Albertkanaal

Van Wikipedia

Albertkanaal

Lengte	129,5 km
Scheepsklasse	VI
Jaar ingebruikname:	1940
Van	Luik
Naar	Antwerpse haven
Stroomt door	Wallonië, Vlaanderen
De Sassluis op de grensstreek tussen Hasselt en Genk. richting horizon = richting Luik. Albertkanaal, kloof bij Kanne en sluizen bij Ternaaien

Het Albertkanaal (Frans: Canal Albert) werd gegraven in de periode 1930-1939. De eerste spadesteek werd op 31 mei 1930 gegeven door koning Albert I. De officiële opening van het volledige kanaal, gebeurde door koning Leopold III en Koningin Elisabeth op 30 juli 1939 tijdens het "Saison Internationale de l'Eau" te Luik, een festival dat meerdere maanden zou duren, maar vroegtijdig werd afgebroken in september door het uitbreken van Wereldoorlog II. Bij die gelegenheid werd ook het standbeeld van Albert I onthuld dat de ingang van het kanaal beheerst. De echte ingebruikname kwam er pas in 1940, maar door de Duitse invasie op 10 mei 1940 waarbij vrijwel alle bruggen en sluizen vernield werden (zie Fort Eben-Emael dat aan zijn oever ligt), werd de eigenlijke exploitatie ervan verschoven tot in 1946.

Het kanaal verbindt Antwerpen met Luik en heeft een lengte van 129,5 km. Het werd gepland in de jaren 20 omdat de toenmalige verbinding tussen beide steden via de bestaande Kempense kanalen ontoereikend was geworden, bovendien werd in 1934 in Nederland het Julianakanaal geopend waardoor de trafiek uit en bestemd voor het Luikse industriegebied dreigde naar Rotterdam te gaan. Het kanaal werd oorspronkelijk gebouwd voor schepen met een max. capaciteit van 2000 ton en er werd uitgegaan van een trafiek die op termijn 15 miljoen Ton zou bedragen. Dit volume werd door de na-oorlogse economische boom al bereikt medio jaren 50 en in 1969 werd het recordcijfer van 40 miljoen Ton bereikt. Om het hoofd te bieden aan deze groei werd al snel beslist om het kanaal te moderniseren. Na de verbredingswerken en het vervangen van bruggen en sluizen is het kanaal nu toegankelijk voor duwvaartkonvooien van 4 bakken tot 9000 ton. De diepgang bedraagt 3,40 m en de vrije hoogte is 6,70 m. Het traject tussen de Antwerpse haven en de sluis van Wijnegem blijft echter een flessenhals. Omwille van de industrie langs het kanaal kon men hier onvoldoende verbreden waardoor men maximaal met 2 duwbakken (dus 4500 ton) kan varen. Oorspronkelijk wilde men dit probleem omzeilen door tussen Oelegem en Zandvliet het zogenaamde duwvaartkanaal te bouwen. De werken werden wel gestart maar vooral onder druk van milieuactivisten werd het project voortijdig afgeblazen. Stille getuige van dit opzet is de zogenaamde E10 plas te Sint-Job-in-'t-Goor.

In de jaren dertig duurde het zeven dagen om van Antwerpen naar Luik te varen. Momenteel wordt deze afstand gevaren in ongeveer 18 uur.

Sinds de ingebruikname van het Rijn-Donaukanaal in 1992 (de laatste missing link), kan een binnenschip nu van Antwerpen tot de Zwarte Zee varen.

Tijdens de Tweede Wereldoorlog fungeerde het als verdedigingslinie. Het moest niet alleen België maar ook de noord-oostelijke arrondissementen van Frankrijk beveiligen en invallers voor een belaalde tijd tegenhouden. Via de sluizen kon men immers het kanaal tot aan de rand vullen of het water lozen. Op de dijk aan de westelijke kant bouwde men talrijke bunkers en weerstandsnesten op gezichtsafstand van elkaar.

Het Albertkanaal is behalve voor de navigatie ook van groot belang voor de drinkwatervoorziening van de regio Antwerpen die afhankelijk is van het Maaswater dat via het kanaal wordt aangevoerd.

[bewerk] Sluizen

Tussen Luik en Antwerpen is er een hoogteverschil van 56 meter. Om dit verval te overbruggen werden er zes sluizencomplexen, met telkens drie sluizen gebouwd.

Wijnegem : 2 sluizen van 136 m x 16 m, 1 sluis van 200 m x 24 m - verval van 5,70 m
Olen : 2 sluizen van 136 m x 16 m, 1 sluis van 200 m x 24 m - verval van 10 m
Kwaadmechelen : 2 sluizen van 136 m x 16 m, 1 sluis van 200 m x 24 m - verval van 10 m
Hasselt : 2 sluizen van 136 m x 16 m, 1 sluis van 200 m x 24 m - verval van 10,10 m
Diepenbeek : 2 sluizen van 136 m x 16 m, 1 sluis van 200 m x 24 m - verval van 10,10 m
Genk : 2 sluizen van 136 m x 16 m, 1 sluis van 200 m x 24 m - verval van 10,10 m

Behalve de sluizen op het eigenlijke kanaal, is er het sluizencomplex van Ternaaien dat toegang geeft tot het verbindingskanaal met de Maas te Maastricht. Een nieuwe, vierde sluis, van 200 m x 25 m is al gepland.

Ternaaien : 2 sluizen van 55 m x 7,5 m, 1 sluis van 136 m x 16 m - verval van 13,94 m

Bij de planning van het Albertkanaal werd beslist om het hoger gelegen plateau tussen Genk en Luik niet te overwinnen door sluizen maar middels het graven van een tot 60 meter diepe kloof (Sint Pietersberg bij Kanne, even ten zuiden van Maastricht). Tussen Ternaaien en Luik "zweeft" het kanaal dan weer als het ware boven de lager gelegen begane grond.