Ensyklopedy
Ut Wikipedy
In ensyklopedy is in gearfetting fan al it minslik witten, of fan al it minsklik witten op in bepaald mêd. It wurd komt fan de Encyclopédie, in Frânske ensyklopedy fan Denis Diderot en Jean Baptiste le Rond d'Alembert, út in 1772.
Ensyklopedyen ferskille nei it mêd, nei de struktuer, nei de grutte en nei it stânpunt. Sa binne der njonken algemiene ensyklopedyen ek spesjale ensyklopedyen, dy't in spesifyk mêd behannelje, bygelyks de Ensyklopedy fan Fryslân.
De earste skriuwers skreaunen harren wurk mear as bondels fan teksten, mar lettere ensyklopedyen hawwe mear struktuer. In protte binne alfabetysk oardere, guon, lykas de Britsk/Amerikaanske Encyclopædia Britannica, binne systematysk.
In lytse ensyklopedy yn ien bân, lykas de Frânske Petit Larousse, kin fansels net like djip op alles iengean as de grutte ensyklopedyen yn mear as tweintich bannen. Mar der is ek in ferskil yn hoe djip elk los artikel op de stof yngiet. Sa is de Dútske Brockhaus in foarbyld fan in wurk mei in protte koarte artikels, wylst de Britannica lang net safolle artikels hat, mar al hiel lange artikels.
Hoewol der yn de measte ensyklopedyen besocht wurdt de artikels út in neutraal stânpunt te skriuwen slagget dat mar foar in part. Sa wienen de skriuwers fan de Encyclopédie nochal tsjin op de religy wat dúdlik te fernimmen wie, en hawwe hjoeddeiske ensyklopedyen faak in stânpunt wat oerienkomt mei it part fan de wrâld dêr't se skreaun wurde. Ek Wikipedia besiket neutraal te wêzen, mar eltse Wikipedy behannelet al it meast dy saken dy't foar de sprekkers fan dy taal it wichtichste binne.
