Uzwil
Us der alemannische Wikipedia, der freie Dialäkt-Enzyklopedy
| Wappe | |
|---|---|
|
|
|
| Basisdate | |
| Kanton: | St. Gallen |
| Bezirk: | Waalchreis Wiil |
| BFS-Nr.: | 3408 |
| PLZ: | 9240 |
| Koordinate: | 47° 27' n. Br. 9° 8' ö. L. |
| Höchi: | 560 m ü. M. |
| Flächi: | 14.49 km² |
| Iwohner: | 12'055 (31. März 2006) |
| Websyte: | www.uzwil.ch |
| Charte | |
 |
|
Uzwil (bis 1964 offiziell Henau gnennt) isch e Gmaind im Waalchrais vom Kanton Sanggale i de Schwiz. D Gmaind bestoht us sibe Dörfer und Wailer, nämli Uzwil, Nideruzwil, Henau, Algetshuuse, Niderstätte, Oberstätte und Stolzeberg.
De Name Uzwil (IPA: [ˈoʦʋil]) chunt vom Name Uzzinvillare, wa sovil wie "Hof vom Uzzo" bedütet. S erschtmol isch Uzwil 819 n. Chr. inere Urchund erwähnt, wo en gwüsse Rotphald sini Bsitztümer (Land) em Chloschter Sanggalle vermacht. Er hett dur die Stiftig wölle sicherstelle, dass sini Seel in Himmel chunt. De Name vom Dorfbach Uze isch e jüngeri Bildig usem Ortsname. D Uze flüsst i d Thur.
Bis 1804 isch Uzwil, dozmol no underem Name "Gmaind Henau" en ener verschloofes Burenäscht gsii, Landwirtschaft isch fascht di ainzig Iinamequelle gsii. No um 1820 ume sind nochere Missern Lüüt verhungeret, und vil Uzwiler sind uf Amerika usgwanderet.
Denn hett de Unternemer Matthias Naef z Nideruzwil e mechanischi Weberai uftue. Das isch de Grundstai für d Industrialisierig vo Uzwil gsi. 1856 isch d Isebahnlini Sanggale-Zöri baut worde, und das hett de Industri und dodemit de Iiwohnerzahl en gwaltige Schuub geh.
Di Industrielle Benniger und Bühler AG (Büeller) hend denn mit de Errichtig vo irne Güsseraie und Maschinefabrike s Bild vo Uzwil nochhaltig prägt, und Uzwil ide Welt bekannt gmacht.
S Woppe vo Uzwil zaigt 3 Waizeähre, wo di immer no sehr aktiv Landwirtschaft um und in Uzwil symbolisiered, zäme mit me halbe Zahrad, wo es Symbol für d Industri isch.
Uzwil lit im Ondertoggeborg und grenzt a Oberuzwil, Oberbüre, Zuzwil, Wiil und Jonschwil.
[ändere] Büecher
Armin Eberle et al.: Uzwil - Unser Weg. ISBN 3-033-00244-7
