Pětr Młónk

Z Wikipedije, swobodneje encyklopedije

Pětr Młónk (tež: Młóńk, Młynk) (*19. měrca 1805 w Žičenju; †6. februara 1887 w Małej Boršći) bě serbski ludowy basnik a narodny prócowar.

Wón narodźi so jako syn roboćanskeho žiwnosćerja a ćěsle. Wjele chwile za šulu w Hodźiju njeměješe, słužeše zahe pola burow. 1821 kupi jemu nan mału žiwnosć w Dźiwoćicach a jeho 1822 woženi, zo njeby trjebał do wójska.

Zakoń wšak so změni a tež ženjeni dyrbjachu pola wojakow słužić. Pětr Młónk běše tuž wot 1825–1833 w Drježdźanach, hdźež póčnje w běhu nócnych stražow basnić. Po wojerskej słužbje chodźeše na robotu a buram na dźěło.

1844–1847 dźěłaše na twarje železniskeje čary Drježdźany-Zhorjelc, kotraž wjedźeše tež přez tehdy serbske wjeski Hodźijskeje wosady. Jako dóńdźe k zwadźe, dokelž bě sej dohladowar žadał, zo serbscy dźěłaćerjo so na twarje swojeje rěče wzdadźa, zasadźi so Młónk z wuspěchom za prawa serbšćiny. Němscy dźěłaćerjo, wšitcy z cuzby, běchu wšak w serbskich swójbach wokoliny zakwartěrowani. Młónk argumentowaše: „Jeli my tu serbsce rěčeć njesměmy, da wy wot dźensa žane bydlenje wjace njezmějeće.”

W rewoluciskim lěće 1848 podpěra Młónk (tež z basnjemi) peticiju Maćicy Serbskeje a bě dale w zjawnym žiwjenju aktiwny. Sta so wjesny sudnik w Dźiwoćicach a dźěłaše wusko z wosadnym fararjom Jaroměrom Hendrichom Imišom w Hodźiju hromadźe. 19. apryla 1876 wuzwolichu jeho Maćicarjo za čestneho čłona towarstwa.

Wulke zasłužby zdoby sej Młónk jako ludowy basnik. Móže so samo rjec, zo załoži cyłu šulu ludoweho basnistwa. Awtorojo kaž Hańža Budarjowa, Handrij Falka, Jan Hajnca, Gusta Hatas, Jan Kruža orientowachu so w swojej dźěławosći na nim. Młónk napisa stotki składnostnych, nabožnych a zdźěla politiskich basnjow, kotrež wozjewjachu so wosebje w Serbskich nowinach. Ludźo chodźachu tež ze zdalenišich wsow k njemu, zo bychu sej basnje skazali.

Słužbu wukonješe Młónk tež, hdyž w Hodźijskej wosadźe (a zdźěla tež w dalšej wokolinje) něchtó wumrje. Tehdy hišće njeběchu ćěłownje. Njebohi ležeše doma na marach. Z procesionom přewodźachu přiwuzni a přećeljo ćěło na kěrchow. Při tajkich přewodźenjach Młónk hač do wysokeje staroby modlitwy a kěrluše kantorješe.

Dnja 6. februara 1887 so Młónk, nawjedujo tajki procesion, blisko Małeje Boršće mortwy zwjeze. Pohrjeb, na kotrymž wobdźěli so wjele stow Serbow z cyłeje Hornjeje Łužicy, bě 9. februara w Hodźiju.