Finland

Van Wikipedia

Suomen Tasavalta
Republiken Finland

(Details)

Basisgegevens

Officiële landstaal: Fins, Zweeds

Hoofdstad: Helsinki

Regeringsvorm: Republiek

Religie: Protestant 90%

Oppervlakte: 338.145 km² ^[a] (9.4% water)

Inwoners: 5.181.115 (2000^[b]), 5.246.000 (2005^[c]) (15,5 / km² (2005))

Overige

Volkslied: Maamme (Vårt land)

Munteenheid: euro (EUR)

UTC: +2

Nationale feestdag: 6 december

Web | Code | Tel. .fi | FIN | 358

Beluister ₊^?

Kaart Finland, bron: CIA

Finland (Fins: Suomi, Zweeds: Finland, Samisch: Suopma), officieel de Republiek Finland, is een land in Noord-Europa met 5.246.000 (2005) inwoners dat tussen Rusland in het oosten, Noorwegen in het noorden en Zweden in het noordwesten ligt. Ten zuiden wordt het van Estland gescheiden door de Finse Golf. Ten westen ligt de Botnische Golf en ten zuidwesten de Oostzee aan de overkant waarvan – wederom – buurland Zweden ligt.

De hoofdstad is Helsinki. Finland wordt wel 'het land van de duizend meren' genoemd. In werkelijkheid zijn het er zelfs rond de 180.000. Vooral in het zuidoosten is het land bespikkeld met ontelbare meren en meertjes (dit als gevolg van de ijstijd).

Het land is een democratische republiek met een gekozen president.

Finland heeft meer dan 1,7 miljoen sauna's op 5.246.000 (2005) inwoners.

[bewerk] Geschiedenis

Zie Geschiedenis van Finland voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Groothertogdom Finland in 1662

Het gebied dat nu bekend staat als Finland werd kort na de ijstijd, rond 8500 v.Chr., voor het eerst bewoond. Finland was een deel van het Zweedse Rijk van 1200 tot 1809. In 1809 veroverde Rusland Finland, met een personele unie tot gevolg tussen de twee landen. In 1917 werd Finland onafhankelijk. Een burgeroorlog werd ontketend tussen de "rode" socialisten (gesteund door de Russische communisten) en de "witte" conservatieven (gesteund door het Duitse rijk). De conservatieven wonnen de oorlog, en vestigden een constitutionele democratie. Finland werd tijdens de Tweede Wereldoorlog tweemaal aangevallen door de Sovjetunie, maar behield zijn onafhankelijkheid. Dit met uitzondering van Karelië, een grote streek die de Finnen moesten afstaan aan de Russen. Tijdens de Koude Oorlog werd de Finse politiek sterk beïnvloed door de Sovjetunie, maar Finland is nooit een zogeheten satellietstaat daarvan geweest. Het kon of wilde geen lid worden van de NATO. Mede als gevolg van de instorting van de Sovjetunie in 1991, ging Finland meer werken aan de integratie in West-Europa. Finland trad in 1995 toe tot de Europese Unie en verving in 2002 de eigen munt, de markka, door de euro.

[bewerk] Demografie

[bewerk] Bevolking

Het Fins en het Zweeds zijn beide officiële talen in Finland. Ongeveer 6% van de bevolking spreekt Zweeds als eerste taal. Bovendien zijn er ongeveer 3000 Lappen die in Fins Lapland leven. Ongeveer 83% van de inwoners van Finland behoort tot de gevestigde Evangelische Lutherse Kerk.

[bewerk] Bestuurlijke indeling

Zie de Provincies van Finland en de Regio's van Finland voor de hoofdartikelen over dit onderwerp

Finland is onderverdeeld in zes provincies en twintig regio's (Fins: maakunta, Zweeds: landskap).

[bewerk] Geografie

Zonsondergang in Härmälä

Finland kan worden onderverdeeld in drie belangrijke geografische streken:

In het zuiden en het westen ligt een laagliggende kuststrook (30 - 130 km breed), waar de meeste van de belangrijkste steden van het land en veel van zijn akkerland ligt.

De kuststrook gaat langzaam over in een enorm bebost binnenlands plateau, de Finse Meervlakte (gemiddelde hoogte: 90 - 180 m). In dit gebied liggen ongeveer 60.000 meren, waarvan velen door korte rivieren, beken en kanalen worden verbonden en vormen zo commerciële waterwegen.

De derde streek van het land ligt in het noorden van de noordpoolcirkel en maakt deel uit van Lapland (Fins, Lappi). Het gebied is dun bebost of onvruchtbaar en heeft een gemiddelde hoogte van ongeveer 340 meter. Het noordwesten van het gebied ligt gemiddeld wat hoger en is onderdeel van het Scandivisch Hoogland. Hier ligt onder andere de berg Halti, die met een hoogte van 1328 meter het hoogste punt van Finland is.

Finland bestaat voor ongeveer 75% uit bos en 10% uit water en akkerland.

De grootste meren zijn het Saimaameer, het Inarimeer, en het Päijännemeer. Kemijoki en Oulujoki zijn de langste rivieren van het gebied en, samen met Torniojoki, Finlands belangrijkste waterwegen.

[bewerk] Steden

Helsinki is de belangrijkste stad van Finland

Naast Helsinki zijn de volgende steden belangrijk:

Zie ook de lijst van grote Finse steden en de lijst van Finse gemeenten

[bewerk] Natuur

Zie de lijst van parken en reservaten in Finland

[bewerk] Bezienswaardigheden

Zie de monumenten op de Werelderfgoedlijst

[bewerk] Economie

Traditioneel was Finland een landbouwland, maar het land besteedde veel aandacht aan zijn industrialisatie na de Tweede Wereldoorlog. Tegen het eind van de 20e eeuw waren de productie, de dienstensector, de handel en de vervoerssectoren de grootste segmenten van de economie, terwijl de landbouw (plus bosbouw en visserij) minder dan 10% van werkgelegenheid en het BBP vertegenwoordigde.

In de landbouw is de veehouderij overheersend. Tevens zijn zuivelproducten belangrijk. Er worden grote aantallen gevogelte, rundvee, varkens, rendieren en schapen gefokt. De belangrijke landbouwgoederen omvatten hooi, haver, gerst, tarwe, rogge, suikerbieten aardappels. Hoewel de mijnbouwoutput van Finland klein is, omvat het een aantal belangrijke mineralen zoals ijzererts, koper, zink, nikkel, kobalt, titanium, vanadium, kwik, zilver en goud. De Finse houtkapindustrie is één van de grootste in Europa.

Tot de vervaardigde procenten die Finland produceert, behoren ijzer, staal, schepen, aardolieproducten, machines, chemische producten, verwerkt voedsel, metaalproducten, vervoer en landbouwapparatuur, elektro en elektronische apparatuur (vooral mobiele telefoons), textiel en kleding. Finland is ook een bekend producent van glas, keramiek en bestek van roestvrij staal. De toerisme-industrie is vooral gebaseerd op de wintersport en het natuurschoon. Ongeveer een kwart van de elektriciteit van het land wordt geproduceerd door hydro-elektrische installaties; de extra elektriciteit en de fossiele brandstoffen moeten worden ingevoerd.

De belangrijkste invoerproducten zijn voedsel, minerale brandstoffen, chemische producten, vervoersuitrusting, ruwe materialen, textiel en ijzer en staal. De belangrijke uitvoerproducenten zijn houtproducten (die ongeveer 50% van de uitvoer vertegenwoordigen), machines, vervoersapparatuur, schepen, kleding en levensmiddelen. De belangrijkste handelspartners zijn Duitsland, het Verenigd Koninkrijk, Zweden, de Verenigde Staten, Rusland, Nederland en Japan.

[bewerk] Politiek

Finland wordt geregeerd volgens de grondwet uit 1919. Het staatshoofd van Finland is de president, die via volksstemming voor een termijn van zes jaar wordt gekozen. De president is bevelhebber en leider van de strijdkrachten, speelt een belangrijke rol in buitenlandse zaken, en kan aanzienlijke invloed over wetgevende kwesties hebben. De wetgeving wordt behandeld door het éénkamerparlement (Eduskunta), waarvan de 200 leden gekozen worden voor een termijn van vier jaar door een systeem van evenredige vertegenwoordiging. Alle Finnen die minstens 18 jaar oud zijn kunnen stemmen. Het belangrijkste bestuurlijke orgaan van het land is het kabinet (geleid door de eerste minister), dat aan het parlement verantwoording schuldig is. Het land is verdeeld in 6 provincies.

[bewerk] Politieke partijen

KESK (centrumpartij; centrum-rechts)
SDP (sociaaldemocraten)
LKP (Liberale Volkspartij; liberaal)
KD (Christen-democraten)
SFP (Zweedse Volkspartij; centrum-rechts, partij voor de Zweedse minderheid)
KOK (Nationale Coalitiepartij; centrum-rechts)
VAS (Linkse Volkspartij; links-socialistisch)
Vihreä Liitto (Groene Liga; groenen)
Perussuomalaiset (True finns, centrum-rechts)
IKL ([1932-1944] Patriottische Beweging; fascistisch)
ML ([1906-1965] Agrarische Liga; centrum)
SKDL ([1944-1991] Volksdemocratische Partij; links-socialistisch/communistisch)

Zie ook de lijst van staatshoofden van Finland

[bewerk] Cultuur

Finse architectuur
Fins design
Finse literatuur
Finse muziek
Finse taal

[bewerk] Externe link

{{{afb_links}}}	Landen in Europa	{{{afb_rechts}}}	{{{afb_groot}}}
Albanië · Andorra · België · Bosnië en Herzegovina · Bulgarije · Cyprus · Denemarken · Duitsland · Estland · Finland · Frankrijk · Georgië · Griekenland · Hongarije · IJsland · Ierland · Italië · Kroatië · Letland · Liechtenstein · Litouwen · Luxemburg · Macedonië · Malta · Moldavië · Monaco · Montenegro · Nederland · Noorwegen · Oekraïne · Oostenrijk · Polen · Portugal · Roemenië · Rusland · San Marino · Servië · Slovenië · Slowakije · Spanje · Tsjechië · Turkije · Vaticaanstad · Verenigd Koninkrijk · Wit-Rusland · Zweden · Zwitserland			{{{afb_groot}}}

Meer afbeeldingen die bij dit onderwerp horen kunt u vinden in de categorie Finland van Wikimedia Commons.

{{{afb_links}}}

Europese Unie

{{{afb_rechts}}}

België · Bulgarije · Cyprus · Denemarken · Duitsland · Estland · Finland · Frankrijk · Griekenland · Hongarije · Ierland · Italië · Letland · Litouwen · Luxemburg · Malta · Nederland · Oostenrijk · Polen · Portugal · Roemenië · Slovenië · Slowakije · Spanje · Tsjechië · Verenigd Koninkrijk · Zweden

Kandidaatlidstaten: Kroatië · Macedonië · Turkije

Landen van de wereld · Europa · OVSE · Raad van Europa

{{{afb_links}}}

Noordse Raad

{{{afb_rechts}}}

{{{afb_groot}}}

Landen: Denemarken | Finland | IJsland | Noorwegen | Zweden

Autonome territoria: Ålandseilanden | Faeröer | Groenland

Door hier te klikken kunt u dit artikel beluisteren ^{(help of meer info)}. Na het opnemen kan het artikel gewijzigd zijn, waardoor de tekst van de opname wellicht verouderd is. Zie info over deze opname.