Scacci in scaccario statuti
Scaccorum est ludus tabularis artis, ingenii et stratagematis. Luditur a lusoribus duobus super alveo continenti 8 columnas et 8 ordines, ergo 64 quadrata colorum (saepissime albi nigrique) alternorum, "aediculas" "casas", "campos" etc. dicta. Utrique lusori est exercitus (etiam saepissime albus nigerque) militum (variis nominibus dictorum, praesertim "orbiculi," "calculi," "scacci" vel etiam "latrunculi") 16: 8 pedites, 2 turres, 2 equites, 2 episcopi, 1 regina, et 1 rex (rex saepe vocatur scacchus etiam. Nonnulli milites alium nomen in alia terra habent, episcopus exempli gratia etiam cursor et scurra, pedites etiam agricolae appellantur).
Propositum scaccorum est exercitu ut rex hostilis ad incitas redigatur uti. Quisque orbiculus potest movi in semita praescripta, et miles hostiles capere. Regulae non permittunt ut rex capiatur: si lusor potest proximo tractu regem alternum capere, debet clamare "Scaccum!" vel "Cave regem!" Alter lusor debet regem suum conservare priusquam eum alia facere liceat. Nisi potest servari, rex dicitur "mattus" esse, lusorque vincitur.
