Web Analytics


https://www.amazon.it/dp/B0CT9YL557

We support WINRAR [What is this] - [Download .exe file(s) for Windows]

CLASSICISTRANIERI HOME PAGE - YOUTUBE CHANNEL
SITEMAP
Audiobooks by Valerio Di Stefano: Single Download - Complete Download [TAR] [WIM] [ZIP] [RAR] - Alphabetical Download  [TAR] [WIM] [ZIP] [RAR] - Download Instructions

Make a donation: IBAN: IT36M0708677020000000008016 - BIC/SWIFT:  ICRAITRRU60 - VALERIO DI STEFANO or
Privacy Policy Cookie Policy Terms and Conditions
Dornbirn - Alemannische Wikipedia

Dornbirn

Us der alemannische Wikipedia, der freie Dialäkt-Enzyklopedy

Wappo Karto
Basisdato
Bundesland: Vorarlberg
Bezirk Doarobiro
Katastralgmuonda: Doarobiro - Ebnit
Stadtbezirk: Hasolstudo
Hatlardorf
Mart
Obrdorf
Rohrbach
Schoro
Fläche: 120,97 km²
Geografische Lag: 47° 25′ N, 9° 45′ O (Martplatz)
Höche: 437m
Iiwohnar (HWS): 44.227 (1. Dezembor 2006)
Iiwohnar (HWS + NWS): 45.627 (1. Dezembor 2006)
Bevölkerungsdichte: 366 Iiwohnar/km²
Postleitzahl: 6850
Amtle Gemuodkennnummoro: 80301
Vorwahl: 05572
Autonummoro: DO
Intornetsitto: www.dornbirn.at
Politik
Regieronda Bürgarmoastor: Wolfgang Rümmele (ÖVP)
Regieronde Partei: ÖVP
Blick vom Oborfallonberg zuon Schwizar Bergos' Oborfallobergar Kappile siot ma grad no i dor Miotte ganz unta am Bild

Doarobiro bi Neabl Richtung Schwitzar Berg

Dialäkt: Doarobirarisch

Doarobiro, (IPA: [ˈd̥ɔɑ̯ɾɔb̥iɾɶ]) vo do doarobirar usgsprocho, ist di gröste Stadt vo Vorarlberg, dom westlichsto Bundesland z' Östorriich und ist ou d' Hauptstadt vom Bezirk Doarobiro. Doarobiro ist dar wichtigste Würtschaftsstandort vo Vorarlberg. Ma seit dor Stado ou Garto-, Measse- oder Iikoufsstadt. Dio Stadt ist Toal vom Ballnigsraum Rhiital und mit breits 46.000 Iiwohnar di zechot grösto Stadt vo Östorriich.

Inhaltsverzeichnis

[ändere] Geografie

[ändere] Geografische Lage

Doarobiro litt a dor Westsitto vom Rhiital, eabba 10km südle vo Breagoz, uf 437m vor-om Breagazar Wald am Aafang vo do nörldliga Kalkalpa.

[ändere] Seehöhe

D' Seehöhe vo dor Stadt Dornbirn weord mit 437m agio, däs ist bim Stuowappo-n-i-dor Miotte vom Martplatz. Dar geografisch tüüfste Punkt vo Doarobiro litt uf 405m, bim Zuofluss vom Koblar Kanal i-d' Doarobiorar Ach am üßorsto Nordo vom Gmuondsgebiit. Dar höchst Punkt ist d' Sünsarspitz mit 2.062m.

[ändere] Flüss und See

Dar mit Abstand wichtigste Fluss ist d' Doarobirar Ach. Si toalt d' Stadt i zwo Hälfta und ist ou gliichzittig Bezirksgrenz vo do zwaia Bezirk Hatlardorf und Schora zu do andora vier Bezirko vo Doarobiro. Doarobiro ist frühor regolmäßig vo dor Ach üborschwemmt worra. Erst wo sä vo 1826 bis 1834 d' Ach in-a Stuoifassig brocht händ (planat vom Ingenieur Alois Negrelli), ist as vorbei gsi mit do Üborschwemmiga, sitt dämm ist d' Ach nio mäh im Stadtgebiit üborus koh. D' Doarobirar Ach flüüßt ou duor d' Alploch- und d' Rappolochschucht, zwo johrtusod aalte Schluchta wo ma für-o Tourismus arschlosso heat. See gitt as zwio wo ma arwääno muos, do Sünsarsee und do Stoufosee mit dom Kraftwerk Ebosand.

[ändere] Berglandschaft

Doarobiro litt am Rand vo do Ostalpa, am Fuoß vom Breagazarwaldgebirge. As gitt zwor ko bsundrig hoche Berg, abor uf übor 2000m ka ma scho uffe go. Uona vo do markantesto Bergo-n-ist siochor do Huusberg vo Doarobiro, do Karro (976m) mit-om Stoufo-n-im Hiondorgrund (1.465m). Do Karro mit-or Karrosoalbaa ist ou an wundorbara-n-Uussichtspunkt. Ma siocht bi schöonom Weattor bis nach Konstanz und zu'n schwitzar Bergo. Do First, a Bergketto, mit-or Müorzolspitz (1830m) und dar Hoche Fröscho (2004m) wöorrond bsundrä gearn als Uusflugsziil heargno. Dar höchstä Berg ist allardings di relativ uuschiibare Sünsarspitz mit 2062m. D' Wandorweag siond alle guot agschriobo, ma sött se also nid vorloufo künno.

[ändere] Stadtgliidrig

Stadtbezirke vo Doarobiro
Bezirk Iiwohnar Lag
1. Mart 12.473 Miotte
2. Hatlardorf 10.249 Südo
3. Obrdorf 4.798 Osto
4. Hasolstudo 5.034 Nordo
5. Rohrbach 7.051 Westo
6. Schoro 5.095 Westo
Iiwohnarzahla Stand 1. Mai 2004


[ändere] Gschicht

[ändere] „Doarobiro“

Do Nammo Doarobiro leitat sich vo „Torrin Puirron“ aab, dor Asiedlig vom alemannischo Buur „Torro“ und heat üborhaupt nünt mit Biora zum tua, obwohl an Biorobomm mit a paar Biora uf-om Stadtwappo ist.

[ändere] Wappo

S' doarobirar Wappo stützt sä uf drei reachtle Grundlaga:

  • D' Vorlichnig vo dar Landesregiernig am 1. Februar 1929.
  • D' Vorlichnig vom Kaisar Franz Joseph I. am 28. Februar 1902, als Folg vo dor Stadtarhebnig vo 1901.
  • Do Wappobriaf vo Erzherzog Ferdinand Karl am 23. Septembor 1655 as Gricht z' Doarobiro. As zoagat an grüopo Biorobomm uf am rot-wiiß-roto Schlid. Das rot-wiiß-rote Schild ist a Bekänntnis zuon Habsburgar und gliichzittig an Abgrenzig zu do Emsar, do damoliga Regionalfeindo.

[ändere] Chronik

  • 895: S' erst mol, dass do Nammo „Doarobiro“ urkundlig arwähnt wüort[1].
  • 1094: S' Ministerialengschleacht vo do „Edla vo Doarobiro“ würt s' erst mol urkundlig arwähnt: „Rôpertus de Dorenbôrron“[1].
  • 1628-1630: D' Pest rottat breits halb Doarobiro us, si fordorat 860 Tote[1].
  • 1639: S' Rot Huus, s' Wohrzeicho vo Doarobiro, würt bout[1].
  • 1655: Am 23.9.1655 heat Doarobiro das iotzige Wappo vom Erzherzog Karl Friedrich von Tirol vorliocho krigt, an Biorobomm im ostorrichischo Biondoschild[1].
  • 1771: Am 30.10.1771 kouft sich d' Gmuond Doarobiro all ihre Gütor, Reacht und Liiboagono vo dor Gräfin Maria Rebekka vo Harrach-Hohenems om a Summe vo 45.250 Guldo ab, wo d' Emsar z' ghio händ. Do „Loskauf von Ems“, wo absolut ghuom ghalto woro-n-ist, heat abor füor Doarobiorar nid s' End vo dor Liiboagoschaft ghoasso. Das an Doarobirar frei xsi ist, heat ar sich seolbor vo dor Gmuond, dom nöüo Herro, loskoufo müoso[1]!
  • 1793: Doarobiro wüort zu-n-ar Martgmuond arhobo[1].
  • 1846: Franz Martin Hämmerle kouft a-n-Aweso mit Wassorkraft am Stounobach z' Dornbirn und bout dött a Garn- und Stuckfärberei[1].
  • 1881: Di erste Usser-Huus-Telefonalag vo dor östorriichisch-ungarischo Monarchie würt bi dor Firma F. M. Hämmerle z' Dornbirn in Betrieb gno[1].
  • 1901: Doarobioro wüort a Stadt[1].
  • 1903: Armin Diem, Mundartdichtar, kutt am 1.5.1903 uf d' Wealt († 15.8.1951)[1].
  • 2001: Hundort Johr Stadt Doarobiro[1].

[ändere] Politik

S' Doarobirar Rothaus a dor Hauptstroß B190.
S' Doarobirar Rothaus a dor Hauptstroß B190.
Wolfgang Rümmele, Bürgarmoastor vo dor Stadt Doarobiro
Wolfgang Rümmele, Bürgarmoastor vo dor Stadt Doarobiro

Sitt dor letzto Gemuodsrotswahl ist Wolfgang Rümmele (ÖVP) Bürgarmoastor und Martin Ruepp, (ÖVP) do Vizebürgarmoastor.

[ändere] Stadtvortreatnig

Bi do letsta Gmuodvortreatnigswahla z' Doarobiro, am 10. Apil 2005, heat ma s' erst mol d' Stadtvortreatnig, wo di jewiligo Parteia mit ihrom Sptzokandidat atreato siond, und do Bürgarmoastor separat wählo künno (Bürgarmoastordirektwahl). Zuosätle heat ma no Vorzugsstimmona innorhalb vo dor gwählto Partei abgio künno. Us dem ussar händ se natüle undorschidliche Partei- und Bürgarmoastorergebniss argio.

Doarobirar Stadtvortreatnig
Partei Bezeichnig Mandat Stimma Stimmo-n-antöal
ÖVP Doarobirar Volkspartei 21 9.407 57,7 %
SPÖ D' Doarobirar SPÖ 8 3.765 23,1 %
Die Grünen Doarobirar Grüone - offone BürgarInnolisto 4 1.725 10,6 %
FPÖ Doarobiro.di Freiheitligo 3 1.324 8,1 %
Stimma und Stimmo-n-antöal bi dor Gemuondsvortreatnigswahl vom 10. April 2005

[ändere] Stadtrot

Im Doarobirar Stadtrot siond hauptsächle neobobruofliche Politikar. Nach-o Gemuondsvortreatnigswahla 2005 siond Di Freiheitligo ud-om Stadtrot (Walter Schönbeck) ussegflogo und Di Grüono siond mit-om Martin Konzet s' erst mol im doarobirar Stadtrot vortreato. D' Leitnig vom Stadtrot und wia dio einzolno Ressorts uftoalt wörond oblitt dom amtierondo Bürgarmoastor.

Zämmonsetznig vom doarobirar Stadtrot
Nammo Partei Funktion Ressort(s)
DI Wolfgang Rümmele ÖVP Bürgarmoastor Personal, Finanza, EU, Gsundheit, FH
Mag. Martin Ruepp ÖVP Vizebürgarmoastar Stadtplanig, Vorkehrsplanig
Mag. Gebhard Greber SPÖ Stadtrot Wassorwürtschaft, Tüüfbou u. Vorkehr
Marie-Louise Hinterauer ÖVP Stadtrötä Sport, Sozials, Senioro
Josef Moosbrugger ÖVP Stadtrot Land- und Forstwürtschaft, Schlachthof, Omwealt und Abfallwürtschaft
Dr. Gabi Sprickler-Falschlunger SPÖ Stadtrötä Integration, Schuala
Dipl.-Vw. Andrea Kaufmann ÖVP Stadtrötä Familia, Kiondor- und Schüolarbetreuig, ußorschulige Bildnig
DI Martin Konzet Di Grüono Stadtrot Hochbou und Enargii, Jugod
Guntram Mäser ÖVP Stadtrot Wohniga, „Stadtmarketing“
Stand: Nach-o Gmuondvortreatnigswahla vom 10. April 2005

[ändere] Bürgamöostar vo Doarobiro

Statue z' Ehro vom Altbürgarmoastor Dr. Johann Georg Waibel.
Statue z' Ehro vom Altbürgarmoastor Dr. Johann Georg Waibel.
  • Dr. Johann Georg Waibel 1869 - 1908
  • Dr. Karl Fußenegger 1908 - 1910
  • Engelbert Luger 1910 - 1926
  • Josef Rüf 1926 - 1934
  • Ludwig Rinderer 1934 - 1938
  • Dr. Paul Waibel 1938 - 1940
  • Josef Dreher 1941 - 1945
  • Dr. G.A. Moosbrugger 1945 - 1965
  • Dr. Karl Bohle 1965 - 1984
  • Rudolf Sohm 1984 - 1999
  • DI Wolfgang Rümmele seit 1999

[ändere] Partnarstädt

Kecskemét (Ungaro)

Sélestat (Elsaas (Frankriich))

[ändere] Sehoswürdigkeita

[ändere] Fasnacht

2006 händ sich a paar glungone Vögol eabbas z'r östorriichischo Ortstafloproblematik (do Haidar z' Käornto sött a paar zwospröchige Ortstafla ufstello) usdenkt und händ bi-n-a paar „Ortstafla“ uafach no Dorobiro drunort dorzuokleabat.

Bi dor Schriibwiis siond se allerdings di Alto mit do Junga nid ganz uonig: Neabot „Doarobiro“, das ist dio ältiste und eigontle die richtige Schriibwies, siot ma hütt von Junga, wo numma gschied reda künnod, dia undorschidligsto Versiona, meistons „Dorabira“. „Dorabira“ sägand abor ehor d' Oborländar und nid d' Doarobirar.


[ändere] Referenza

  1. 1,00 1,01 1,02 1,03 1,04 1,05 1,06 1,07 1,08 1,09 1,10 1,11 Vorarlberg Chronik; http://www.vol.at/tools/chronik/; 8. Mai 2007


Static Wikipedia 2008 (no images)

aa - ab - af - ak - als - am - an - ang - ar - arc - as - ast - av - ay - az - ba - bar - bat_smg - bcl - be - be_x_old - bg - bh - bi - bm - bn - bo - bpy - br - bs - bug - bxr - ca - cbk_zam - cdo - ce - ceb - ch - cho - chr - chy - co - cr - crh - cs - csb - cu - cv - cy - da - de - diq - dsb - dv - dz - ee - el - eml - en - eo - es - et - eu - ext - fa - ff - fi - fiu_vro - fj - fo - fr - frp - fur - fy - ga - gan - gd - gl - glk - gn - got - gu - gv - ha - hak - haw - he - hi - hif - ho - hr - hsb - ht - hu - hy - hz - ia - id - ie - ig - ii - ik - ilo - io - is - it - iu - ja - jbo - jv - ka - kaa - kab - kg - ki - kj - kk - kl - km - kn - ko - kr - ks - ksh - ku - kv - kw - ky - la - lad - lb - lbe - lg - li - lij - lmo - ln - lo - lt - lv - map_bms - mdf - mg - mh - mi - mk - ml - mn - mo - mr - mt - mus - my - myv - mzn - na - nah - nap - nds - nds_nl - ne - new - ng - nl - nn - no - nov - nrm - nv - ny - oc - om - or - os - pa - pag - pam - pap - pdc - pi - pih - pl - pms - ps - pt - qu - quality - rm - rmy - rn - ro - roa_rup - roa_tara - ru - rw - sa - sah - sc - scn - sco - sd - se - sg - sh - si - simple - sk - sl - sm - sn - so - sr - srn - ss - st - stq - su - sv - sw - szl - ta - te - tet - tg - th - ti - tk - tl - tlh - tn - to - tpi - tr - ts - tt - tum - tw - ty - udm - ug - uk - ur - uz - ve - vec - vi - vls - vo - wa - war - wo - wuu - xal - xh - yi - yo - za - zea - zh - zh_classical - zh_min_nan - zh_yue - zu -

Static Wikipedia 2007 (no images)

aa - ab - af - ak - als - am - an - ang - ar - arc - as - ast - av - ay - az - ba - bar - bat_smg - bcl - be - be_x_old - bg - bh - bi - bm - bn - bo - bpy - br - bs - bug - bxr - ca - cbk_zam - cdo - ce - ceb - ch - cho - chr - chy - co - cr - crh - cs - csb - cu - cv - cy - da - de - diq - dsb - dv - dz - ee - el - eml - en - eo - es - et - eu - ext - fa - ff - fi - fiu_vro - fj - fo - fr - frp - fur - fy - ga - gan - gd - gl - glk - gn - got - gu - gv - ha - hak - haw - he - hi - hif - ho - hr - hsb - ht - hu - hy - hz - ia - id - ie - ig - ii - ik - ilo - io - is - it - iu - ja - jbo - jv - ka - kaa - kab - kg - ki - kj - kk - kl - km - kn - ko - kr - ks - ksh - ku - kv - kw - ky - la - lad - lb - lbe - lg - li - lij - lmo - ln - lo - lt - lv - map_bms - mdf - mg - mh - mi - mk - ml - mn - mo - mr - mt - mus - my - myv - mzn - na - nah - nap - nds - nds_nl - ne - new - ng - nl - nn - no - nov - nrm - nv - ny - oc - om - or - os - pa - pag - pam - pap - pdc - pi - pih - pl - pms - ps - pt - qu - quality - rm - rmy - rn - ro - roa_rup - roa_tara - ru - rw - sa - sah - sc - scn - sco - sd - se - sg - sh - si - simple - sk - sl - sm - sn - so - sr - srn - ss - st - stq - su - sv - sw - szl - ta - te - tet - tg - th - ti - tk - tl - tlh - tn - to - tpi - tr - ts - tt - tum - tw - ty - udm - ug - uk - ur - uz - ve - vec - vi - vls - vo - wa - war - wo - wuu - xal - xh - yi - yo - za - zea - zh - zh_classical - zh_min_nan - zh_yue - zu -

Static Wikipedia 2006 (no images)

aa - ab - af - ak - als - am - an - ang - ar - arc - as - ast - av - ay - az - ba - bar - bat_smg - bcl - be - be_x_old - bg - bh - bi - bm - bn - bo - bpy - br - bs - bug - bxr - ca - cbk_zam - cdo - ce - ceb - ch - cho - chr - chy - co - cr - crh - cs - csb - cu - cv - cy - da - de - diq - dsb - dv - dz - ee - el - eml - eo - es - et - eu - ext - fa - ff - fi - fiu_vro - fj - fo - fr - frp - fur - fy - ga - gan - gd - gl - glk - gn - got - gu - gv - ha - hak - haw - he - hi - hif - ho - hr - hsb - ht - hu - hy - hz - ia - id - ie - ig - ii - ik - ilo - io - is - it - iu - ja - jbo - jv - ka - kaa - kab - kg - ki - kj - kk - kl - km - kn - ko - kr - ks - ksh - ku - kv - kw - ky - la - lad - lb - lbe - lg - li - lij - lmo - ln - lo - lt - lv - map_bms - mdf - mg - mh - mi - mk - ml - mn - mo - mr - mt - mus - my - myv - mzn - na - nah - nap - nds - nds_nl - ne - new - ng - nl - nn - no - nov - nrm - nv - ny - oc - om - or - os - pa - pag - pam - pap - pdc - pi - pih - pl - pms - ps - pt - qu - quality - rm - rmy - rn - ro - roa_rup - roa_tara - ru - rw - sa - sah - sc - scn - sco - sd - se - sg - sh - si - simple - sk - sl - sm - sn - so - sr - srn - ss - st - stq - su - sv - sw - szl - ta - te - tet - tg - th - ti - tk - tl - tlh - tn - to - tpi - tr - ts - tt - tum - tw - ty - udm - ug - uk - ur - uz - ve - vec - vi - vls - vo - wa - war - wo - wuu - xal - xh - yi - yo - za - zea - zh - zh_classical - zh_min_nan - zh_yue - zu -

Sub-domains

CDRoms - Magnatune - Librivox - Liber Liber - Encyclopaedia Britannica - Project Gutenberg - Wikipedia 2008 - Wikipedia 2007 - Wikipedia 2006 -

Other Domains

https://www.classicistranieri.it - https://www.ebooksgratis.com - https://www.gutenbergaustralia.com - https://www.englishwikipedia.com - https://www.wikipediazim.com - https://www.wikisourcezim.com - https://www.projectgutenberg.net - https://www.projectgutenberg.es - https://www.radioascolto.com - https://www.debitoformtivo.it - https://www.wikipediaforschools.org - https://www.projectgutenbergzim.com