Mozilla Firefox

Z Wikipedije, swobodneje encyklopedije

Mozilla Firefox

Wuwiwarjo:

Mozilla Foundation

Aktualna wersija:

2.0.0.12 (07. februara 2008)

Dźěłowy system:

Linux, Mac OS X, Windows, a. dr.

Kategorija:

webowy wobhladowak

Licenca:

MPL/GPL/LGPL trójna licenca

Hornjoserbsce:

haj (wersija 2.0.0.12)

Webowe sydło:

serbski Firefox

pok.·disk.·wobdź.

Mozilla Firefox [moʊˈzɪlə ˈfaɪɹfɑks] je swobodny wobhladowak, kotryž je z Mozilla-projekta wušoł.

[wobdźěłać] Historija

W lěće 2004 rozsudźichu so wuwiwarjo programoweje zběrki Mozilla Application Suite, zo swoju strategiju změnja. Přičina běše mj. dr. rozsud firmy Apple swój wobhladowak Safari na druhim techniskim zakładźe wuwiwać.

Mjeztym zo běchu wuwiwarjo suity Mozilla najprjedy wotpohladali, po móžnosći wšě wažne internetne funkcije kaž webowy wobhladowak, e-mejlowy program, adresnik a HTML-Editor w jednym programowym pakćiku (Mozilla Application Suite) zjednoćić, mějachu nětko mysle, dotalniše programowe komponenty bywšeje suity Mozilla k samostatnym programam wuwić. Tute měli so přez spěšniše startowanje a snadniše wućeženje składowaka a krótši ličenski čas wuznamjenić.

Funkciju weboweho wobhladowaka přewza Mozilla Firefox. Z e-mejloweje komponenty nasta program z mjenom Mozilla Thunderbird, HTML-editor bu k programej Nvu dale wuwity a skónčnje nasta kalendrowy program Mozilla Sunbird, kotryž jako jenička mjez tutymi nětčišimi samostatnymi programami prjedy njeběše standardny wobstatk suity Mozilla, ale jenož programowe rozšěrjenje, kotrež dyrbješe so přidatnje instalować. Za Mozilla Application Suite 1.7 su nětko jenož wěstotne aktualizacije. Wot 2005 so nowa suita aplikacijow pod mjenom SeaMonkey dale wuwiwa.

[wobdźěłać] Funkcije a wosebitosće

Runje tak kaž Mozilla wužiwa Firefox tak mjenowanu Gecko Rendering Engine, modul za zwobraznjenje stronow we wopisanskimaj rěčomaj HTML a XUL. Poslednja mjenowana rěč bazuje na XML a słuži k tworjenju grafiskeho wužiwarskeho powjercha.

Firefox skići móžnosć, zo by so přež šaty (jendź. themes) optisce słodej wužiwarja přiměrił a jón z rozšěrjenjemi (jendź. extensions) wo ličbne funkcije rozšěrił (na přikład myšowe gesty, podpěru za GMail, blokowanje wabjenja, wotwobaranje kradnjenja datow (jendź. Phishing), blogowanje, nastroje za webowych wuwiwarjow, Caret Browsing a mnoho wjace).

Firefox tež Tabbed Browsing podpěruje, t. j. zwobraznjenje wjacorych webowych stronow na registrowych rajtarkach (jendź. tabs) w jednotliwym woknje.

Nimo toho je RSS we formje dynamiskich zapołožkow móžno. Tute zapołožki aktualizuja so při startowanju wobhladowaka a hodźa so kaž rjadowaki wužuwać. Tak wužiwar přeco aktualne zapiski powěsćoweje strony abo webloga na jedyn pohlad widźi.

Firefox je we wjacorych rěčach, mjez nimi tež hornjoserbšćina. Hornjoserbska wersija pak oficielna njeje.

[wobdźěłać] Podpěrowane platformy

Firefox je za wjele kompjuterowych systemow. Firefox steji za dźěłowe systemy Microsoft Windows (wot Windows 98), Linux, OS/2 (tež eComStation) a Mac OS X k dispoziciji. Minimalne systemowe wuměnjenja za wersije 1.0, 1.5 und 2.0 su po podaćach zhotowjerja za Windows/Linux: Pentium 233 MHz, 64 MB RAM. Za Mac: G3 z w. 1.0: 64 MB, w. 1.5/2.0: 128 MB RAM.

Po zwadźe mjenow dla mjez Debianom a Mozillu wo wuměnjenjach wužiwanja za marki wot Mozilla dósta Firefox w Debianje přichodnje mjeno Iceweasel. Druhe produkty tworoweho znamjenja Mozilla dóstachu tohorunja nowe mjena, kotrež so wšě z Ice započinaja.