Amerikaanse Gebarentaal

Van Wikipedia

Amerikaanse Gebarentaal is een erkende taal die onder doven en slechthorenden is ontstaan in de Verenigde Staten van Amerika.

Op dit moment wordt deze taal gesproken door grote groepen mensen in de Verenigde Staten, in het Engels sprekend deel van Canada en in delen van Mexico. De taal wordt ook gebruikt in de Filipijnen, Singapore, Hongkong, Ivoorkust, Burkina Faso, Ghana, Togo, Benin, Nigeria, Tsjaad, Gabon, Congo-Kinshasa, Centraal-Afrikaanse Republiek, Mauritanië, Kenia, Madagaskar en Zimbabwe.

Deze taal, die totaal niet is gerelateerd aan de taal die horenden in hetzelfde geografische gebied bezigen, het Engels Amerikaans bijvoorbeeld of het Mexicaans, is een totaal van gebaren, handvormen en mimiek, waarbij de combinatie van mimiek met vorm en plaats van essentieel belang is voor de betekenis van de taal. De syntaxis en grammatica zijn duidelijk verschillend van gesproken of geschreven taal in hetzelfde gebied.

Er zijn geen nauwkeurige aantallen te noemen van mensen die deze taal gebruiken. Schattingen lopen uiteen tussen tweehonderdduizend en twee miljoen.

[bewerk] Verleden

Lange tijd was de American Sign Language, zoals deze taal officieel heet, niet gestandaardiseerd. Doveninstituten door de gehele staten hadden hun eigen talen en konden onderling dus niet of nauwelijks communiceren. Per staat en zelfs per doveninstituut was er een individueel taalgebruik. Er zijn ook diverse doveninstituten bekend die de pupillen verboden om gebaren te maken teneinde hun zelfredzaamheid in de maatschappij te bevorderen.

Vanwege het gebrek aan samenhang en de grote dovengemeenschap die toch gebaren gebruikte zijn er op een gegeven moment samenwerkingsverbanden opgericht die zich hebben toegelegd op het standaardiseren van de gebarentaal in de Verenigde Staten.

[bewerk] Invloeden

Een erg bekende daarvan is de uit het geïsoleerde eiland Martha's Vineyard ontstane school van rond de achttiende eeuw. Opgericht door gebarentaal onderwijzer en lid van het congres Thomas Hopkins Gallaudet, op verzoek en met medewerking van Alice Cogswell, een vader die met een dove dochter op zoek was gegaan naar een gebarentaal waarin mensen in de gehele natie zich konden uitten en daarbij stuitte op het voorbeeld in Frankrijk van de school Abbé de l'Epée. Daar heeft Cogswell een van de onderwijzers, Laurent Clerc, weten te overtuigen om samen met hem en Gallaudet een school te starten: the American Asylum for the Deaf and Dumb. Dit is de voorloper van Gallaudet Universiteit en is gevestigd in Hartford, Massachutes, Verenigde Staten van Amerika.

Een andere invloed die mogelijk belangrijk is geweest is de gebarentaal van de op de prairie levende indianen, de zogenaamde Plains Indian Sign Language. Deze gebarentaal gebruikte de indianen stammen om onderling te kunnen communiceren wanneer ze niet dezelfde gesproken taal bezigden. Of en in hoeverre deze invloed inderdaad gold is niet bekend.

[bewerk] Mengelmoes van talen

De sterke Franse invloed (waarvan nog steeds veel merkbaar is; ongeveer zestig procent van de gebaren uit Langue des Signes Française zijn min of meer gelijk met de gebaren uit de Amerikaanse gebarentaal) alsmede de invloed van inwoners van Martha's Vineyard en de spontaan ontstane gebaren en grammaticale regels maakten dat de vorming van de Amerikaanse gebarentaal nog lange tijd niet gestandaardiseerd was. Pas ver in de negentiende eeuw begon er een proces op gang te komen om deze taal te standaardiseren en zo een erkende taal er van te maken.

Na vele tientallen jaren was er uiteindelijk overeenstemming bereikt over de basis. Daardoor kon langzaam toegewerkt worden naar een standaardtaal. Door deze standaard werd het ook mogelijk om voortgezet onderwijs op grotere schaal te gaan geven. Daarvan bekend voorbeeld is de dovenuniversiteit. Rond deze universiteit is een rijk cultureel leven ontstaan waarin doven en horenden samenwerkten.

Regio	Gebarentaal			Gesproken taal
Vlaanderen ( België)	VGT	Vlaamse Gebarentaal	Vlaamse GebarenTaal	Nederlands
Nederland	NGT	Nederlandse Gebarentaal	Nederlandse GebarenTaal	Nederlands
Wallonië ( België)	LSFB	Frans-Belgische Gebarentaal	Langue des Signes de Belgique Francophone	Frans
Frankrijk	LSF	Franse Gebarentaal	Langue des Signes Française	Frans
Verenigde Staten	ASL	Amerikaanse Gebarentaal	American Sign Language	Engels
Verenigd Koninkrijk	BSL	Britse Gebarentaal	British Sign Language	Engels
Duitsland	DGS	Duitse Gebarentaal	Deutsche GebärdenSprache	Duits
Zwitserland	DSGS	Zwitserduitse Gebarentaal	DeutschSchweizer GebärdenSprache	Zwitserduits
Oostenrijk	ÖGS	Oostenrijkse Gebarentaal	Österreichische GebärdenSprache	Duits
China	CSL	Chinese Gebarentaal	Chinese Sign Language	Chinees