პეტრე ბაგრატიონი
ვიკიპედიიდან
| საკუთარ სახელს "ბაგრატიონი" აქვს სხვა მნიშვნელობებიც. იხილეთ: ბაგრატიონი |
პეტრე ივანეს ძე ბაგრატიონი(დ. 1765, ყიზლარი, ახლანდელი დაღესტანი ― გ. 12 სექტემბერი, 24 სექტემბერი, 1812, სოფ. სიმი, ახლანდელი ვლადიმირის ოლქი), რუსეთის არმიის ინფანტერიის გენერალი (1809), რუსეთის 1812 სამამულო ომის გმირი. ვახტანგ VI-ის ძმის იესეს, შვილიშვილის შვილი.
მისი პაპა ალექსანდრე, ყიზლარში დასახლდა 1759, მამა ივანე რუსეთის არმიის პოლკოვნიკი იყო. 17 წლის ბაგრატიონმა სამხედრო სამსახური დაიწყო კავკასიის მუშკეტერთა პოლკის სერჟანტად. მონაწილეობდა კავკასიის მთიელთა წინააღმდეგ ბრძოლებში. 1787-1791 რუსეთ-ოსმალეთის ომის დროს თავი გამოიჩინა ოჩაკოვის სიმაგრის აღებაში (1788). 1793-1794 მონაწილეობდა პოლონეთის კამპანიაში. 1798 პოლკოვნიკი გახდა და უსტიუგის ეგერთა პოლკის მეთაურად დაინიშნა (შემდგომში ამ პოლკს მისი სახელი ეწოდა). 1799 თავისი პოლკით (უკვე გენერალ-მაიორი) მონაწილეობდა ა. სუვოროვის ლაშქრობებში იტალიასა და შვეიცარიაში. მეთაურობდა ავანგარდს და ყველა დიდ ბრძოლაში გამოიჩინა თავი. საფრანგეთთან 1805-1807 ომში სოფ. შენგრაბენთან (1805 წლის ოქტომბერი) მან 6-ათასიანი რაზმით შეაჩერა ფრანგთა 30-ათასიანი 2 კორპუსი და რუსეთის ჯარები ალყაში მოქცევას გადაარჩინა. ამ ბრძოლისათვის გენერალ-ლეიტენანტის წოდება მიიღო. ბაგრატიონმა თავი გამოიჩინა აგრეთვე აუსტერლიცის, პროისიშ-აილაუსა(ამჟამად ქ.ბაგრატიონოვსკი,კალინინგრადის ოლქი,რუსეთი) და ფრიდლანდის ბრძოლებში. 1808-1809 მონაწილეობდა შვეციასთან ომში, სარდლობდა 21-ე დივიზიას (1809 გაზაფხულზე დაიკავა ალანდის კ-ები). 1809-1810 მარტამდე სარდლობდა მოლდ. არმიას რუსეთ-ოსმალეთის ომში (1806-1812). 1811 აგვისტოდან სარდლობდა პოდოლსკის არმიას, 1812 წლის მარტიდან - II დასავლეთ არმიას. 1812 ომის დაწყებისას ბაგრატიონმა ოსტატური მანევრი, ბრძოლებით უკან დაიხია, ნაპოლეონის ჭარბი ძალების დარტყმებს აერიდა და უვნებლად მიიყვანა არმია სმოლენსკში, სადაც I დასავლეთ არმიას შეუერთდა. ბოროდინოს ბრძოლაში (1812) იგი სარდლობდა რუსეთის არმიის მარცხენა ფრთას, რომლის წინააღმდეგ იყო მიმართული ფრანგების მთავარი დარტყმა. მოიგერია მტრის 7 იერიში, გამოიჩინა განსაკუთრებული სიმტკიცე და სიმამაცე, მაგრამ მძიმედ დაიჭრა და ბრძოლას გამოეთიშა. გარდაიცვალა სოფ. სიმში, დაკრძალეს იქვე, 1839 კი ბოროდინოს ველზე გადაასვენეს.
[რედაქტირება] ლიტერატურა
- ლომოური თ., პეტრე ბაგრატიონი, თბ., 1946;
- ნაკაშიძე ნ., ბოროდინის გმირი, თბ., 1961;
- Генерал Багратион, Сб. документов и материалов, Л., 1945;
- Багратион в Дунайских княжестах. Сб. документов, Киш., 1949;
- Ростунов И. И., П. И. Багратион, М., 1947;
- ნაკაშიძე ნ., ქსე, ტ. 2, გვ. 131, თბ., 1977
