הבורסה לניירות ערך בתל אביב
מתוך ויקיפדיה, האנציקלופדיה החופשית
הבורסה לניירות ערך בתל אביב היא בורסה לניירות ערך, היחידה הפועלת בישראל, ומשמשת לגיוס הון בשוק ההון הישראלי ולמסחר בניירות ערך.
תוכן עניינים |
[עריכה] כללי
הבורסה היא חברה מסחרית שנמצאת בבעלות 27 חברי הבורסה, שהם בנקים וברוקרים גדולים. חברי הבורסה הם היחידים שיש להם היכולת לסחור בה ישירות, כך שכל המסחר נעשה אך ורק דרכם.
בבורסה נסחר מגוון רחב של מוצרים פיננסיים, ומפעם לפעם מרחיבה אותו הבורסה ומשיקה מוצרים חדשים. כיום, המוצרים הנסחרים בבורסה הם מניות; אגרות חוב ממשלתיות וקונצרניות; ניירות ערך המירים, שכוללים אג"ח להמרה, כתבי אופציה ואופציות רכש למניות; מוצרי מדדים, הכוללים בעיקר תעודות סל; ונגזרים פיננסיים, שרובם המוחלט אופציות מכר או רכש על מדד ת"א-25, ומיעוטם אופציות מט"ח וחוזים עתידיים.
חברות שניירות הערך שלהן נסחרים בבורסה קרויות חברות ציבוריות, והן כפופות לחובות גילוי מחמירות. לעתים משמשת הבורסה את הממשלה להפרטה של חברות ממשלתיות.
פעילותה של הבורסה מוסדרת בחוק ניירות ערך, ורשות ניירות ערך מפקחת על פעילותה, כמו גם אוכפת את החוקים החלים על חברות ציבוריות.
[עריכה] היסטוריה
הבורסה לניירות ערך בתל אביב נוסדה בשנת 1953, אם כי עוד קודם לכן, החל משנת 1935 התקיים מסחר בניירות ערך בארץ ישראל ובמדינת ישראל, במסגרת לשכת החליפין לניירות ערך.
- בשנת 1968 הוסדרה פעילותה של הבורסה בחוק והוקמה רשות ניירות ערך המפקחת על הפעילות שלה.
- בשנת 1983 פגע בבורסה משבר מניות הבנקים, שבמהלכו קרסו מניות ארבעת הבנקים הגדולים בישראל, והלאמת הבנקים על–ידי המדינה תוך אובדן שליש מכלל השקעות הציבור בהם.
- בשנת 1993 החל המסחר בנגזרים.
- בשנת 1999 הושלם, לאחר שנתיים, מהלך של מעבר משיטת המסחר הישנה ששילבה את שיטת המשתנים ושיטת הכרוז הממוחשב (כר"מ), לשיטה החדשה – רצף.
- בשנת 1983 עברה הבורסה למשכנה הנוכחי, ברחוב אחד העם 54 בתל אביב. עד סוף 2008 מתכננת הבורסה לעבור למבנה חדש, אף הוא בתחומי תל אביב.
[עריכה] מדדים של מניות הבורסה
- מדד תל אביב 25 (המוכר גם כמדד המעו"ף, שם שבו כונה בעבר) הוא מדד המייצג את מחירן של 25 המניות של החברות הגדולות ביותר (מבחינת שווי השוק שלהן) בבורסה לניירות ערך בתל אביב. משקל כל חברה במדד הוא פרופורציונלי לשוויה, עם תקרת משקל של 9.5%. בתחילת שנת 2006 היו ארבע מניות שמשקלן במדד הגיע לתקרה: טבע, בנק הפועלים, בנק לאומי וכימיקלים לישראל (כי"ל).
- מדד תל אביב 75 הוא מדד המייצג את מחיר המניות של 75 החברות בעלות שווי השוק הגבוה ביותר בבורסה, מלבד אלה שנכללו במדד ת"א-25.
- מדד תל אביב 100 הוא מדד המייצג את מחיר המניות של 100 החברות הגדולות ביותר בבורסה. כצפוי, המדד כולל את כל החברות הנכללות בשני המדדים הקודמים.
[עריכה] מיצב "שוורים ושערים"
פסלי פיברגלס של שוורים, סמל הצמיחה הבורסאית, הרכיבו מיצב לרגל 70 שנות פעילות של הבורסה לניירות ערך בתל אביב. המיצב הוקם בשדרות רוטשילד בתל אביב בינואר 2006, ועם סיומו הועבר כל שור לחברה שמימנה את יצירתו.
[עריכה] קישורים חיצוניים
- אתר הבורסה לניירות ערך בתל אביב
- אילנה גרף, 70 שנה לפעילות הבורסה במיצב מיוחד, באתר e-mago