ექვსდღიანი ომი
ვიკიპედიიდან
ექვსდღიანი ომი დაიწყო ისრაელმა, ეგვიპტიის, სირიის და იორდანიის წინააღმდეგ, 1967 წლის 5 ივნის და იგი 10 ივნისამდე გრძელდებოდა.
[რედაქტირება] წინაპირობა
ომის მთავარი მიზეზი იყო არაბულ ქვეყნებს და ისრაელს შორის დაძაბულობა, როდესაც განუწყვეტლივ ხდებოდა ისრაელში ჩუმათ შემოპარვა და ამ ქვეყნის მოქალაქებზე თავდასხმა, მუდმივი მუქარა არაბული ქვეხნებისა, რომლებსაც სურდათ ისრაელის განადგურება, ასევე ეგვიპტის პრეზიდენტის ნაცერის ბრძანებამ, 6 მაისს რომელიც მოითხოვდა ნახევარკუნძული სინაიდან საერთოშორისო ძალების გაყვანას, რის შემდეგაც ეგვიპტემ ასევე გადაუკეტა ისრაელს წითელი ზღვის მისადგომი რაც აღნიშნავდა ელათის პორტის გაჩერებას. ეს იმის მერე რაც 1957 წლიდან თავისუფლად მოძრაობდენ ისრაელი საზღვაო ტრანსპორტი საერთო შორისო ძალების დაკვირვებით წითელ ზღვაში. მიუხედავათ იმისა რომ ამერიკამ და რამოდენიმე სახელმციფომ აღიარა ცითელი ზღვის ნეითრალობა, ეგვიპთის პრეზიდენტმა ნაცერმა განაცხადა რომ ყოველივე გარღვე ამ ბლოკადისა იქნება ეგვიპთისთვის ომის დაწყების მიზეზი, სიტოაციას უფრო აღვავებდა საბჭოთა კავშირის მასიური დახმარე არაბულ ქვეხნებზე რაც უფრო მატებდა მათ თავ დარცმუნებას იმაში რომ ისინი მოერევოდენ ისრაელს, შედეგად ისრაელის მთავრობამ მიიღო გადაცხვეთილება რომ დასხმოდა თავს მოულოდნელათ.
[რედაქტირება] ომის დაწყება
5 ივნისის დილას ისრაელის გამანადგურებელი თვითფრინავები აიციენ ჰაერში და პირველი დარტყმა მიაყენეს ეგვიპტის ნახევარ კუნძულს, სადაც გაანადგურეს სამხედრო აეროდრომები, დარტხმა იმდენათ მოულოდნელი და ძლიერი იყო რომ ეგვიპთის საჰაერო ძალები მთლიანად გამოვიდენ ცხობიდან, რის შემდეგაც ომში ჩაერთო იარდენიაც მიუხედავთ ხუსიენ მეფის გაფრთხილებისა ისრაელის მიერ რომ შეაცხვითა ომი, მან განაგრცო თავ დასხმა ამის შემდეგ ისრაელის საჰაერო ძალებმა განახორციელეს იარდენის ცინაღმდეგაც ოპერაცია და გათავისუფლეს აღმოსავლეთი იერუსალიმი და მიმდებარე ტერიტორიები. ასევე სირიამ პირველივე დხებში დაიცხო მასიური არტირელიური სროლა ჩრდილოეთ ისერელის დასახლებებზე, რამაც განაპირობა ისრაელის საპასუხო დარტხმა რომელმაც გაანადგურა სირის მეტი ცილის საჰაერო ცალები, მთლიანობაში არაბულმა ქვეხნებმა პირველი დხის ომში დაკარგეს 400 მეტი სამხედრო თვითფრინავი.
ომის შემდეგ დღეებში ისრაელის ჯარმა უკვე განაგრცო ქვეითი ძალებით შეტევა და მესამე დხის ბოლოს უკვე დაიფყრო ნახევარ კუნცული სინაი, (რაც მართო ეს ტერიტორია 3 ჯერ დიდია ისრაელზე) ,ამის მერე საერთაშორისო ერებმა მოითხოვეს ცეცხლის შეცყვეთა, მიუხედავად ცარმათებისა ისრაელი პირველი იკო ვინც დაეთანხმა ამ პირობას მაგრამ სირიამ განაგრცო ებრაული დასახლებების დაბომბვა და ასევე ცადა ცარუმატებლად დაებყრო კიბუც დანი (ებრაულთ კიბუცი მსგავსის სოფლია მაგრამ საერთოა ქონება აქვთ მასში მცხოვრებს) ამის სემდეგ ისრაელმა თავი მოუყარა ძალებს და გადავიდა კონტრა შეტევაზე რამატა გოლანისკენ სადაც სირის ძალები იყვნენ განლაგებული, ამ ბრცოლაში ისრაელმა დაიბყხო რამატა გოლანიც.
[რედაქტირება] ომის შედეგები
10 ივნის ომი ისრაელი გამრჯვებით დამთავრდა ამ დხეისათვის უკვე განადგურებული იყო მტრის 400 მეტი სამხედრო თვითფრინავი, აკედან 60 ჰაერში , 500 მეტი ტანკი განადგურდა რაც იყო ეს 70%-ზე მეტი მძიმე სამხედრო ტეკნიკა მთელი არაბული მოცინაღმდეგე მხარისა, ასევე ამ ომში დაიღუპა 15,000 მეთი ეგვიპტელი 5000 ტხვეთ ჩავარდა, 6000 იარდენის ჯარისკაცი და სირის 1000 ჯარის კაცი, ისრაელმა კი 700 მეტი ჯარისკაცი დაკარგა და 2500 დაიჭრა.