A Coruña (stad)

Van Wikipedia

**A Coruña / La Coruña**


Situering
Land	Spanje
Autonome regio	Galicië
Provincie	La Coruña
Algemeen
Oppervlakte	36,8 km²
Inwoners (2005)	243.349 (6.600/km²)
Politiek
Burgemeester	Javier Losada
Overig
Postcode	15000
Website	www.aytolacoruna.es

A Coruña (Spaanse naam: “La Coruña”, Galicische en officiële naam; ”A Coruña”) is een stad in de Spaanse autonome regio Galicië. Het is de hoofdstad van de provincie A Coruña. Het is echter niet de hoofdstad van Galicië, dat is Santiago de Compostella, en ook niet de grootste stad (Vigo) van deze regio. De stad ligt in het uiterste noordwesten van Spanje, aan de Atlantische Oceaan. De stad beslaat bijna 37 vierkante kilometer en had op 1 januari 2005 een inwonertal van 243.349, en inclusief de buitenwijken wonen er 396.015 mensen. Het is wel het economisch centrum van Galicië, en de industrie is voornamelijk gericht op visserij en de daarbijbehorende producten zoals maritieme navigatie of koelingsystemen voor het transport van vis en zeevruchten.

[bewerk] Naam

De naam “Coruña” stamt af van het Latijnse “Caronium”, dat ooit een Romeins oppidum was. In de 7e eeuw verscheen de naam als eerste, als “Crunia”. In 1262 was het verbasterd tot “La Crunia”, dat later zou veranderen in “La Coruña”, oftewel in het Galicisch “A Coruña” (alleen het voornaamwoord “La” verandert in “A”). A Coruña is de officiële naam van de stad en de gelijknamige provincie sinds 1983. Desondanks wordt “A Coruña” vrijwel alleen gebruikt in officiële documenten in het Galicisch, en in het Spaans wordt het gebruik van “La Coruña” nog steeds geaccepteerd. Ook in de Spaanse volksmond heeft men het vrijwel altijd over “La Coruña”, veel Galicisch-sprekenden laten het “A” of “La” achterwege, en noemen de stad simpelweg “Coruña”.

[bewerk] Geschiedenis

De eerste echte bewoners van de A Coruña en omgeving waren de ‘Ártabros’, één van de verschillende volken die ongeveer 2500 jaar geleden Spanje en Portugal bewoonden. In het jaar 62 v. Chr. arriveerden de Romeinen en Julius Caesar in A Coruña. Hij gaf de stad de naam “Brigantium”, en vanaf dat moment groeide de stad uit tot een belangrijke haven die handelde met Frankrijk, Nederland en Engeland. Een duidelijk teken van hoe belangrijk Brigantium werd, is de vuurtoren van de stad, die werd gebouwd in de 2e eeuw. Het is de enige Romeinse vuurtoren ter wereld die men nu nog in zijn geheel kan zien

[bewerk] Middeleeuwen

Tijdens de Middeleeuwen werd een groot deel van Spanje veroverd door de Moren die het nieuwe rijk Al-Andalus oprichtten. Het Arabisch gezag hield het in Galicië en A Coruña echter maar kort uit, en vluchtte na een paar maanden terug naar het zuiden, door het sterke verzet van de Galicische bevolking. A Coruña en heel Galicië hoorden vanaf dat moment weer bij het Koninkrijk van León en vanaf de 11e eeuw bij het Koninkrijk van Kastilië.

Castillo de San Antón

In 1446 kreeg A Coruña haar officiële stadsrechten van Koning Juan II. In de 16e eeuw, tijdens de grote Spaanse Kolonisatie en de zogenaamde Gouden Eeuw van Spanje liet Koning Karel V het “Casa de Contratación” in A de stad bouwen. Dit gebouw werd het nieuwe administratieve hoofdkantoor voor de handel van kruiden en specerijen uit de Nieuwe Wereld. Als bescherming voor dit regeringsgebouw werd later het Castillo de San Antón gebouwd.

[bewerk] De 16e eeuw t/m de 18e eeuw

In deze periode maakte Spanje een groot aantal oorlogen door, waardoor A Coruña met een economische recessie te maken kreeg. In de 16e ontstonden er grote spanningen tussen aartsvijanden Koning Filips II van Spanje en Koningin Elizabeth I van Engeland. De Spaanse Koning stuurde daarom de vloot genaamd Armada Invencible in noordelijke richting, om Engeland aan te vallen. De Spanjaarden verloren hopeloos van de Engelsen in Het Kanaal, nadat veel van hun boten in brand waren gestoken en ongeveer 2000 mannen om het leven kwamen. In 1589 kwam de Engelse tegenaanval op A Coruña. De Engelse koningin stuurde admiraal Francis Drake naar de stad om wraak te nemen op de Spaanse koning. De aanval werd afgeslagen, mede door de heroïsche inbreng van slagersvrouw María Pita. De Engelsen verlieten de stad op 19 mei 1589, nadat zij het klooster Santo Domingo, de vissershaven en de wijk ‘Santo Tomás’ compleet hadden verwoest.

[bewerk] De 19e eeuw

Kaart van de Slag bij Elviña

Tijdens de eerste helft van de 19e eeuw groeide het inwonertal van A Coruña aanzienlijk van 12.000 naar 20.000 inwoners in 1850. De stad werd in 1808 overigens wederom aangevallen, ditmaal door de Franse troepen van Napoleon Bonaparte. Galicië sloeg echter hard terug, en won op 16 januari 1809 de Slag bij Elviña, één van de belangrijkste gevechten van de Spaanse Onafhankelijkheidsoorlog. Een aantal maanden later verlieten de Fransen Galicië voorgoed. Aan het einde van de 19e eeuw begon langzaam maar zeker de industrialisatie van A Coruña, en werd de basis gelegd van wat tegenwoordig het industriële centrum van Galicië is.

[bewerk] De 20e en 21e eeuw

Het begin van de 20e eeuw betekende voor A Coruña een economische en demografische ‘boom’, de stad breidde zich in oppervlakte enorm uit. De haven werd gemoderniseerd, er kwamen nieuwe industrieën de stad binnen, de openbare voorzieningen werden verbeterd en er werden een groot aantal wijken en gebouwen geconstrueerd. In de afgelopen decennia is ook een hoop verbeterd op het gebied van de infrastructuur, snelwegen, sportvoorzieningen en is veel werk verricht voor het toeristisch aantrekkelijker maken van A Coruña.

[bewerk] Geografie

Kaart van Spanje

Afstanden naar andere steden:

Barcelona: 1102 kilometer
Bilbao: 553 kilometer
León: 315 kilometer
Lissabon: 610 kilometer
Madrid: 592 kilometer
Oviedo: 290 kilometer
Porto: 300 kilometer
Santiago de Compostella: 75 kilometer
Sevilla: 990 kilometer
Valencia: 958 kilometer
Valladolid: 439 kilometer
Vigo: 160 kilometer

[bewerk] Klimaat

Klimaatgrafiek van A Coruña

Bevolkingsontwikkeling

De haven van A Coruña

Torre de Hercules

Archivo de Galicia

Strand Praia de Riazor

Ringweg van A Coruña

A Coruña heeft een zeeklimaat en kent een compleet ander weerbeeld dan het hete binnenland (Sevilla, Madrid etc.) of het zonnige Mediterraanse gebied (Barcelona, Valencia etc.) De zomers zijn voor Spaanse begrippen fris, buiten een aantal hittegolven en zijn te vergelijken met de Nederlandse zomers. De winters zijn echter een stuk milder dan in Nederland, de laagste gemiddelde minimumtemperatuur in december namelijk 8 graden Celsius. Het is één van de meest regenachtige steden van het Iberisch Schiereiland, met meer dan 1000 millimeter neerslag per jaar, wat wel zorgt voor een zeer groene en levendige flora in de omgeving.

[bewerk] Demografie

A Coruña heeft net als vele andere steden de ontwikkeling van stad naar agglomeratie of metropool doorgemaakt. In de jaren ’90 daalde het inwonertal van de stad dan ook met 3.500 maar in de totale agglomeratie A Coruña kreeg er 20.000 inwoners bij. Dit komt niet alleen door de groei van de buitenwijken en voorsteden maar ook door de komst van buitenlandse immigranten, voornamelijk uit Zuid-Amerika en het Midden-Oosten, tot nog toe echter in veel kleinere mate dan steden als Madrid en Barcelona. Bijna 90% van de inwoners van de stad zijn geboren in Galicië, en 96% is Spaans.

[bewerk] Economie

De haven van A Coruña is één van de belangrijkste inkomsten van de stad, het is de grootste haven van Europa op het gebied van de handel in verse vis en zeevruchten. Verder wordt er gehandeld in petroleum en carbon. Het bedrijfsleven van A Coruña is vanaf de jaren ’80 enorm gegroeid, mede doordat het de thuisbasis van twee belangrijke banken is, Caixa Galicia en Banco Pastor, en van Inditex, moederbedrijf van Zara en de op één na grootste textielfabrikant ter wereld. Buiten dat is de stad het belangrijkste centrum op het gebied van sociale voorzieningen, communicatie en dienstverlening van Galicië, en zorgt voor meer dan 30% van het BBP van de autonome regio.

[bewerk] Bezienswaardigheden

Castillo de San Antón
Castro de Elviña
Convento de Santo Domingo de la Coruña
Iglesia Santa María del Campo
Iglesia de Santiago
Jardín de San Carlos en Archivo del Reino de Galicia
Palacio Municipal de María Pita
Plaza de las Bárbaras
Torre de Hercules: Romeinse vuurtoren

[bewerk] Musea

Museo de Arte Contemporánea Unión Fenosa: Moderne kunstmuseum van A Coruña
Museo Arqueolóxico e historico: Archeologisch en historisch museum van Galicië
Museo de Artes Gráficas: Museum voor de Grafische kunsten
Museo de Belas Artes: Museum voor de Schone kunsten
Museo Militar Regional
Casa Museo de Emilia Pardo Bazán
Casa Museo de María Pita
Casa del Hombre/Domus: Wetenschapsmuseum over het menselijk lichaam en evolutie
Casa de las Ciencias: Technologisch wetenschapsmuseum
Aquarium Finisterrae: Zee-aquarium van A Coruña

[bewerk] Cultuur

A Coruña heeft een groot aantal culturele voorzieningen, zoals het “Palacio de la Ópera”, het “Teatro Rosalía de Castro” en de evenementenhal “Coliseum”. Buiten het genoemde aantal musea, beschikt de stad ook over 25 expositiezalen, waarvan de bekendste de “Fundación Barrié de la Maza” en “Fundación Maria José Jove” zijn. Het beroemde kenmerk van het straatbeeld van A Coruña zijn de enorme glazen balkons of serres die soms hele verdiepingen van een gebouw kunnen beslaan.

[bewerk] Onderwijs

In de provincie A Coruña bevinden zich twee van de drie Galicische universiteiten. De grootste daarvan is de “Universidad de La Coruña” die zich in de stad zelf bevindt. De andere universiteit vindt men in het nabijgelegen Ferrol.

[bewerk] Sport

De bekendste sportclub van A Coruña is Deportivo de La Coruña, de voetbalclub die in de Primera División van Spanje speelt. Een andere belangrijke sportvereniging is de Hockey Club Liceo de la Coruña, die al veel Spaanse kampioenschappen op haar naam heeft staan. De stad heeft verscheidene golfbanen, zeil- en jachthavens etc.

[bewerk] Bekende personen uit A Coruña

Papus

[bewerk] Transport

[bewerk] Trein

Het grootste treinstation van A Coruña is het “Estación de San Cristovo”. Van hieruit vertrekken elke dag twee treinen naar Madrid, één trein naar Burgos, Zaragoza en Barcelona en één trein naar Santander, Bilbao en Pamplona. Ook bestaan er regionale treinen naar onder andere Vigo, Santiago de Compostella en Ferrol. A Coruña zal in 2008 ook worden aangesloten op de nieuwe hogesnelheidslijnen van Spanje, de zogenaamde AVE, die de stad zal verbinden met Madrid en wellicht met de Portugese stad Porto.

[bewerk] Vliegveld

Het vliegveld van A Coruña bevindt zich in het nabijgelegen Alvedro, en werd in 2006 gebruikt door iets minder dan 1 miljoen passagiers. Er zijn directe lijnvluchten naar de Spaanse grote steden Madrid, Barcelona en Bilbao en de Spaanse eilanden Tenerife, Gran Canaria en Mallorca. Ook bestaan er dagelijkse vluchten naar Londen, Parijs en Lissabon.