5. November
From Wikipedia
De 5. November is de 309. Dag in’n Gregoriaanschen Klenner, in Schaltjohren is dat denn de 310. Dag.
Inholtsverteken |
[Ännern] Wat an dissen Dag passeert is
[Ännern] Politik un Gesellschap
- 1494: De russ’sche Zar Iwan III. lett den Peterhof, dat Kontor von de Hanse in Nowgorod kaputt maaken.
- 1605: Gunpowder-Plot: Verswörers ründ üm den Katholiken Guy Fawkes warrt fastnohmen bi den Versök, dat engelsch Parlament in de Luft to sprengen.
- 1816: In’n Palais von Thurn und Taxis in Frankfort an’n Main warrt de Bunnsdag von Düttschen Bund open maakt.
- 1885: De Oort Finschhafen op Nieg-Guinea warrt grünnt as Verwalten von de düütsch Kolonie Kaiser-Wilhelms-Land.
- 1911: In’n Italiensch-Türkisch Krieg warrt eerstmols Flugtüüg militärsch insett: De Italieners smeten Bomben över een libysch Oase af.
- 1914: Grootbritannien annekteert in’n Eersten Weltkrieg de Insel Zypern.
- 1940: Franklin Delano Roosevelt winnt de Wahlen un warrt dormit as eenzige Präsident von de USA in een drütte Amtstiet wählt.
- 1980: Helmut Schmidt warrt in sien drütte Amtstiet as Bunnskanzler von Düütschland wählt.
- 1996: De RAF-Anhöörige Birgit Hogefeld warrt to levenslang Gefängnis verurdeelt.
- 2006: De ehemalge iraksch Diktator Saddam Hussein warrt to’n Dood dör’n Strang verurdeelt.
[Ännern] Weertschap
- 1935: Parker Brothers köfft de Rechte an dat Speel Monopoly.
- 1938: De Rieksautobahn von Berlin na München warrt ferdigstellt.
[Ännern] Kunst, Kultur un Bauwark
- 1718: De Oper Ifigenia in Aulide von Antonio Caldara warrt in Wien uropführt.
- 1772: De Oper Themistokles von Johann Christian Bach warrt in Mannheim uropführt.
- 1892: In Berlin waart een Utstellen von Biller von Edvard Munch na een Week afbroken, as dat Publikum schockeert is.
- 1898: Dat Theaterstück Fuhrmann Henschel von Gerhart Hauptmann warrt in Berlin uropführt.
- 1955: De in’n Tweeten Weltkrieg twei maakte Wiener Staatsoper warrt wedder open maakt.
[Ännern] Wetenschoppen un Technik
- 1929: De Dokter Werner Forßmann bericht in een Book över sien eersten Versöken mit een Herzkatheder.
- 1930: Dat dormols gröttste Flugtüch Dornier Do X flüggt von’n Boddensee to een Präsentaschoon na Amsterdam.
- 1982: Dat gröttste Waterkraftwark von de Welt warrt in Itaipu an de Grenz von Brasilien un Paraguay inweiht.
[Ännern] Boren
- 1494: Hans Sachs, düütsch Dichter un Meistersinger.
- 1773: Johann Smidt, Bremer Börgermeester
- 1804: Carl Leverkus, düütsch Aftheker un Fabrikant.
- 1854: Paul Sabatier, franzöösch Chemiker, kreeg den Nobelpries.
- 1911: Alfred Manessier, franzöösch Maler.
- 1913: Vivien Leigh, US-amerikaansch Schauspelerin.
- 1923: Rudolf Augstein, düütsch Publizeerer.
- 1931: Ike Turner, US-amerikaansch Musiker, Produzent un Ledermaaker.
- 1936: Uwe Seeler, Düütsch Fotballspeler.
- 1940: Elke Sommer, düütsch Schauspelerin.
- 1941: Art Garfunkel, US-amerikaansch Singer.
- 1952: Oleg Blochin, ukrainsch Fotballspeler.
- 1959: Bryan Adams, kanaadsch Rockmusiker.
- 1963: Tatum O’Neal, US-amerikaansch Schauspelerin.
- 1965: Famke Janssen, nedderlannsch Schauspelerin un Model.
- 1979: Patrick Owomoyela, düütsch Fotballspeler.
- 1980: Christoph Metzelder, düütsch Fotballspeler.
[Ännern] Storben
- 1669: Johannes Coccejus, düütsch reformeert Theoloog
- 1758: Hans Egede, norwegsch-däänsch Preester.
- 1917: Carl Georg Barkhausen, Bremer Börgermeester
- 1879: James Clerke Maxwel, schottsch Physiker.
- 1969: Brunolf Baade, düütsch Ingenieur un Erfinner.
- 1977: René Goscinny, franzöösch Comictekener.
- 1989: Wladimir Horowitz, russ’sch Pianist.
- 1992: Jan Hendrik Oort, däänsch Astronom.
- 1995: Yitzhak Rabin, israelsch Politiker, kreeg den Freedensnobelpries.
- 1998: Anna Henkel, düütsch Schauspelerin.
- 2006: Bülent Ecevit, törksch Politiker.
