Inscriptio Duenos
E Vicipaedia
Inscriptio Duenos (Anglice: Duenos Inscription ; Germanice: Duenos-Inschrift) fortasse est antiquissimum exemplum linguae Latinae, textus saeculi VI a.C.n. (fere circa annos 580–570) in calice triplice quem Romae in valle inter colles Quirinali et Viminali anno 1880 inventa est. Scriptio est a dextra ad sinistrum. Multi scholastici texto studuerunt, sed nemo unus eum absolute intelligit. Plusquam quinquaginta interpretationes editae sunt, sed inter se dissiderunt.
Textus tres lineas habet, quarum prima et tertia sunt aliquanto clarae et secunda est opacior:
- IOVE|SATDEIVOSQOIMEDMITATNEITEDENDOCOSMISVIRCOSIED
- ASTEDNOISIOPETOITESIAIPACARIVOIS
- DVENOSMEDFECEDENMANOMEINOMDVENOINEMEDMALOSTATOD
Litteris in verba collectis, hic est textus possibile (med = calix):
- iovesat deivos qoi med mitat nei ted endo cosmis virco sied
- asted noisi opetoi tesiai pacari vois
- duenos med feced en manom einom duenoi ne med malos tatod
Verbis in Latinam Classicam rescriptis et traductis, hic est interpretatio possibilis (ni in te = 'erga te'?):
- iurat deos qui me mitat ni in te comis virgo sit.
- ast te nisi [OPETOITESIAIPACARIVOIS].
- Bonus me fecit in [MANOM EINOM] bono. ne me malus tollito.
Duenos ('bonus homo') etiam potest esse nomen hominis, 'Bonus'. Verbum virco etiam potest virgo dea, Proserpina. Verba malos tatod etiam possunt legi malo statod, id est malum stato; ergo Bonum ne [per] me malum stato [imputetur, imponatur].
[recensere] Fontes
- Baldi, Philip. 2002. The Foundations of Latin. Berolini: Mouton de Gruyter.
- Wilkins, Augustus Samuel, et Robert Seymour Conway. 1911. "Latin Language." Encyclopaedia Britannica XVI:244–257.
