Sukro
From Wikipedia
Sukro esas karbohidrata formo funcioninta importanta rolo en biologio, per exemplo :
- l’ordinara sukro o sakaroso, qua es alimenta substanco di dolca saporo e ke l’agro-alimenta industrio tiras principue di betravo e sukro-kano ;
- la glikoso, la fruktoso (o levuloso), la maltoso, la laktoso.
Indexo |
[redaktar] Historio
[redaktar] Mielo
Videz la mielo.
[redaktar] Sukro-kano
[redaktar] Betravo-sukro
L’historio di betravo-sukro komencas meze di 18ma yar-cento en Germania. En lua berlina laboratorio, kemista Andreas Marggraf deskovras ke fena betravo - ancestro di nuna betravo-sukro - kontenas « ne sole elemento similesinta sukro », ma « vera sukro, perfekta identa ad to ke on konocas ek sukro-kano. Sua dicipulo, profesoro Achard, icas ta deskovrajo da profito di prusa akademio. Ta inicio igas ye marto 1802 pri la servicigo di l’unesma sukr-fabriko kon betravo en mondo en Kürnen-sur-Oder (Silezia).
La produkto esas artizanala : 70 kg di betravi esas tratita omna dii.
Ye 21 di novembro 1806 konstitucas charnira dato per l’europa sukra ekonomio. Per respondar ye blokuso impozita per britania navaro sur francia portui, Napoléon 1ma establisas la kontinentala blokuso : tota l'angla komercaji esas de lore interdiktita sur franca sulo. Per kompensar la subita indijo di sukro-kano, l’imperiestro decidas per aktiva sustenar la produkto di betravo-sukro. En kelka yari, multi transformo-fabrikerii esas kreita.
Kande la blokuso esas levita, la sukr-kano di koloni inundas itere la merkato. Sube la pezo di konkurenco, l’industrio mustas plusolideskar. La sklav-aboliseso, ye 1848, produktas forta augmento e diminuteso di produkto pri sukr-kano.
[redaktar] Artificala dolcigi
dolcig-agento.
[redaktar] Ekonomika statistiki
[redaktar] Produkto
En mondo : 140 ton-milioni, di qui 30% per betravo. Ye 2005 la mondala preco es 180 $/tono, to en europa uniono tri foye pluse.
[redaktar] Nutrivo
La sukro-konsumo furnisas di energio da kurta termo, ma ol ne povas esar stokita tala ke en organismo. Parto di konsuma sukro povas esar uzita quik per furnisar energio se necesa (en la hori ke sequas) altra parto esos stokita en hepato e muskuli, ed altra esos transformita en graso qua esos stokita en la grasoza strati.
