S4C
Oddi ar Wicipedia
Sianel deledu sy'n darlledu yn y Gymraeg yw Sianel Pedwar Cymru neu S4C. Ddechreuodd ddarlledu ar y 1af Tachwedd 1982.
Ei gyfrifoldeb yw darparu gwasanaeth yn yr iaith Gymraeg, yn bennaf yn yr oriau brig. Cyn sefydlu S4C roedd Cymry Cymraeg yn ddibynnol ar raglenni achlysurol ar BBC Cymru ac HTV, yn aml yn hwyr yn y nos. Roedd hyn yn annerbyniol i'r Cymry Cymraeg ac i'r di-Gymraeg hefyd am fod rhaglenni Saesneg o weddill Prydain yn cael eu darlledu ar amseroedd gwahanol neu ddim o gwbwl.
Dros y 1970au bu ymgyrchwyr iaith yn brwydro dros gael gwasanaeth teledu Cymraeg. Gwrthodwyd talu'r drwydded deledu gan Gymry amlwg, torri fewn i stiwdios teledu a hyd yn oed dringo mastiau a thorri cyfarpar darlledu. Yn 1980 gwnaeth Gwynfor Evans fygwth ymprydio hyd at farwolaeth ar ôl i Lywodraeth Margaret Thatcher fynd yn ol ar addewid a wnaethant i roi sianel Gymraeg i Gymru. Ar ôl i Gymry amlwg megis Archesgob Cymru ar y pryd, Cledwyn Hughes a Goronwy Daniel fynd i gyfarfod ag aelod o'r cabinet fe newidiodd Margaret Thatcher ei meddwl ac fe gytunwyd i sefydlu'r sianel.
'Dyw S4C ddim yn cynhyrchu rhaglenni ei hun, ond yn eu comisynu oddi wrth gwmniau annibynnol, ac mae gan y sianel enw da am gynhyrchu cartwnau megis SuperTed, Sam Tân, Shakespeare - The Animated Tales ac ati. Mae'r BBC yn cyflawni ei ddyletswydd cyhoeddus trwy gynhyrchu rhaglenni megis Pobol y Cwm a'r newyddion. Ar yr adegau pan nad yw S4C yn darlledu yn Gymraeg dangosir rhaglenni Channel 4 a gynhyrchir i weddill y Deyrnas Unedig.
[golygu] Sianeli Digidol
Yn ogystal â'r signal analog a ddarlledir drwy Gymru, mae S4C yn ddarlledu'n ddigidol ar S4C Digidol, ac S4C2 sy'n darlledu cyfarfodydd Cynulliad Cenedlaethol Cymru. Mae S4C Digidol ac S4C2 ar gael drwy wledydd Prydain drwy loeren, yn ogystal a thrwy Gymru ar Freeview (Teledu Digidol Daearol) ac ar wasanaeth cebl NTL Digital mewn rhannau o Dde Cymru.
Cyllidir y gwasanaethau yn bennaf drwy cymorthdal oddi wrth Adran Diwylliant, Cyfryngau a Chwaraeon y Llywodraeth yn San Steffan. Mae S4C hefyd yn derbyn arian am werthu hysbysebion ond mae lefel incwm o hysbysebu yn debygol o leihau ar ol i'r gwasanaeth analog gael ei ddiffodd yn ystod 2009, pan na fydd modd i'r sianel dderbyn incwm drwy werthu hysbysebion o gwmpas rhaglenni Saesneg Channel 4.
