Jaroměr Hendrich Imiš

Z Wikipedije, swobodneje encyklopedije

Jaroměr Hendrich Imiš (* 16. decembra 1819 w Bukojnje; † 12. decembra 1897 w Hodźiju) bě serbski ewangelski duchowny a narodny prócowar.

1832–1840 wopyta gymnazij w Budyšinje a běše 1839 sobuzałožer serbskeho gymnazialneho towarstwa „Societas Slavica Budissinensis”. Wot 1840 studowaše teologiju při lipšćanskej uniwersiće, běše wot 1851 hač do l. 1858 farar we Wóslinku a wot 1858 hač do swojeje smjerće 1897 farar w Hodźiju.

Imiš bě w 1840tych lětach sobuzałožer Maćicy Serbskeje, zebra pak po zwrěšćenju byrgarskeje rewolucije 1848/49 přiběrajo politisce konzerwatiwne stejišćo. Bórze namaka so mjez frontomaj serbskeho narodneho wozrodźenja a přiběraceje germanizacije ze stron sakskeje wyšnosće.

1849 załoži hromadźe z druhimi serbskimi ewangelskimi duchownymi Serbske lutherske knihowne towarstwo, kotrež hraješe wažnu rólu při wudawanju a rozšěrjenju serbskeho ewangelskeho pismowstwa. Z dowolnosću sakskeho kralowskeho kultusosoweho ministerstwa załoži 1877 w Hodźiju Serbski homiletiski seminar. Kóžde lěćo móžachu so tam serbscy fararjo w běhu štyrjoch tydźenjow dale kubłać.

Literarne tworjenje Imiša bě wobmjezowane na nabožnu literaturu. Redigowaše 1881 a 1893 hornjoserbskej wudaći biblije a wobstara wudaća spěwarskich a liturgiskich knihow. W lěće 1883 pak wozjewi jako wotmołwu na w němskich nowinach so přiwótřacu polemiku přećiwo pozdatnemu panslawizmej Serbow, jako kotrehož eksponentaj so wosebje Jan Arnošt Smoler a Michał Hórnik wobhladowaštaj, pamflet „Der Panslawismus unter den sächsischen Wenden”. Imiš bu tuteho pamfleta dla wobskórženy a wot sudnistwa zranjenja česće dla zasudźeny. Lipšćanske krajne sudnistwo tute zasudźenje pozdźišo zaso zběhny. Sakski kral počesći Imiša ze zasłužbowym rjadom I. klasy, Lipšćanska uniwersita spožči jemu čestne doktorstwo. 1876–1881 bě Imiš čłon krajneje synody Ewangelsko-lutherskeje cyrkwje w sakskim kralestwje, wot 1886 bě čestny předsyda Maćicy Serbskeje.

K dopomnjeću na skutkowanje Imiša dósta Budyska starownja Diakoniskeho skutka w cyrkwinskim wobwodźe Budyšin z.t. w lěće 2006 mjeno „Dom Imiša” (němsce: Haus Immisch).

[wobdźěłać] Twórby

• Der Panslawismus unter den sächsischen Wenden mit russischem Geld betrieben und zu den Wenden in Preußen hinübergetragen. Deutsche Antwort eines sächsischen Wenden, Lipsk 1884.

[wobdźěłać] Literatura

• Rudolf Jenč: Stawizny serbskeho pismowstwa. 2. zwjazk, Budyšin 1960.
• Jan Šołta, Pětr Kunze, Franc Šěn (wud.): Nowy biografiski słownik k stawiznam a kulturje Serbow. Budyšin 1984.