Alfred Jodocus Kwak
Van Wikipedia
Alfred Jodocus Kwak, vaak kortweg Alfred J. Kwak, is een eend uit een kindermusical uit 1976, bedacht door Herman van Veen. Hij kreeg echter internationale bekendheid als de eend in de gelijknamige Nederlands-Duits-Japanse tekenfilm, die werd geproduceerd van 1989 tot 1991.
Inhoud |
[bewerk] Geschiedenis
Aanvankelijk bedacht Herman van Veen een verhaal over Alfred voor zijn kinderen, nadat hij op een avond in de polder met zijn auto een eend had overreden en de volgende dag een moedereend met zeven eendenkuikens achter haar aan waggelend door zijn tuin zag lopen. In diezelfde tijd werd hem verzocht een theaterproductie te maken over een sprookje, waarop hij besloot de kleine gele eend als hoofdpersoon voor het te schrijven stuk te nemen. Van Veen schreef in samenwerking met Annet Kossen daarvoor de teksten. De eend zou Van Veen hebben vernoemd naar zijn vriend Alfred Biolek, een Duitse televisie-entertainer, omdat hij liep met de waggelgang van een eend. De naam Jodocus leende Van Veen van een clown. Van Veen was, samen met Erik van der Wurff en Harry Sacksioni ook verantwoordelijk voor het componeren van de muziek. De musical voor kinderen die zo ontstond werd voor het eerst in 1976 gepresenteerd. Onder begeleiding van een orkest bracht Van Veen het verhaal over Alfred. Een deel van de opbrengst van de voorstellingen van de theatershow werden gedoneerd aan Unicef. Van Veen trad met de theatershow ook in het buitenland op, onder andere in Duitsland en Oostenrijk.
In 1978 werd bij Polydor voor het eerst een lp geproduceerd waarop Van Veen het stuk bracht, begeleid door het Residentie Orkest onder leiding van Van der Wurff. Deze lp kreeg in 1979 een Edison Music Award. De lp werd in 1987 opnieuw uitgebracht onder de titel Herman van Veen zingt en vertelt de muziekfabel van Alfred Jodocus Kwak, toen met de opname van een uitvoering van de theatershow in Koningin Elisabethzaal te Antwerpen, samen met het Groot Waterlands Symfonie Orkest. In 1990 volgde de release van een cd, die de 52e plaats als hoogste notering behaalde en gedurende tien weken in de Nederlandse Album Top 100 verbleef.
In 2003 werd het theaterstuk opnieuw opgevoerd, nu met Bart van Gerwen en het Rotterdam Jeugd Symfonie Orkest. In 2005 waren er voorstellingen tijdens de Gentse Feesten.
Annet Kossen maakte als eerste een tekening van Alfred, voor de eerste grammofoonplaat. De uit Hamburg afkomstige tekenaar Harald Siepermann, sinds 1987 werkzaam voor Walt Disney Feature Animation voor films als Tarzan, Finding Nemo, Mulan en Brother Bear, was verantwoordelijk voor het uiteindelijke karakter dat werd gebruikt voor de merchandising (in de vorm van boeken en stripboeken) en voor de tekenfilm over Alfred. Zijn getekende eendje werd de hoofdpersoon in de 52-delige tekenfilmserie die werd geproduceerd van 1989 tot 1991. De achtergronden in deze tekenfilm waren van de hand van de Duitser Hans Bacher, als grafisch ontwerper eveneens in dienst van Walt Disney Feature Animation.
De tekenfilm werd vanaf 1989 eerst uitgezonden in Nederland en Duitsland, waar de serie Alfred J. Kwak heette, en in Japan, waar de tekenfilm de naam Kwak no Daibouken kreeg. Daarna volgden al snel België, Griekenland, Oostenrijk, Italië, Spanje, Israël (waar Alfred de nieuwe, ongebruikelijke voornaam She'altiel kreeg), Finland, het Verenigd Koninkrijk, Servië, Polen, Zweden, Denemarken en IJsland.
De begintune van de tekenfilmserie werd gevormd door het nummer Spetter Pieter Pater uit Van Veens theaterstuk uit 1978. Het nummer Ik ben vandaag zo vrolijk, gezongen door Ryan van den Akker en Herman van Veen, vormde de eindtune.
[bewerk] Anderstalige titels
- Arabisch: آلفرد كواك (Al Fardkoela)
- Deens: Rasmus Rap
- Duits: Alfred J. Kwak
- Engels: Alfred Jonathan Quack, Little Duck's Big Love Story, The Adventures of Alfred J. Quack
- Hebreeuws: שאלתיאל קוואק (Sha'altiel Kwak)
- Italiaans: Niente paura, c'è Alfred!
- Japans: あひるのクワック (Ahiru no Kuwakku), 小さなアヒルの大きな愛の物語 あひるのクワック (Chiisana Ahiru no Ooki na Ai no Monogatari Ahiru no Kuwakku)
- Pools: Alfred Jonatan Kwak
- Russisch: Приключения Альфреда Квака (Prikljoetsjenia Alfreda Kwaka)
[bewerk] Het verhaal
Alfred Jodocus Kwak wordt geboren als zoon van Johan Sebastiaan Kwak en Anna van de Polder. Vlak na zijn geboorte verliest Alfred zijn ouders en zijn broertjes en zusjes, die worden overreden door een grote auto, wanneer zij vanwege projectontwikkeling de polder waarin zij leefden hebben moeten ontvluchten. Henk de Mol, een goede vriend van de familie Kwak, ontfermt zich over de kleine, gele eend. Onder toezicht van zijn adoptievader groeit Alfred op in een woonklomp in Groot Waterland. Daarbij beleeft hij een groot aantal avonturen.
[bewerk] Personages
 Zie Personages van Alfred Jodocus Kwak voor het hoofdartikel over dit onderwerp. |
Alfred Jodocus Kwak
Alfred Jodocus Kwak is de hoofdpersoon van de tekenfilmserie. Alfred is een kleine, gele eend, wonend in een uitgebouwde klomp in Groot Waterland. Hij is moedig, vol dadendrang, eerlijk en altijd bezorgd om het welzijn van een ander. Dat resulteert erin dat hij zichzelf en zijn adoptievader Henk de Mol regelmatig in gevaar brengt.
Henk de Mol
Henk de Mol is een mol en erkend mijnbouwexpert, die zich na de dood van diens ouders om Alfred bekommert. Henk staat Alfred in al zijn avonturen bij en geeft hem daarbij doordachte adviezen. Alfred beschouwt hem als zijn vader en zijn beste vriend.
Dolf de Kraai
Dolf is een kraai die reeds sinds de kinderjaren van Alfred zijn tegenstander is. Reeds op jonge leeftijd komt in aanraking met justitie, waarna hij steeds verder afdaalt in zijn zoektocht naar macht.
Winnie Wana
Winnie is het vriendinnetje van Alfred, een zwarte vrouwtjeseend. Haar vader Kwah Wanna heeft Winnie en haar broertje Tom naar Groot Waterland gestuurd om zijn strijd voor gelijke rechten zonder gevaar voor zijn kinderen te kunnen voortzetten.
[bewerk] Thema's
In tegenstelling tot vele andere tekenfilms voor de doelgroep van kleine kinderen, wordt in Alfred J. Kwak een groot aantal maatschappelijke en politieke problemen aan de kaak gesteld, zoals ontwikkelingssamenwerking en machtsmisbruik, maar ook thema's als vriendschap en solidariteit.
Zo evolueert het karakter Dolf, die Alfred aanvankelijk nog als vriend ziet, al gauw in een evenbeeld van Adolf Hitler, ondanks het feit dat hij veelal gekleed gaat in een Napoleontisch uniform. Dolf is leider van de Kraaienpartij, welke sterke overeenkomsten kent met de NSDAP en later een oorlog start op een manier die veel doet denken aan Nazi-Duitsland in de Tweede Wereldoorlog. Dolf, wiens naam ook lijkt op Adolf, past zelfs rassenleer toe, ondanks het feit dat ook hij half kraai, half merel is. Zijn afkomst is onduidelijk, net als die van Adolf Hitler, waardoor Dolf zijn gele merelsnavel zwart moet kleuren om op een echte kraai te lijken. Toch wordt Dolf in het begin van de serie op een genuanceerde manier benaderd, alsof hij slachtoffer is geworden van een moeilijke jeugd.
Ook de apartheid komt in de tekenfilm aan de orde. Zo vlucht het vriendinnetje van Alfred, Winnie, naar alle waarschijnlijkheid vernoemd naar Winnie Mandela, uit een land met een regime gelijkend op dat van Zuid-Afrika ten tijde van de daar heersende apartheid. Kwah Wanna lijkt daarbij gebaseerd te zijn op Nelson Mandela.
Andere maatschappelijke problemen die in de tekenfilmserie verwerkt zijn, zijn onder andere de walvisvaart, de armoede in Afrika (waarbij verwezen wordt naar het in 1985 door Bob Geldof georganiseerde project Live Aid voor Ethiopië), de millieubeschadiging door oliewinning en het conflict in het Midden-Oosten.
[bewerk] Televisieafleveringen en kinderboeken
| Zie Televisieafleveringen en kinderboeken van Alfred Jodocus Kwak voor het hoofdartikel over dit onderwerp. |
Van de serie Alfred Jodocus Kwak zijn 52 afleveringen gemaakt, die in Nederland voor het eerst uitgezonden werden in de periode 1989-1991 op de Vara. Ook werden er drie series van in totaal zestien kinderboeken uitgebracht van de serie.
[bewerk] Prijzen
In 1991 won Herman van Veen de Verleihung der Goldenen Kamera, de Duitse televisieprijs, voor de animatie in Alfred Jodocus Kwak.
