ლინკოლნის საკათედრი ტაძარი

ვიკიპედიიდან

ლინკოლნის ტაძრის დასავლეთის ფასადის ფრაგმენტი.

ტაძრის გეგმა.

აღმოსავლეთის ფასადი.

ტაძრის ინტერიერი.

ლინკოლნის საკათედრო ტაძარი ისტორიული კათედრალია ლინკოლნში, ინგლისი, და ინგლისის ეკლესიის ლინკოლნის ეპისკოპოსის (Diocese) საბრძანებელი. რელიგიური დანიშნულების გარდა თავად შენობას უდიდესი მნიშვნელობა აქვს არქიტექტურის თვალსაზრისით; განთქმული ვიქტორიანელი მწერალი ჯონ რესკინი წერდა: ”ყოველთვის მწამდა... რომ ლინკოლნის საკათედრო ტაძარი არქიტექტურის უძვირფასესი ნიმუშია ბრიტანეთის კუნძულებზე და ნებისმიერ სხვა ორ კათედრალს აჯობებდა ერთად აღებულს”.

[რედაქტირება] მშენებლობა

უილიამ I-ის ბრძანებით 1072 წელს ლინკოლნში პირველი კათედრალი აშენდა. მანამდე წმ. მარიამის ეკლესია ლინკოლნში იყო ღვთისმშობლის სახელზე, თუმცა არა კათედრალი, და ეპისკოპოსის საბრძანებელი დორჩესტერის სააბატოში მდებარეობდა, თემზის დორჩესტერში, ოქსფორდშირში. თუმცა ლინკოლნი მდებარეობით უფრო ცენტრალური იყო რეგიონისთვის, რომელიც თემზიდან ჰამბერამდე იჭიმებოდა. ეპისკოპოსმა რემიგიუსმა პირველი ლინკოლნის ტაძარი ააგო ამჟამინდელ ადგილას, რომელიც 1092 წელს დასრულდა, თუმცა ტაძრის კურთხევამდე ორი დღით ადრე გარდაიცვალა. დაახ. 50 წლით გვიან ეს შენობა ხანძარმა გაანადგურა. ეპისკომოსმა ალექსანდრემ კათედრალი ხელახლა ააგო და განავრცო, თუმცა ეს ნაგებობაც განადგურდა, ამჯერად უკვე მიწისძვრით 40 წლის შემდეგ, 1185 წელს.

ტაძრის ცენტრალური კოშკი 83 მ სიმაღლისაა. ერთ დროს მასზე ხის მოთუთიებული ქიმი იდგა, რომელიც ზოგიერთ წყაროზე დაყრდნობით 160 მ. აღწევდა -- ეს სიმაღლე ტაძარს გიზის პირამიდაზე მაღალს და ამგვარად მსოფლიოს უმაღლეს სტრუქტურად გახდიდა. ეს ტიტული ტაძარს ორ საუკუნეზე მეტს შერჩებოდა; 1549 წელს გამუდმებული წვიმიანი ამინდების გამო მორყეული ქიმი საბოლოოდ ჩამოვარდა.

[რედაქტირება] ისტორია

მეფე ჰენრი II-მ დაამტკიცა კართუზიელი ბერისა და მოგვიანებით კანონიზირებული წმინდანის ჰიუ ავალონელის არჩევა ლინკოლნის ეპისკოპოსად 1186 წელს. წმ. ჰიუ 1200 წელს გარდაიცვალა ტაძრის რეკონსტრუქციის დასრულებამდე. კათედრალის დასავლეთი ნაწილი დღემდე თავდაპირველი სახითაა მოღწეული, აღმოსავლეთი ნაწილი კი ყოველი გაფართოების შემდეგ უფრო აღმოსავლეთით იწევდა: ნორმანული შენობის აღმოსავლეთი კედელი (1073) იყო შუაში იმისა, რაც ამჟამად წმ. ჰიუს ქორალია. ადრეული ინგლისური შენობის (1186) აღმოსავლეთი ბოლო ამჟამად ანგელოზთა ქორალია მაღალი საკურთხევლის უკან. არსებული სტრუქტურა 1280 წელს დასრულდა, თუმცა რემონტი და ინტერიერის ცვლილებები კიდევ დიდი ხანი გრძელდებოდა. ქიმები გამუდმებით პრობლემატური იყო და 1807 წელს მოიხსნა. ასევე გამუდმებით შიშობდნენ კოშკების წაქცევაზე და მისი საძირკვლის გამაგრების სამუშაოებიც ჩატარდა დღეისთვის უკვე ტრადიციული ძირის გამოთხრისა და ნიადაგის გამაგრების საინჟინრო პროექტით.

ლინკოლნის კათედრალსა და მის ეპისკოპოსებს წამყვანი როლი ეჭირათ ინგლისის ისტორიაში. აქ მომხდარ მოვლენათა შორის განსაკუთრებით აღსანიშნავია მაგნა კარტა, რომელსაც ხელი ლინკოლნის ეპისკომოსმაც მოაწერა სხვებთან ერთად. ამ დოკუმენტის დღემდე შემორჩენილ ორ ასლთაგან ერთ-ერთი ამ ტაძარში ინახება.