Sünndüsternis

Vun Wikipedia

Sünndüsternis oder Eklipse is denn, wenn de Sünn dör de Maand (van Eer ut sehn) verdeckt wurd. De Sünn schient natürlich trotzdem wieder.

So en Sünndüsternis kann aber nich to glieker Tiet överall up de Welt sehn wurn. Dat Bild van den Maandschadden up de Eer is noch nich mol so groot as de Flach van Brannenborg. Dat kann man ok blots denn sehn, wenn Niegmaand is.

Bi de Sünndüsternis givt dat 4 verscheden Oorten:

• Total Sünndüsternis: De Sünn is för en körte Tied vullends afdeckt. Disse is för de Astronomie an interessantesten, wiel man dorbi de Sünnkorona goot sehn kann.

• Ringförmig Sünndüsternis: De Grött van de Maand is nicht groot genoog, üm de ganze Sünn aftodecken. Denn kann man de Sünn mit en grooten swarten Plack sehn un drümto is denn hellen Ring van den Sünn, de man noch sehn kann.
• Hybride Sünndüsternis: Kann man eerst weer 2013 up de Eer sehn. Dat passeert denn, wenn de Maand man so neretgrod äben in de Sünn „rinpassen“ deiht. Dorto mot de Maand en bestimmten Afstand to de Eer hem, de genauso so groot is as de Schaakegel. Dat is den eerst en ringförmig, denn total und dorna wer en ringförmig Düsternis. Dat kummt gaanz selten vör.
• Deelwies (partielle) Sünndüsternis: Dat kummt faaken vör un is mennigmal so wenig, dat wie dat up Eer gar nich marken doot. Ok en Total Sünndüsternis fangt mit en Deelwies Sünndüsternis an und end dor ok weer mit.

Man sall sük en Sünndüsternis nich mit blots Oog oder gor mit en Kiekglas ankieken, wiel denn blind wurn kannst.

Bi en Total Sünndüsternis ist dat all ’n beten dörnanner up de Eer. Vagels singt nicht mehr und Fleddermüüs kommt rut und dat wurd den för en lütt Set ok en paar Grad koller. De gröttste Utwirken het dat aber up dat Lucht, wat dat all beten unheimlich utsehn lett. Dorüm hebbt de Lüüd fröher dat ok immer as en Wies mit de Finger van Gott upfaat.