Montafon
Us der alemannische Wikipedia, der freie Dialäkt-Enzyklopedy
 |
Dialäkt: Muntafunerdütsch |
Ts Muntafuu isch a Taal z Vôraadlbêrg. As isch des südligschte Taal und des zwêêt grööschte. Im Muntafuu giits an huufa Bêrg. Ma kaa guat schiifaara und ga waandara gôô. Ufm Hochjoch z schru gôôts vo November bis Mai zom Schifaara. Oftêêlt isc d'Taalscgaft i Osserfratti und id Innarfratti.
Des gröschte Daarf iscg Schruu (Schruns). As ninnt uuggfôôr da Rang vo dar Hôpstatt ii.
Gêld bringd dar Turissmus und as isch wôôr das viil Lüüt bi dar Illwêrki schaffan. Es lit dra, wel mir i da Bäarg Stausea henn, und d'Illwêrk döt derta gära billig Strom machand.
Inhaltsverzeichnis |
[ändere] Varkear
Net zum vergessa isch im Muntafu d Muntafunerbaa. Des isch im winter d schnellschte möglichkeit zum ihi ko, do d'Strôßa im Winter meistens Stau honnd wegat am Schi-Verkeer. Se gôôt vo Blodaz bis ge Schru, und isch nebat da Büssle wo i di klina Dörfle faarand s'eenzig öffentliche Verkearsmittel im Muntafu.
[ändere] Tuurissmus
S'Muntafu läabt vom Turismus, vor allam im Winter senn viele Dütsche Gäscht im Muntafu zum Skifahra, mir honnd jo oh d'Bärg dazua. Bekannte Skisportgebiete senn d'Silvretta Nova, dr Golm und s'Hochjoch. Es git noch me Schigebiet, abr dia senn weniger bekannt. Im Summr hommr oh a bitz Tourismus, ned da huffa, abr es konnd allig e paar Lüt um an Summr uf enra Alp zum erleba.
Extreme Beispiel für an Wintertourismus senn, dass in so klina Dörfle wia Sankt Gallakilka, fasch dreimol söfl Bettr stonnd als s'Dorf Iwohner hat, well hald söfl Turischta im Winter konnd ge schifahra.
[ändere] Landschaft
s'Muntafu isch a Tal i dr Hochalpa. Es isch vom Syda bis in Norda mit Alpa umge. Wegat dena hocha Bäarg honnd se ab Sankt Gallakilka ned viel Stund am Tag Sunna. Da allergröschte Teil vom Muntafu isch bewaldat, Grüaflächa gits ned so viel, do eigentlich alles relativ steil isch und nur schwer bewirtschaftat wera kann. Sobalds a bitz ufwärts goht (was dert eigentlich immer da fall isch, wenns ned gad abwärts goht :-) )siascht nur noch bömm. Da gröscht Teil wo ned bewaldat isch, isch der Teil vo da Bärg, wo über da Waldgrenz lit. Do d'Muntafuner Bärg vo 1500 - 3000 Meter honnd, isch dia Fläche ned zum unterschätza. Di meista Berg sind oberhalb vo da Waldgrenz noch bewachsa mit andra Pflanza, wia Büsch odr Berggräser, wittr domma würds meischt fäalsig. Es git oh relativ viel bewirtschaftate Alpa im Muntafu.
Im hintera muntafu (ab tsigallakilka/tsaggallakilka) isch as fascht immer schattig.
[ändere] Volk
D Muntafuunr sen a mischig us Waalser und Rêtarromaana. Iari Sprôch glichat am Walserisch, hôt aber nôch bôda viil romaanischi Erbwêrtr, spedziell bi da Fluarnemma. Unn d Muntafuuner sachan sich wellaweeg gêêra alls Rêtrromaana. Di meischta Lüt senn fründlig und ma isch eigentlich immer per du mitanand, weil ma sich i da Dêrfle gegasitig kennt. Da Großteil vo da Dêrfle hat wenigr als 1000 Iwoonr.
[ändere] Vôlkszellig ana zwêêtausadviari (2004)
| 16 287 | Öşterriichr |
| 394 | Tüttşi |
| 334 | Jugo (Eks-Jugoslaava) |
| 136 | Törgga |
| 78 | Şwiitsar unn Liachtaşteener |
| 126 | Lüüt vo andara EU-lender |
| 192 | Nômôl anderi |
