Porto, Portugal
Na Galipedia, a wikipedia en galego.
Para outros significados véxase Porto
O Porto é unha cidade portuguesa pertencente ao Distrito do Porto (do cal é a sé), Rexión Norte e subrexión do Grande Porto, e tamén á Área Metropolitana do Porto, con 263 131 habitantes (2001), (área metropolitana 1 260 679).
É sede dun pequeno municipio con 41,66 km² de área que corresponde exactamente á cidade e está subdividido en 15 freguesías. O municipio limita ao norte polos municipios de Matosiños e da Maia, ao leste por Gondomar, ao sur por Vila Nova de Gaia e ao oeste ten litoral no Océano Atlántico.
Non obstante a súa reducida dimensión xeográfica, o Porto é a segunda maior cidade do país, situada a pouco máis de 300 km de Lisboa, na marxe dereita do Río Douro.
Responsábeis dos transportes públicos intra-urbanos son a STCP e o Metro do Porto.
Índice |
[editar] Historia
Ten orixe nun poboado prerromano. No tempo dos romanos designábase Cale ou Portus Cale, sendo a orixe do nome de Portugal.
Desempeñou un papel fundamental na defensa dos ideais do liberalismo nas batallas do século XIX. ademais, a coraxe con que soportou o cerco das tropas miguelistas durante a guerra civil de 1832-34 e os feitos valorosos cometidos polos seus habitantes valéronlle mesmo a atribución, pola raíña D. María II, do título – único entre as demais cidades de Portugal – de Invicta Cidade do Porto (aínda hoxe presente no listel das súas armas), de onde o epíteto con que é frecuentemente mencionada por antonomasia - a «Invicta»).
O viño do Porto é un produto apreciado máis coñecido internacionalmente. Producido nas encostas do río Douro é o produto da cidade.
Como puntos turísticos destácanse a Torre dos Clérigos, da autoría de Nasoni, e a Fundación de Serralves, un museo de arte contemporánea. O Centro Histórico é patrimonio da humanidade, clasificado pola UNESCO.
Foi capital europea da cultura en 2001.
[editar] Cidade das Pontes
A cidade do Porto é tamén coñecida pola imponencia e innovación das súas pontes, sendo a cidade con maior número de pontes nun río, na Europa.
- Ponte das Barcas
A Ponte das Barcas foi a primeira ponte a ser construída sobre o río Douro. A necesidade de haber unha travesía para a marxe Sur do Douro para circulación de persoas e mercadorías, constituíu unha preocupación permanente ao longo dos séculos. A travesía do río facíase con recursos a barcos, xangadas, barcazas ou batelións. A Ponte das Barcas construída con obxectivos máis duradeiros foi inaugurada o 15 de Agosto de 1806, e estaba constituída por vinte barcas ligadas por cabos de aceiro e que podía abrir en dúas partes para dar pasaxe ao tráfico fluvial. Foi nesa ponte que se deu a tristemente célebre catástrofe da Ponte das Barcas, en que millares de vítimas pereceron cando fuxían, a través da ponte, ás cargas de baioneta das tropas invasoras do Marechal Soult, o 29 de Marzo de 1809.
- Ponte Pénsil
A Ponte Pénsil foi a primeira obra permanente no río Douro. O aumento do tráfico entre Gaia e a cidade o Porto, emerxeu a necesidade da construción dunha nova ponte.
O 2 de Maio de 1841 foi lanzada a primeira pedra da Ponte Pénsil con proxecto dos enxeñeiros Mellet e Bigot. A ponte era constituída por dous obeliscos de albanelaría de 18 m de altura, de cada lado, da cima dos cales pendían os cabos de suspensión do taboleiro de 6 m de largura, incluíndo os paseos laterais con 1m cada un. O van central tiña 150 metros, dun total de 170 m, entre a escarpa dos Guindais e o sitio do Penedo, en Gaia. Oito cabos, con 220 fíos de ferro cada un, mantiñan o taboleiro a 10 m enriba do nivel das augas e estaban ancorados en pozos verticais de 8 n (lado do Porto) e de 14 m (do lado de Gaia). Concluída 21 meses despois, abrindo ao transito a 17 de Febreiro de 1843. O primeiro teste de carga da ponte pesaba 106.770 kg sendo constituído por 103 pipas de auga.
Despois da construción foi erguida unha casa en cada extremidade da ponte para abrigo de gardas militares que celaban pola orde e vixilancia da ponte e tamén pola cobranza dunha portaxe, 5 reis por cada persoa a pé, 20 reis por cada cavalo e 40 por un carro con unha xunta de bois, cada cadeiriña de mans pagaba 60 reis. Todos estes prezos duplicaban á noite, ou sexa pasados tres cuartos de hora do por do sol, voltando ás taxas normais tres cuartos de hora antes do nacer do sol.
Hoxe só son visíbeis os dous piares e o resto da casa do garda na marxe do Porto.
- Ponte de Dona Maria Pia
A Ponte de Dona Maria Pia, así chamada en honra de María Pía de Saboia, é unha obra de grande beleza arquitectónica de autoría de Gustave Eiffel e construída entre Xaneiro de 1876 e 4 de Novembro de 1877. Foi a primeira ponte ferroviaria a unir as dúas marxes do Douro.
No último cartel do século XX tornouse evidente que a vella ponte xa non respondía de forma satisfactoria ás necesidades. Dotada dunha só liña, obrigaba á pasaxe dunha composición de cada vez, a unha velocidade que non podía exceder os 20 km/h e con cargas limitadas.
Encontrase desactivada desde que foi substituída pola moderna Ponte de San João. Ninguén ten dúbidas sobre a enorme riqueza deste patrimonio, mais tal non ten impedido que a Ponte de Dona María se vaia degradando ano tras ano, xa que aínda non foi definida unha utilización práctica para lle dar.
- Ponte de Don Luís
Oficialmente designada "Ponte Luiz I", construída de acordo co proxecto do Enxeñeiro Teófilo Seyrig -- que xa colaborara con Eiffel na Ponte de Dona María --, foi inaugurada en 31 de Outubro de 1886 polo propio rei D. Luís.
A Ponte de Don Luís -- que veu substituír a Ponte Pénsil -- está constituída por un arco de ferro e cinco piares e ten a particularidade de ter dous taboleiros metálicos con 8 de largura cada. O taboleiro superior ten de longo 395 metros e o inferior 174 n. A ponte é unha auténtica filigrana de ferro -- particularmente bela coa iluminación nocturna -- e, xuntamente coa Torre dos Clérigos, é un dos ex-libris do Porto.
A Ponte de Don Luís permitiu unha ligazón viaria desafogada entre as zonas baixa e alta de Vila Nova de Gaia e do Porto e, dunha forma máis xeral, entre o norte e o sur do país, durante largas décadas. A partir da segunda metade do século XX, no entanto, comezou a revelarse insuficiente para asegurar só o transito automóbil entre as dúas marxes.
- Ponte da Arrábida
A Ponte da Arrábida é unha elegante ponte de cemento armado de autoría do Enxeñeiro Edgar Cardoso. Comezou a ser construída en Maio de 1957 e foi inaugurada en 22 de Xuño de 1963. Constituía o tramo final da autoestrada n.º 1 (A1) ligando Lisboa ao Porto.
O arco da ponte -- cuxa corda teórica é de 270 m e a frecha de 52 m -- era, á data da construción, o maior do mundo en cemento armado. O arco grande está formado por dúas costelas, coa largura constante de 8 m cada. Todo o interior do arco é vazado, podendo percorrerse de punta a punta. O taboleiro da ponte ten de longo 493 m.
Inicialmente a ponte tiña dúas faixas de rodaxe de 8 m cada, separadas por unha faixa sobreelevada de 2 m de largura; dúas pistas para ciclistas de 1,70 n cada e dous paseos marxinais de 1,50 m de largura, tamén sobreelevados. Máis tarde, foron acrecentadas unha faixa de rodaxe en cada sentido, construídas á custa da eliminación das pistas para ciclistas e da redución do separador central.
A pesar da construción da Ponte do Freixo, máis a montante, a Ponte de Arrábida continua a ser a principal ligazón entre a cidade do Porto e a marxe sur do Douro.
- Ponte de San João
Tal como a Ponte da Arrábida, tamén a Ponte de San Xoán foi da autoría do Enxeñeiro Edgar Cardoso. É unha ponte ferroviaria e foi construída para substituír a centenaria Ponte de Dona María Pía.
Ao contrario das outras pontes construídas ata á data, a Ponte de Son Xoán non é en arco, mais adopta unha solución en pórtico, con tres vans -- dous de 125 n e un de 250 n -- apoiados en dous maxestosos piares fundados no leito do río. Facendo xuízo ao seu nome, a ponte foi inaugurada no día de San Xoán (24 de Xuño) de 1991.
Tal como a Ponte da Arrábida, á data da súa inauguración, tamén a Ponte de San Xoán co seu van central constituíu unha marca mundial neste tipo de pontes.
- Ponte do Freixo
Das pontes que ligan o Porto a Vila Nova de Gaia, a Ponte do Freixo é a que está máis a montante do río e é tamén a menos bela de todas. Proxecto de autoría do Prof. António Reis, a Ponte do Freixo foi construída na tentativa de minimizar os conxestionamentos ao transito automóbil vividos nas Pontes da Arrábida e de Don Luís, particularmente notorios desde finais da década de 1980.
Tratase, na verdade, de dúas pontes construídas lado a lado e afastadas 10 n unha da outra. A ponte ten oito ollos, sendo o principal de 150 n. É unha ponte rodoviaria con oito carrís de rodaxe (catro en cada sentido), mais cun taboleiro a cotas moi inferiores á de todas as restantes pontes que ligan o Porto a Gaia.
- Ponte do Infante
A Ponte do Infante, bautizada en honra do Infante D. Henrique, nacido no Porto, é a máis recente e, segundo moitos, a máis esvelta ponte que liga Porto e Gaia. Foi construída para substituír o taboleiro superior da Ponte Don Luís, entre tanto convertida para uso da "Liña Amarela" (Hospital de San Xoán/Santo Ovidio) do Metro do Porto.
Foi construída pouco a montante da Ponte de Don Luís, en plena zona histórica, ligando o barrio das Fontaínhas (Porto) á Serra do Pilar (Vila Nova de Gaia).
A ponte está constituída por unha viga caixón con 4,5 m de altura apoiada nun arco flexible con 1,50 n de espesura. Tratase dunha ponte á cota alta con unha extensión de 371 m e 20 m de largura no taboleiro. Presenta unha solución de arco semellante á adoptada polo enxeñeiro suízo Robert Maillart nas súas pontes alpinas, cunha frecha de 11,2 n para un ollo de arco con 280 m, o que -- como xa ven sendo tradición nas pontes entre o Porto e Gaia -- constituíu unha marca mundial nesta tipoloxía de pontes.
Ten dous carrís de rodaxe en cada sentido, con 3,25 m cada, e un separador central con 1 m de largura. A iluminación está colocada á cota baixa, permitindo unha perfecta iluminación da via, sen sombras.
[editar] Monumentos e outros puntos de interese
Os seguintes monumentos fan parte da historia da cidade do Porto:
- Alfândega Nova
- Arco ou Porta de Sant'Ana
- Cadeia da Relação
- Casa Almeida Garrett
- Casa da Reboleira Nº 55
- Casa da Rua da Reboleira, Nº 59
- Casa da Rua de D. Hugo N° 5
- Casa de Serralves
- Casa do Beco dos Redemoinhos
- Casa do Infante
- Castelo de S. Jõao da Foz
- Edifício do Governo Cívil
- Estação S.Bento
- Faculdade de Ciências
- Farol/Capela de S. Miguel-o-Anjo
- Feitoria Inglesa
- Forte de S. Francisco Xavier
- Hospital de Santo António
- Igreja da Lapa
- Mercado Ferreira Borges
- Monumento a D. Pedro IV
- Monumento Almeida Garrett
- Monumento aos Heróis da Guerra Peninsular
- Muralha Fernandina
- Muralha Primitiva
- Paço Episcopal
- Paços do Concelho
- Palácio da Bolsa
- Palácio de S. João Novo
- Palácio do Freixo
- Pilares da Ponte Pênsil
- Postigo do Carvão
- Praça da Batalha
- Praça e Cais da Ribeira
- Ruína Medieval da Casa da Câmara
- Sé Catedral
- Teatro S. João
- Torre Medieval
- Torre dos Clérigos
[editar] Museos
- Sé do Porto
- Castelo do Queijo
- Casa Museu Fernando de Castro
- Casa Museu Guerra Junqueiro
- Casa Museu Marta Ortigão Sampaio
- Casa-Oficina António Carneiro
- Centro Português de Fotografia
- Fundação Engº António de Almeida
- Fundação Maria Isabel Guerra Junqueiro e Luís Pinto de Mesquita Carvalho
- Gabinete de Numismática - Casa Tait
- Museu da Indústria
- Museu da Misericórdia
- Museu de Arte Contemporânea de Serralves
- Museu de Arte Sacra
- Museu de História Natural
- Museu de Transportes e Comunicações
- Museu do Carro Eléctrico
- Museu do Papel Moeda
- Museu do Vinho do Porto
- Museu Militar do Porto
- Museu Nacional da Imprensa, Jornais e Artes Gráficas
- Museu Nacional Soares dos Reis
- Museu Romântico da Quinta da Macieirinha
- Casa Museu do Infante - Museu Medieval - Museu da Cidade
Outros pontos de interese:
- Casa da Música (http://www.casadamusica.com)
- Parque da Cidade
- Casa das Artes
- Jardim Botânico
- Galeria do Palácio
- Pavilhão da Água
- Planetário do Porto
- Estádio do Dragão
