Ubbo Emmius

Ut Wikipedy

Ubbo Emmius (* 5 desimber 1547 yn Greetsiel; † 9 desimber 1625 yn Grins) is in ferneamd Frysk histoarikus, teolooch, pedagooch en stifter fan de Grinzer Universiteit dêr't er de earste rektor fan wie.

Emmius studearre Teology yn Gent en wurdt yn 1579 rektor fan de Latynske skoalle yn Nörden, dêr't er sels learling west hat. Troch him is de skoalle grut wurden, mar troch syn Kalvinistyske leauwen koe er dêr net bliuwe. Yn 1587 moast der fan de Lutherske Eastfryske haadlingen oar wurk sykje.

Dan ferfart er nei Leer, dêr't er wurk krijt as rektor fan in Latynske skoalle. Yn 1595 teach er nei Grins, dêr't er op 'en nij rektor wurde koe by in Latynske skoalle.

Yn 1614 wurdt de Latynske skoalle fan Grins in universiteit. Emmius hat der tige foar krewearre dat der in Fryske universiteit komme soe, en waard troch de Provinsjale Steaten fan Grinslân beneamd as rektor. Tagelyk wie er heechlearaar Gryksk en skiednis.

Emmius hat him in grut part fan syn libben dwaande holden mei it delskriuwen fan de skiednis fan Fryslân. Yn 1596 waard it earste diel publisearre fan de Rerum Frisicarum Historia. Yn 1616 waard de hiele rige printe.

Emmius hat twaris troud west en hat in soan en dochter hân. Hy stoar yn 1625. Syn grêf is yn 'e kelder fan it Akademygebou fan de Grinzer Universiteit.

[bewurkje seksje] Wurk

In wichtich part fan syn wittenskiplik wurk hat te krijen mei religy en politike saken fan syn tiid. Ut Nederlân wei ferset er him tsjin Lutherske hôfpartij yn Auwerk en de abslute hearskippij fan it East-Fryske bewâld. Syn boeken en skriuwsels wurde iepenbier ferbaarnd. Syn ferneamdste wurken (wol bewarre bleaun) binne de "Rerum Frisicarum historiae libri 60", ek wol de sechtich boeken fan de Fryske skiednis.

[bewurkje seksje] Literatuer

• W.J. Kuppers (Hrsg.), Ubbo Emmius. Een Oostfries geleerde in Groningen / Ubbo Emmius. Ein ostfriesischer Gelehrter in Groningen (Groningen/Emden 1994) - Dit boek omfiemet in wiidweidige bibliografy en libbensbeskriuwing fan Ubbo Emmius´.
• Derk de Haan, Ubbo Emmius in: "400 Jahre Ulrichsgymnasium Norden", (Norden 1967), S. 88
• Ubbo Emmius, Friesische Geschichte, Bdd I-VI (oerset út it Latynsk wei troch Erich von Reeken), (Frankfurt am Main 1981)