Pinyin
Izvor: Wikipedija
Pinyin (čitaj: pin-jin) (拼音 pīnyīn) je sustav romanizacije (transkripcije na latinično pismo) koje se koristi u standardnom mandarinskom jeziku. Sama riječ „pin-jin” na mandarinskom znači „slovkanje”. Najrašireniji oblik pin-jina je Hanyu Pinyin (pojednostavljeni kineski: 汉语拼音; tradicionalni kineski: 漢語拼音; pin-jin: Hànyǔ Pīnyīn) što znači „slovkanje jezika Hana”.
Ovaj projekt transkripcije kineskog jezika je odobren 11. veljače 1958. godine za vrijeme petog zasjedanja Narodnog nacionalnog kongresa NR Kine. Pinyin je 1979. godine, usvojila kineska vlada. Potisnuo je stare sustave romanizacije kao Wade-Giles (1859. godine; nadopunjen 1892.) i kineski poštanski sustav romanizacije, te zamjenio Bopomofo (Žujin) kao način podučavanja kineske fonetike u kontinentalnoj Kini. Hanyu Pinyin je 1979. godine odobrila Međunarodna organizacija za standardizaciju (ISO) kao standardnu romanizaciju modernog kineskog jezika (ISO-7098:1991).
Mandarinski jezik je tonalni jezik sa četiri tona, koji su u pinyinu obilježeni sa sljedećim dijakritičkim znakovima:
- ˉ gornji ton (makron)
- ˊ uzlazni ton (akut)
- ˇ blagosilazni, pa uzlazni ton (kvačica ili háčec)
- ˋ silazni i kratki ton (gravis)
Važno je naglasiti da je pinyin romanizacija, a ne kroatizacija ili npr. anglicizacija ili galicizacija kineskog jezika. Pinyin se koristi latiničnim slovima u predstavljanju zvukova u standardnom mandarinskom jeziku. Način na koji slova predstavljaju zvukove u standardnom mandarinskom se razlikuje od ostalih jezika koji koriste latinično pismo. Pinyin točno definira izgovor kineskih zvukova na latiničnim znakovima, što je vrlo praktično za govornike kineskog jezika, kao i za osobe koje ga uče. Također, izaziva problem kod osoba koje ne poznaju kineski jezik i sustav pinyin, te često pogrešno izgovaraju riječi, što je bio manje ozbiljan problem za drugim sustavima romanizacije, kao Wade-Giles.
[uredi] Slogovi u pinyinu
| a | ao | ai | an | ang | o | ou | ong | u | ü | ua | uai | uan | uang | ue | üe | un | uo | ui | e | er | ei | en | eng | i | ia | iao | iu | ie | ian | in | iang | ing | iong | |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| b | ba | bao | bai | ban | bang | bo | bu | bei | ben | beng | bi | biao | bie | bian | bin | bing | ||||||||||||||||||
| p | pa | pao | pai | pan | pang | po | pou | pu | pei | pen | peng | pi | piao | pie | pian | pin | ping | |||||||||||||||||
| m | ma | mao | mai | man | mang | mo | mou | mu | mei | men | meng | mi | miao | miu | mie | mian | min | ming | ||||||||||||||||
| f | fa | fan | fang | fo | fou | fu | fei | fen | feng | |||||||||||||||||||||||||
| d | da | dao | dai | dan | dang | dou | dong | du | duan | dun | duo | dui | de | dei | deng | di | diao | diu | die | dian | ding | |||||||||||||
| t | ta | tao | tai | tan | tang | tou | tong | tu | tuan | tun | tuo | tui | te | teng | ti | tiao | tie | tian | ting | |||||||||||||||
| n | na | nao | nai | nan | nang | nou | nong | nu | nü | nuan | nüe | nuo | ne | nei | nen | neng | ni | niao | niu | nie | nian | nin | niang | ning | ||||||||||
| l | la | lao | lai | lan | lang | lou | long | lu | lü | luan | lüe | lun | luo | le | lei | leng | li | lia | liao | liu | lie | lian | lin | liang | ling | |||||||||
| z | za | zao | zai | zan | zang | zou | zong | zu | zuan | zun | zuo | zui | ze | zei | zen | zeng | zi | |||||||||||||||||
| c | ca | cao | cai | can | cang | cou | cong | cu | cuan | cun | cuo | cui | ce | cen | ceng | ci | ||||||||||||||||||
| s | sa | sao | sai | san | sang | sou | song | su | suan | sun | suo | sui | se | sen | seng | si | ||||||||||||||||||
| zh | zha | zhao | zhai | zhan | zhang | zhou | zhong | zhu | zhua | zhuai | zhuan | zhuang | zhun | zhuo | zhui | zhe | zhei | zhen | zheng | zhi | ||||||||||||||
| ch | cha | chao | chai | chan | chang | chou | chong | chu | chua | chuai | chuan | chuang | chun | chuo | chui | che | chen | cheng | chi | |||||||||||||||
| sh | sha | shao | shai | shan | shang | shou | shu | shua | shuai | shuan | shuang | shun | shuo | shui | she | shei | shen | sheng | shi | |||||||||||||||
| r | rao | ran | rang | rou | rong | ru | rua | ruan | run | ruo | rui | re | ren | reng | ri | |||||||||||||||||||
| j | ju | juan | jue | jun | ji | jia | jiao | jiu | jie | jian | jin | jiang | jing | jiong | ||||||||||||||||||||
| q | qu | quan | que | qun | qi | qia | qiao | qiu | qie | qian | qin | qiang | qing | qiong | ||||||||||||||||||||
| x | xu | xuan | xue | xun | xi | xia | xiao | xiu | xie | xian | xin | xiang | xiong | |||||||||||||||||||||
| g | ga | gao | gai | gan | gang | gou | gong | gu | gua | guai | guan | guang | gun | guo | gui | ge | gei | gen | geng | |||||||||||||||
| k | ka | kao | kai | kan | kang | kou | kong | ku | kua | kuai | kuan | kuang | kun | kuo | kui | ke | kei | ken | keng | |||||||||||||||
| h | ha | hao | hai | han | hang | hou | hong | hu | hua | huai | huan | huang | hun | huo | hui | he | hei | hen | heng | |||||||||||||||
| w | wa | wai | wan | wang | wo | wu | wei | wen | weng | |||||||||||||||||||||||||
| y | ya | yao | yan | yang | yo | you | yong | yu | yuan | yue | yun | ye | yi | yin | ying | |||||||||||||||||||
| a | ao | ai | an | ang | o | ou | e | er | ei | en | eng |
[uredi] Pinyin u HTML-u
Za pisanje znakova sa pinyinskim oznakama u HTML-u, koriste se sljedeći kodovi:
-
neutralni
ton1.ton 2.ton 3.ton 4.ton Dijakritički znak Makron Akut Haček Gravis a ā = ā á = á ǎ = ǎ à = à e ē = ē é = é ě = ě è = è i ī = ī í = í ǐ = ǐ ì = ì o ō = ō ó = ó ǒ = ǒ ò = ò u ū = ū ú = ú ǔ = ǔ ù = ù ü = ü ǖ = ǖ ǘ = ǘ ǚ = ǚ ǜ = ǜ
[uredi] Vanjske poveznice
- ((en)) the pinyinator - Pretvorba kineskog u pinyin
- ((en)) Kako koristiti pinyin u unosu kineskog?
- ((fr)) Kinesko-francuski-pinyin riječnik
- ((fr)) Pomoć u izgovoru kineskog - Unesite tekst na kineskom, kako bi ga dobili u pinyinu
- ((en)) Tongyong i Hanyu Pinyin
- ((en)) Informacije o Hanyu Pinyin
- ((en)) Žujin->Wade-Giles->Pinyin->Popis riječi
- ((en)) U.S. Library of Congress conversion page
- ((en)) Tekstovi kineskih pjesama na pinyinu
