Mozambik
De Wikipedio
|
|||
| Oficala linguo | Portugalana | ||
| Chefurbo lojanti (yaro) |
Maputo 1 114 000 (2004) |
||
| Altra urbi | Matola Rio, Beira, Nampula, Chimoio, Nacala | ||
 |
|||
| Guvernerio | Republiko | ||
| Prezidanto | Armando Emilio Guebuza | ||
| Prima ministro | Luísa Dias Diogo | ||
| Surfaco | 799 380 Km² | ||
| Lojanti | 19 406 703 (2005) | ||
| Lojanto-denseso | 24,3 loj./km² | ||
| Pekunio | Metical | ||
| Nacionala himno | Pátria Amada | ||
| ISO-3166 (Internet) | .mz | ||
| precipua religii | tradicionala religii 50,4%, kristanismo 38,4%, islamo 10,5% | ||
Mozambik esas lando qua jacas en est-Afrika. Lua vicina landi esas:
- en nordo, Tanzania
- en nord-westo, Malawi e Zambia
- en westo, Zimbabwe e Sud-Afrika
- en sud-westo, Swazilando.
En esto jacas Indiana Oceano.
Bazala fakti pri Mozambik.
Indexo |
[redaktar] Historio
Unesma Portugalani arivis en regiono ye 1498. Ol divenis Portugalana kolonio depos 1507. En komenco di 20ma yar-cento, granda parto di exploro di teritorio esis facita da privata firmi, kom la Companhia do Niassa.
Depos Duesma Mondo-milito komencis la proceso di nedependo di Europana kolonii en Azia ed en Afrika, ma Portugal konsideris Mozambik kom un ultramarala teritorio, e migrado vers regiono kreskis.
Ye 1962 esis formita la Fronto por Libereso di Mozambik (FRELIMO). Ye 1964 komencis nedependeso-konflikto. FRELIMO vinkis diversa batalii e, finale ye 1974, depos stato-stroko qua finis Portugalana diktaturo, la nova guvernio juris lua intenco di koncesionar Mozambikana nedepenseso. Lando divenis nedependanta ye 25 di junio 1975. Samora Machel divenis lua unesma prezidanto.
Depos nedependeso, komencis la civila milito qua duris til 1992 e livis 900 000 morti.
[redaktar] Politiko
Mozambik esas parlamentala republiko. La chef-stato esas la prezidanto, elektita elektita da populo por 5-yara periodo. Nuna prezidanto, Armando Emilio Guebuza, esis elektita ye 2005.
La prima ministro esas nominita da prezidanto. Nune, depos 17 di februaro 2004, esas Luísa Dias Diogo.
[redaktar] Geografio
Mozambik havas 10 provinci ed 2 provinci por la chefurbo.
- Cabo Delgado
- Gaza
- Inhambane
- Manica
- Maputo (provincio)
- Maputo (chefurbo)
- Nampula
- Niassa
- Sofala
- Tete
- Zambezia
La klimato di lando esas tropikalo. La savano dominacas la peizajo.
- Maxim alta monto: Namuli (2419 m).
[redaktar] Ekonomio
Videz anke: Ekonomio di Mozambik
[redaktar] Demografio
La provinci en nordo di lando (Zambezia e Nampula esas la maxim populoza di lando. Preske 45% di habitanti livas en ol.
La populo kreskas po yaro 2,5 %. La expektebla vivo-duro esas multe afektita da AIDS. Nune esas 44 yari.
[redaktar] Kulturo
Portugalana esas la oficala linguo di lando, docita en skoli. Altra lingui esas Makua, Shona e Sena.
Pos nedependeso, la prioreso di guvernio esis eduko, ma la konstrukturo di skoli en recenta yari ne esas suficanta.
[redaktar] Cetera aferi
- Guvernerio di Mozambik oficala pagino di lando.
- Nacionala Instituto di Petrolo
| Nedependanta stati en Afrika |
| Aljeria | Angola | Benin | Botswana | Burkina Faso | Burundi | Centrafrika | Chad | Demokratial Republiko Kongo | Djibouti | Egiptia | Equatorala Guinea | Eritrea | Etiopia | Gabon | Gambia | Ghana | Guinea | Guinea Bisau | Ivora Rivo | Kabo Verda | Kamerun | Kenia | Komori | Kongo | Lesoto | Liberia | Libia | Madagaskar | Malawi | Mali | Maroko | Mauris | Mauritania | Mozambik | Namibia | Nigeria | Nijer | Ruanda | Sao Tome e Principe | Senegal | Sierra Leone | Seycheli | Somalia | Sud-Afrika | Sudan | Swazilando | Tanzania | Tunizia | Togo | Uganda | Zambia | Zimbabwe |
| Dependanta teritorii Ceuta | Kanarii | Madeira | Melilla | Westala Sahara | Mayotte | Reunion | Sokotra |
| Ne rekonocita nedependesi Somalilando | Puntlando |
