Ibn Khaldun

Na Galipedia, a wikipedia en galego.

Abu Zayd 'Abd al-Rahman ibn Muhammad ibn Khaldun al-Hadrami (عبد الرحمن بن محمد بن خلدون الحضرمي), coñecido como Ibn Khaldun (27 de maio de 1332 (732 da héxira) - 19 de marzo de 1406 (808 da héxira)) foi un famoso historiador e historiógrafo árabe norte-africano. Ibn Khaldun é tido por moitos académicos como unha das principais axudas para a comprensión das sociedades musulmanas.

Ibn Khaldun é amplamente aclamado como un precursor da historiografía, socioloxía, e economía modernas. É sobre todo coñecido polo seu Muqaddimah (Prolegómenos). Tomou o nome de Ibn Khaldun dun atepasado distante.

Índice 1 Biografía 2 Obra 3 Apreciación da súa obra 4 Referencias Externas 5 Ver tamén

[editar] Biografía

Naceu en Túnez en 732 A.H. (1332 DC) nunha familia de clase alta que migrou desde Sevilla, na España musulmana. Os seus antepasados eran árabes Iemenitas que se estableceron en España nos inicios do dominio musulmán da península, durante o século VIII, mais despois da caída de Sevilla eles migraron para a Tunisia. Na súa historia, el descrebe a súa familia, os Banu Khaldun, como segue:

"E os nosos antepasados son de Hadhramaut, dos árabes do Iemen, vía Wa'il ibn Haxar, dos mellores dos árabes, ben coñecidos e respeitados." (p. 2429, Edición Al-Waraq)

Sen embargo, alguns biógrafos (eg., Mohammad Enan) cuestionan a súa pretensión, suxerindo que a súa familia pode ter sido de berberes que pretendian asumir orixe árabe para gañar estatus social.

Unha páxina de Internet - Salaam.co.uk (http://www.salaam.co.uk/knowledge/biography/viewentry.php?id=808) - afirma, sen dar caisquer fontes, que esta proveniencia lle viña pola nai e que o seu pai era un "Berber nativo" (sic), a pesar disto contradicer as proprias palabras de Ibn Khaldun, unha vez que el traza a súa xenealoxía ata Khaldun polo lado do seu pai:

"Abd ar-Rahman ibn Muhammad ibn Muhammad ibn Muhammad ibn al-Hasan ibn Muhammad ibn Jabir ibn Muhammad ibn Ibrahín ibn Abd ar-Rahman ibn Khaldun. Na miña xenealoxía ata Khaldun eu contei apenas estes 10, mais deben ter habido máis..." - (p. 2428, Al-Waraq (http://www.alwaraq.com/)'s edition)

Ibn Khaldun estudou nas varias etapes e ramos da aprendizaxe árabe con grande suceso. En 1352 obtivo emprego co sultán da Dinastía Marinida, Abu Inan Fares I en Fez. No inicio de 1356, a súa integridade foi posta en causa, polo que foi colocado no cárcere ata á morte do sultán Abu Inan en 1358, altura en que o visir al-Hasan ibn Omar libertouno e reintegrouno no seu posto. Continuou aquí a prestar grandes servizos a Abu Salen Ibrahim III, o sucesor de Abu Inan, mais, por ter ofendido o primeiro-ministro, obtivo permiso para emigrar para España.

Ibn al Ahmar, que estaba en débeda por favores dos que se beneficiou cando da súa estadia na corte de Abu Salen, recebeu Ibn Khaldun con gran cordialidade en Granada. Os favores que el recebeu do soberano excitaron os ciumes do Visir, e foi por iso enviado de volta a África en 1364, onde Abu Abdallah, o sultan de Bougie, da Dinastia Hafsid, que fora anteriormente compañeiro seu do cárcere, recebeuno con gran cordialidade.

Despois da caída de Abu Abdallah, Ibn Khaldun mobilizou unha forza considerable entre os árabes do deserto e entrou ao servizo do Sultan de Tlemcen. Poucos anos máis tarde el foi feito prisioneiro por Abdalaziz (Abd ul Aziz), que tiña derrotado o sultan de Tlemcen e tomado o trono.

El entrou entón nun establecimento relixioso, e ocupouse de tarefas escolásticas, ata que en 1370 foi chamado a Tlemcen polo novo sultan.

Despois da morte de Abd ul Aciz el residiu en Fixo, gozando do patrocinio e confianza do rexente. En 1375, el ausentouse para vivir entre a tribo Awlad Arif da Arxelia central, na cidade de Qalat Ibn Salama. Tomou alí vantaxe da súa soedade para escreber a Muqaddimah (ou "Introdución", á súa historia subsecuente.) En 1378, el entrou ao servizo so sultan da súa cidade natal de Tunis, onde el se dedicou case exclusivamente aos seus estudos e escrebeu a historia dos Berberes.

Tendo recebido permisión para peregrinar ata Meca, el visitou o Cairo, onde foi presentado ao Sultan al-Malik udh-Dhahir Barkuk, que insistiu que el ficase alí, e no ano de 1384 foi feito grande cadi da escola Maliki de fiqh (xurisprudencia) ou lei relixiosa de Cairo. El desempeñou este cargo con prudencia e integridade, sacando moitos abusos da administración da xustiza no Exipto.

Nesta altura, o navio en que a súa muller e familia viñan ao seu encontro, con toda a súa propriedade, afundou, e todos os tripulantes desapareceran. El conseguiu atopar consolo completando a súa historia dos Árabes de España. Nesta mesma altura foi retirado do seu traballo de cadi, o que lle deu máis tempo libre para a súa obra.

Tres anos máis tarde el fixo peregrinación a Meca, e no seu regreso viveu en retiro en Fayyun ata 1399, cando foi chamado outra vez para continuar as súas funcións de cadi. Foi quitado e reposto no cargo nada menos que cinco veces. Faleceu o 17 de marzo de 1406, e foi sepultado no Cairo.

[editar] Obra

• A Muqaddimah - A única tradución completa para o inglés da Muqaddimah é de Franz Rosenthal (3 vols., Princeton, 1958).

Tamén escrebeu narrativas históricas baseadas nas descripcións de Timur, o líder Mongol.

[editar] Apreciación da súa obra

• O historiador Británico Arnold J. Toynbee chamoulle "sen dúbida a mellor obra do seu xénero que algunha vez foi criada por alguén en calquer tempo ou lugar."

• Ernest Gellner, que como antropólogo se ocupou do estudo de tribos do Maghreb referese moitas veces a Ibn Khaldun nos seus libros, en especial cando se refere á organización social da civilización musulmana.

[editar] Referencias Externas

• Ibn Khaldoun Site da Historia Islámica

[editar] Ver tamén

• Mamelucos