Isaac Newton
From Wikipedia
 |
Cheest artícul al è scrivüü in koiné uçidentala, urtugrafía ünificada. |
Isaac Newton l'era un fìsich, alchimista, matematich, chimich inglees, vissüü a cavàll del XVII e del XVIII secul; segund la magjur pàrt dii filosuf e di scenziàà, l'è stàà ul püsséé impurtant scenziàà in dela storia dela scenza muderna, in sustanza quel ca g'à dà urigin.
[redatá] Biugrafìa
Newton l'è nassüü in Inghiltèra, a Woolsthorpe-by-Colsterworth, ul 4 de genaar del 1643 (segund ul calendàri greguriaan; per l'olter calendàri duperàà a chii temp, quel gjüliaan, l'era ul 25 de dicember de l'ann prima). Newton l'è stàà tiràà sü dala sò nòna, vist che ul sò pà l'è mort ca lü l'era minga ammò nassüü, e quand al gh'era dü ann la sò mama l'è nada a viff cunt ul sò omm nöff.
In del 1661 al s'è iscrivüü al'Üniversità, al Trinity College a Cambridge, induè l'à cjapà la laurea quatr'ann dopu; dopu la laurea l'à lavurà un pù a cà sua, e l'è in chel periud chì ca l'à metüü gjù la sò teuria dela gravitazziun üniversala. Ammò, in di chi ann chì l'à pö scuvèrt ul teurema binumial, ca pö al purtarà al calcul infinitesimaal (anca se ul Leibniz al nava in gir a dì ca l'era inventàà lü).
In del 1667 l'à cumincjà a culaburà cunt ul Trinity College, e cuntempuraneameent l'à püblicàà dü liber: De Analysi per Aequationes Numeri Terminorum Infinitas e De methodis serierum et fluxionum, cunt i quai l'à metüü in gir i sò scuvert in dela fisica.
In del 1672 l'à inveci cumincjà a lavurà a pruposit del'otica, e l'è rivàà a dii risültàà a pruposit dela lüss
 Chest artícul al ven da vess scumenzaa, e al cuntegn dumà pocch infurmazziun. Se a pudii, gjuntee-n vargüna adess e jütee-n a fá-ll deventá sempru mejuur, in acoort a i cunvenziun da la Wikipedia. Par vidé una lista cumpleta di artícuj in chesta cundizziun, vardee la rispetiva categuría. |
