Annibyniaeth

Oddi ar Wicipedia

Hunan-lywodraeth cenedl, gwlad neu wladwriaeth yw annibyniaeth.

Trwy hanes bu cenhedloedd yn brwydro yn erbyn gwledydd neu ymerodraethau oedd yn rheoli nhw fel tiriogaethau, ac yna'n datgan eu hannibyniaeth os oeddent yn ennill (gweler Rhyfel annibyniaeth). Yn ddiweddar, bu refferenda'n cael eu cynnal er mwyn i bobl pleidleisio o blaid neu yn erbyn annibyniaeth, e.e. Dwyrain Timor, Montenegro.

Weithiau, bydd cenedl sydd eisiau ennill annibyniaeth o rym sy'n ei ddominyddu yn cyhoeddi ac yn arwyddo datganiad annibyniaeth. Yr enghraifft cynharaf sydd gennym o un yw Datganiad Arbroath (a ddatganodd annibyniaeth yr Alban).

[golygu] Defnyddiau eraill o'r gair "annibyniaeth"

Ar wahân i'r defnydd gwleidyddol a ddisgrifir uchod, mae "annibyniaeth" hefyd yn golygu y gallu i wneud rhywbeth heb ddibynnu ar rywun neu rywbeth arall. Mae hyn yn cael ei ystyried fel rhinwedd.

[golygu] Gweler hefyd

• Rhestr gwledydd yn nhrefn eu dyddiad annibyniaeth
• Rhestr rhyfeloedd annibyniaeth
• Rhestr datganiadau annibyniaeth