánchez
Na Galipedia, a wikipedia en galego.
Francisco Sánchez "o Escéptico" (Tui, 1551 - Tolouse, 1623), filósofo e médico galego (aínda que sobre o lugar de nacemento existen discrepancias), clasificábel na corrente denominada Escepticismo.
De nai portuguesa, foi xudeu converso bautizado en Braga. O seu pai, o médico Antonio Sánchez, trasladouse a Francia e se estabeleceu en Burdeos. Alí comezou o seu fillo os seus estudos e continuounos en Italia, residindo un longo tempo en Roma. Graduouse de doutor na escola médica de Montpellier en 1573, tras ser axudante do famoso médico Huchet; sorprendeu nunhas brillantes oposicións e ós vinte e catro anos obtivo unha das principais cátedras desa universidade, que desempeñou once anos ata que as guerras civís de relixión e as loitas do tempo da Liga fixéronlle abandonar e refuxiarse en Toulouse, onde viviu o resto dos seus días ocupado en practicar a medicina. Foi profesor da Facultade de Medicina de Toulouse, onde estudara dereito e medicina Miguel Servet de 1528 a 1530 e sentara cátedra Giordano Bruno entre 1579 e 1581.
Declara no prólogo á súa obra filosófica máis ambiciosa, De multum nobili et prima universali scentia. Quod nihil scitur. (Do máis nobre e universal primeiro saber. Que nada se sabe), ser un adversario do aristotelismo e do argumento da autoridade. Defendeu o exame directo de calquera realidade antes de tela como tal, sometendo os datos da experienza á análise e crítica do xuízo, se ben o coñecemento, para el, só pode alcanzar os accidentes, non as pretendidas esencias das cousas. A única realidade cognoscible é o mundo externo. A filosofía de Sánchez, anticipando a crítica de David Hume, detense nunha fenomenoloxía da probabilidade, xa que o noso coñecemento, somentes probábel, só o é de apariencias, de fenómenos. Nisto, como na súa esixencia de método, móstrase como un claro precursor de René Descartes. Sánchez escribiu o prólogo do seu Quod nihil scitur en 1576 e a obra cartesiana seméllase tanto no inicial á súa que o francés Pierre Daniel Huet acusou incluso ó famoso filósofo de plaxiarlle no que atinxe á "dúbida metódica", e é verdade que as primeiras páxinas do Discurso do método recordan bastante ó prólogo de Sánchez. Conta logo Sánchez como a súa curiosidade se lle indixestou non achando nada que colmase o seu desexo de coñecer e como nos antigos non atopou máis que "sombras de verdade", de forma que tivo que volver a si mesmo, coma se nada lle dixeran xamais, comezando a examinar as cousas mesmas, xa que así é a verdadeira forma de saber. Como Descartes, Francisco Sánchez diríxese a quen non están obrigados a admitir argumentos de autoridade e examinan as cousas co seu propio criterio, "guiados polos sentidos e a razón". Non promete a Verdade, pois a ignora. Anima ó lector: "Ti mesmo perseguirala, unha vez que sexa dalgún xeito descuberto e sacada do seu escondite, mais non esperes atrapala nunca nin posuíla a propósito; básteche o mesmo que a min: acosala".
Sánchez depende moi directamente da tradición escéptica de Pirrón, que aparece tamén nos Ensaios de Michel de Montaigne. En efecto, en 1562 aparecían en latín os esbozos pirrónicos de Sexto Empírico traducidos do grego polo francés Henri Estienne e, en 1569, a tradución ó latín do Adversus Mathematicos ("Contra profesores dogmáticos") do mesmo autor.
A conclusión da filosofía de Francisco Sánchez é que só é posíbel un coñecemento imperfecto das cousas, xa que os sentidos non captan a verdadeira natureza das cousas, e que nada se sabe con seguridade.
Leibniz, Ludwig Gerkrath ou W. Wildeband (que lle pon ao mesmo nivel que a Kant) tiveron en gran estima a filosofía de Sánchez.
