Stigma
Na Galipedia, a wikipedia en galego.
Chámase stigma (actualmente trazado Ϛ, ς) unha antiga ligatura do alfabeto grego que notaba o grupo /st/ e que so se conservou na escritura actual porque serve para a numeración alfabética milesia (onde equivale a 6).
Contrariamente ao que parece, stigma non é un sigma final grego (ς): en efecto, é a evolución da ligatura dun sigma lunar (C) cun tau (T) que, en uncial, se trazaba (CT) mentres que o sigma final é un sigma lunar dotado dun gancho final debido ao movemento do cálamo (ver Variante contextual para outros detalles). A ligatura simplificouse rapidamente en Ϛ. Así, podíase escribir ΚΟΝCΤΑΝΤΙΝΟC ou ΚΟΝϚΑΝΤΙΝΟC para Constantinos.
A causa dunha confusión co digamma (Ϝ), que se trazaba máis simplemente en uncial e logo na escritura cursiva), letra que o alfabeto so conservara porque permitía escribir o número 6 (ϝʹ), o stigma (
en uncial), de uso frecuente, veu reemprazar na Idade Media o digamma orixinal: en efecto, os dous caracteres trazábanse de maneira moi semellante.
Actualmente, stigma ao xa non empregarse como ligatura, vese reemprazada a miúdo polas dúas letras sigma e tau escritas un ao lado da outra: ςʹ = στʹ = 6. Exemplo célebre: o Número da Besta, no Apocalipse de Xoán, aparece como χξςʹ (khi, xi, stigma), que representa o valor 666.