Градинарство
Од Википедија, слободна енциклопедија
| Дел од серијалот Хортикултура и градинарство |
 |
| Градинарство |
|---|
|
Градинарство • Градина • Ботаничка градина • Арборетум • Ботаника • Растение |
| Хортикултура |
|
Хортикултура • Земјоделство • Урбано земјоделство • Градска фарма • Органско полјоделство • Билна фарма • Разонодна фарма • Меѓусад • Фарма |
| Обичаи |
|
Жетвен фестивал • Историја на земјоделството |
| Заштита на растенијата |
|
Фитопатологија • Пестицид • Плевење |
Градинарството е поим кој означува одгледување на растенија заради нивното пријатно цвеќе или зеленило, како и заленчук, овошје за исхрана. Градинарството се практикува од прехрамбени причини, но и за разубавување на животната околина. По својот размер варира: од овоштарници, долги булеварски леи со еден или повеќе видови зеленило, дрвја и билести растенија, домашни тревници и темел-садења, па се до мали и големи саксии за одгледување внатре или надвор. Градинарството често е конкретно, со одгледување на само еден вид на растение, а може да биде и мешано, со голем број ан различни растенија. Тоа подразбира активно учество, посветеност и труд, по што се разликува од појоделството или шумарството.
Содржина |
[уреди] Видови градинраство
Домашно градинарство кое се одвива близу домот, на место наречено градина. Иако градината обично се наоѓа на земја крај живеалиштето, истата може да биде сместена и на покрив, во атриум, на балкон, во прозорска саксија или пак на патио или во вивариум.
Градинарството се одвива и во нестамбени зеленила, како паркови, јавни или полујавни градини (ботанички или зоолошки градини), забавни паркови, крај транспортни премини и околу туристички атракции. Во овие случаи, градината ја одржуваат градинари или одржувачи.
Внатрешно градинарство кое се занимава со одгледување на домашни растенија во рамките на еден дом, во стаклена градина или стакленик. Внатрешните градини понекогаш се составен дел од климатизацијата или грејниот систем на објектот.
Водно градинарство кое се занимава со одгледување на растенија приспособени за базени и езерца. Наједноставната водна градина може да се состои само од сад со вода и растенија.
Садово градинарство кое се занимава со одгледување на растенија во некој вид на сад, внатре или надвор. Садови можат да бидат саксии, висечки кошници и жардинери. Ваквото градинарство обично се одвива на балкони, тремови, атруми и на покрив.
Заедничко градинарство е социјална активност при која извесна површина земја се одгледува од повеќе луѓе, така овозможувајќи свежи производи и растенија како и пристап кон задоволителен труд, подобрување на соседството, смисол за заедница и поверзување со околината. [1][2] Заедничките градини се во сопственост на фонд на локалната власт или некоја непрофитна организација. [3]
[уреди] Споредба со полјоделството
Во поглед на неговата прехрамбена намена, градинарството се разликува од полјоделството главно по размер и цел. Полјоделството е поголемо по размер, и има за цел да произведува продажни стоки. Градинарството по размер е помало, и има за цел да произведе стока за семејството на сопственикот или за заедницата. Една меѓуваријанта е малостопанственичкото градинарство, каде земјоделецот или градинарот одгледува на мало, за продавање на сопствена тезга на пазар.
Главната разлика помеѓу градинарството и полјоделството е во големината; градинарството може да биде хоби и извор на додатни приходи, додека полјоделството е редовна комерцијална активност, која се одвива на поголеми површини и користи поинакви методи. Градинарството бара личен труд и не му е потребен некој посебен инфраструктурен капитал, обично не повеќе од неколку алатки (на пр. лопата, мотика, корпа и вадалка. За разлика од тоа, полјоделството на големо бара систем на наводнување, вештачки ѓубрива и жетварски возила или барем скали, на пр. за достигање на овошки. Меѓутоа во последно време оваа разлика се губи со употребата на електрични и моторизирани алатки дури и во мали градини.
Делумно заради макотрпноста, физичката посветеност и естетските причини, градинарството е многу попродуктивно по единица површина отколку полјоделството. Во СССР, половина од храната од малите селски парцели во рамките на огромните државни колхози, иако самите тие биле мали бавчи.
Понекогаш се среќава поимот прецизно земјоделство, за градинарство кое користи соодветна техонологија (повеќе како алатки, помалку како жетварки), особено за органското одгледување. Градинарството може успешно да се прилагоди за прехрана на цели села од над 100 луѓе од специјализирани парцели. Варијанта на ова е заедничката градина која им нуди парцели на урбаните жители.
[уреди] Градинарството како уметност
Градинарскиот дизајн во највеќетто култури се смета за уметност, и се разликува од градинарството, кое обично значи одржување на градина. Во Јапонија, самураите и зен-свештениците често морале да изработуваат декоративни градини и да практикуваат цветен аранжман наречен икебана. Во XVII век во Европа биле ангажирани пејзажни градинари за преобразување на имотите во формални градини или пејзажирани паркови. Такви примери се Версај во Франција и Стоу во Англја. Денес пејзажните архитекти и градинарските дизајнери продолжуваат да создаваат уметнички креативни дизајни за приватни дворови.
[уреди] Историја
Градинарството за прехрана датира од праисторијата. Орнаменталните градини постоеле уште во антиката. Познат пример се Семирамидините висечки градини, додека во стариот Рим секоја куќа со внатрешен двор имала градина.
[уреди] Видете исто така
| Портал: Градинарство |
- Градина
- Градинар
- Листа на градинарски теми
[уреди] Наводи
- ↑ „What is a community garden?“. American Community Garden Association.
- ↑ Hannah, A.K. & Oh, P. (2000) Rethinking Urban Poverty: A look at Community Gardens. Bulletin of Science, Technology and & Society. 20(3). 207-216.
- ↑ Ferris, J., Norman, C. & Sempik, J. (2001) People, Land and Sustainability: Community Gardens and the Social Dimension of Sustainable Development. Social Policy and Administration. 35(5). 559-568.
