Filipijnen

Van Wikipedia

5°-21° N, 117°-126° O

Zie ook: Filipijnen: portaal | van A tot Z | nieuws
Republika ng Pilipinas
Republic of the Philippines

Vlag van de Filipijnen
(Details)

Wapen van de Filipijnen
(Details)

Afbeelding:LocationPhilippines.png

Basisgegevens
Officiële landstaal: Filipijns, Engels
Hoofdstad: Manilla
Regeringsvorm: republiek
Religie: rooms-Katholiek
Oppervlakte: 300.000 km² [a] (0,6% water)
Inwoners: 76.504.077 (2000[b]), 85.236.913 (2005[c]) (284,1 / km² (2005))
Overige
Volkslied: Lupang Hinirang (Gekozen land)
Munteenheid: Filipijnse peso (PHP)
UTC: +8
Nationale feestdag: 12 juni, onafhankelijkheidsdag
Web | Code | Tel. .ph | PHI | 63

De Filipijnen (ook wel: Filippijnen) zijn een republiek in Zuidoost-Azië. De archipel bestaat uit 7107 eilanden, waarvan de grootste twee Luzon en Mindanao zijn. Deze beide eilanden beslaan samen zo'n tweederde van de oppervlakte het land, dat ruim 7 maal zo groot is als Nederland en ruim 9 maal zo groot als België.

De Filipijnen verklaarden zich op 12 juni 1898 onafhankelijk na meer dan 300 jaar Spaanse overheersing, maar werden pas op 4 juli 1946, na bijna 50 jaar Amerikaanse overheersing, als zodanig erkend. De huidige president is Gloria Macapagal-Arroyo.

Het land dankt haar naam aan Ruy López de Villalobos die de eilandengroep noemde naar de toenmalige kroonprins van Spanje Filips II tijdens zijn mislukte expeditie in 1543.

Inhoud

[bewerk] Geschiedenis

Zie Geschiedenis van de Filipijnen voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

[bewerk] De Spaanse Overheersing

De geschiedenis van de Filipijnen wordt gekenmerkt door jarenlange overheersing door andere volkeren. In 1521 kwam Fernão de Magalhães tijdens zijn expeditie naar de Molukken aan op de archipel. Hij probeerde hier de lokale bevolking te bekeren naar het christendom, wat hem uiteindelijk tijdens een veldslag met Lapu-Lapu op Mactan eiland vlak bij Cebu fataal werd. De Spaanse interesse in het gebied bleef echter aanhouden en enkele tientallen jaren later in 1571 werd Maynilad (het tegenwoordige Manilla) veroverd. Hierna werden nieuwe Spaanse troepen aangevoerd en werd het land stap voor stap verder veroverd. Pas na driehonderd jaar zou hier een eind aan komen. Na een jarenlange verzetsstrijd werden de Spanjaarden in 1898 met hulp van de Amerikanen uit Manilla verdreven en werd op 12 juni 1898 de Filipijnse onafhankelijkheid uitgeroepen door Emilio Aguinaldo .

[bewerk] De Amerikaanse overheersing

Na de Spaans-Amerikaanse Oorlog in 1898, deed Spanje afstand van de Filipijnen, Cuba, Guam en Puerto Rico ten gunste van de Verenigde Staten voor 20 miljoen dollar. Dit werd vastgelegd in het Verdrag van Parijs uit 1898. Na de onafhankelijkheidsverklaring viel de Verenigde Staten het land binnen. Officieel eindigde de Filipijns-Amerikaanse Oorlog in 1901, maar sporadisch werd nog gevochten tot 1913. Tot 1935 waren de Filipijnen een territorium van de VS zonder al teveel zelfbestuur, nadien werd de status gewijzigd in een U.S. Commonwealth. Hierdoor kon het land een lid zonder stemrecht naar het Amerikaanse Congres sturen zoals dat nu nog gebeurt door Washington D.C., Guam, Puerto Rico en de Amerikaanse Maagdeneilanden.

[bewerk] De onafhankelijkheid

Sinds de formele onafhankelijkheid in 1946 heeft het land te maken met economische en politieke instabiliteit. Daarnaast zijn in het land diverse rebellengroeperingen en afscheidingsbewegingen actief. Van 1972 tot 1986 werd het land als een dictatuur geleid door president Ferdinand Marcos met steun van de Amerikaanse regering. Na het gedwongen aftreden van Marcos keerde de democratie weer terug in de Filipijnen. Het land had in die tijd echter te maken met een enorme nationale schuld, grootschalige corruptie bij de overheid en communistische en islamitische afscheidingsbewegingen. Pas onder president Fidel Ramos kwam de economie van de Filipijnen in de lift. De financiële crisis in Azië bracht dit proces echter weer tot stilstand. De regeringen van de opvolgers van Ramos, Joseph Estrada en de huidige president Gloria Macapagal-Arroyo werden geteisterd door schandalen en beschuldigingen van corruptie.

[bewerk] Staatsinrichting

De Filipijnen zijn een presidentiële republiek. De president is zowel staatshoofd als hoofd van de regering. Daarnaast is de Filipijnse president de opperbevelhebber van alle legeronderdelen. De president wordt voor een termijn van 6 jaar gekozen.

De wetgevende macht ligt in de Filipijnen bij het Congres. Deze bestaat uit de Senaat en het Huis van Afgevaardigden. De 24 senatoren worden voor 6 jaar gekozen, terwijl de (maximaal) 250 afgevaardigden voor de termijn van drie jaar worden gekozen.

De top van de juridische macht wordt gevormd door het Filipijnse hooggerechtshof. De 14 rechters en 1 opperrechter worden allen gekozen door de president.

[bewerk] Geografie

Zie Geografie van de Filipijnen voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

[bewerk] Topografie

Filipijnen (Bron: seav.)
Filipijnen (Bron: seav.)

De archipel, bestaande uit 7107 eilanden, is gesitueerd tussen 4° 23' en 21° 25' noorderbreedte 116° en 127° oosterlengte en ligt dus ten westen van de Filipijnenzee en ten oosten van de Zuid-Chinese Zee. De totale omvang van de Filipijnen is 300.000 km². Hiervan is 298.200 km² land en 1800 km² water. Dit betekent dat de Filipijnen ruim 7 keer zo groot is als Nederland is en ruim 9 maal zo groot als België. De hoofdstad Manilla ligt op het grootste eiland Luzon en beslaat inclusief de omringende steden en gemeenten een oppervlakte van 636 km²

Van de 7107 eilanden hebben er 3144 een naam en zijn er ongeveer 1000 bewoond. De twee grootste eilanden Luzon (104.688 km²) en Mindanao (94.630 km²) beslaan samen ongeveer tweederde van de totale oppervlakte. De grootste eilanden hierna zijn: Samar (13.080 km²), Negros (12.710 km²), Palawan (11.785 km²), Panay (11.515 km²), Mindoro (9735 km²), Leyte (7214 km²), Cebu (4422 km²), Bohol (3269 km²).

De Filipijnen hebben geen enkele landgrens met buurlanden. De dichtstbijzijnde buurlanden zijn Vietnam in het westen, Taiwan in het noorden, Maleisië en Indonesië in het zuiden en China in het noordwesten. De kustlijn wordt geschat op ongeveer 34.500 kilometer. Veel van de eilanden zijn bergachtig met een smalle strook laagvlakte aan de kust. Het hoogste punt is de vulkaan Mount Apo (2954 meter). De langste rivier van het land is de Río Grande de Cagayan: ongeveer 350 kilometer.

[bewerk] Bestuurlijke indeling

Een provincie is in de Filipijnen de belangrijkste lokale overheid. Het land is onderverdeeld in 79 provincies die voor bestuurlijk gemak in 17 regio's zijn gegroepeerd. Provincies zijn weer onderverdeeld in steden en gemeenten, waarvan er respectievelijk 117 en 1506 zijn. Deze steden en gemeenten bestaan op hun beurt weer uit barangays. In de Filipijnen zijn 41.993 barangays. (Alle gegevens per september 2006)

[bewerk] Klimaat

Zie Klimaat van de Filipijnen voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

De Filipijnen hebben een tropisch klimaat, dat wordt gekarakteriseerd door hoge temperaturen, een hoge luchtvochtigheid en overvloedige regenval. Van maart tot en met mei is het in veel delen van de Filipijnen erg warm. Daarna valt van mei tot oktober in grote delen van het land veel regen als gevolg van de moesson. Van december tot en met februari is het op veel plekken juist droger en koeler. De gemiddelde temperatuur in de Filipijnen op zeeniveau is zo'n 27 graden Celsius. In grotere hoogten is de gemiddelde temperatuur echter lager. De gemiddelde hoeveelheid neerslag is erg afhankelijk van de locatie. De gemiddelde jaarlijkse neerslag varieert van 1000 millimeter tot 5000 millimeter. Per jaar worden de Filipijnen door gemiddeld zo'n negen tyfoons getroffen. De gevolgen van dergelijke tyfoons zijn vaak groot, als gevolg van de enorme windsnelheden en regenval in korte tijd.

[bewerk] Economie

Direct na de Tweede Wereldoorlog waren de Filipijnen een van de rijkste landen van de regio. In de loop der jaren is het land echter afgezakt naar de categorie arme landen. De economische groei direct na de Tweede Wereldoorlog was snel, mede als gevolg van de Amerikaanse investeringen in het land. Deze groei daalde echter in de loop der tijd. Tijdens een ernstige recessie in 1984 en 1985 kromp de economie meer dan 10%. De politieke instabiliteit tijdens de Aquino regering zorgde ervoor dat het economisch minder goed ging. Als gevolg van diverse maatregelen van president Ramos ten behoeve van economische groei werd deze negatieve trend tijdens de jaren negentig omgebogen in positieve zin. De economische crisis in Zuidoost-Azië in 1997 sloeg echter ook de Filipijnen niet over en de groei sloeg om van 5% in 1997 tot -0.5% in 1998. President Estrada heeft na Ramos geprobeerd diens hervormingsbeleid door te zetten hetgeen gefrustreerd werd door zijn afzetting. Ook de huidige regering onder leiding van president Gloria Macapagal-Arroyo doet er alles aan om de economie snel te laten groeien. Dit resulteerde in 2004 in een groei van 6%.

De Filipijnse economie is van oudsher een agrarische economie, maar tegenwoordig zijn andere belangrijke pijlers van de economie, de mijnbouw, de industrie en de dienstensector. De voornaamste handelspartners van de Filipijnen zijn de Verenigde Staten, Japan, Hongkong, Taiwan, Maleisië, Singapore, China, Zuid-Korea, Thailand en Duitsland.

[bewerk] Demografie

De bevolkingsgroei van de Filipijnen
De bevolkingsgroei van de Filipijnen

Aan het begin van de 20e eeuw telden de Filipijnen iets meer dan zeven miljoen inwoners. Inmiddels is dat aantal naar schatting opgelopen tot meer dan 90 miljoen. Daarmee staat het land op de twaalfde plek op de lijst van landen met meeste inwoners. Ongeveer tweederde van de totale bevolking woont op de twee grootste eilanden Luzon en Mindanao. De metropool Manilla op het grootste eiland Luzon is de op 10 na dichtstbevolkste metropool van de wereld. De bevolkingsgroei van de Filipijnen was in de jaren 80 als in de jaren 90 respectievelijk 2,35% en 2,34%[1]. De geschatte bevolkingsgroei in 2006 was 1,8% per jaar met 24,9 geboorten per duizend mensen[2]. De levensverwachting bij de geboorte in de Filipijnen was in 2006 naar schatting gemiddeld 70,21 jaar[2]. Een vrouw wordt gemiddeld 73,24 jaar, terwijl een man een levensverwachting heeft van 67,32 jaar[2].

[bewerk] Religie

Basilica Minore del Santo Nino in Cebu City
Basilica Minore del Santo Nino in Cebu City

Een duidelijke teken van de langdurige Spaanse aanwezigheid is het grote percentage katholieken in de Filipijnen. Zo'n 83 procent van de bevolking is Rooms-Katholiek. Nog eens 3 procent maakt deel uit van een afsplitsing van de Rooms-Katholieke Kerk, de onafhankelijke Oud-Katholieke Independent Church of the Philippines. Moslims vormen zo'n 5 procent van de bevolking. Zij wonen voornamelijk op het zuidelijke eiland Mindanao en de Sulu-eilanden. Protestanten vormen tenslotte zo'n 6 procent van de bevolking. De protestantse gemeenschappen zijn ontstaan door het werk van Amerikaanse zendelingen in het begin van deze eeuw. De overige 3 procent van de bevolking is boeddhistisch (met name de Chinese minderheid) of niet-gelovig.

Op Mindanao en de Sulu-eilanden wordt regelmatig strijd geleverd tussen het Filipijnse leger en moslimseparatisten.

Vanwege de sterke katholieke aanwezigheid is de Filipijnse politiek sterk pro-life; dit komt tot uitdrukking in verboden op abortusklinieken. In de meeste klinieken, scholen en ziekenhuizen geldt bovendien een verbod op condooms.

[bewerk] Cultuur

De Filipijnse cultuur is in hoge mate beïnvloed door de Spanjaarden, Mexicanen, Chinezen, Amerikanen, Arabieren en Maleisiërs.

Meer dan 300 jaar Spaanse overheersing heeft voor veel blijvende invloeden gezorgd vanuit de Mexicaanse en Spaanse cultuur. Deze invloeden zijn het meest zichtbaar in gebruiken en rituelen gerelateerd aan de Katholieke kerk en dan met name de religieuze festivals. Elk jaar worden in de Filipijnen omvangrijke festiviteiten georganiseerd, die bekend staan als Barrio Fiestas en waarmee de beschermheilige van de plaats, het dorp of de regio wordt geëerd. Een festival wordt gevierd met kerkelijke ceremonies, straatparades, vuurwerk, schoonheids- en danswedstrijden en hanengevechten. Voorbeelden van grote festivals zijn het Ati-Atihan festival in Kalibo en het Sinulog in Cebu.

De Chinese invloeden in de Filipijnse cultuur uiten zich voornamelijk op het gebied van de Filipijnse keuken, die in grote mate door de Chinese keuken beïnvloed is. Voorbeelden zijn de noodles (die lokaal bekend staan als mami) en diverse vleesgerechten. Daarnaast uit de Chinese invloed zich in taal. Reeds in de vroege tiende eeuw circuleerden in China boeken die de levensstijl en handelspraktijken van de vroege Filipino's beschreven. Een van deze boeken was de Tai Pin Hwan Yu Gi (Het vredevolle universum) ca. 984. Een belangrijke bijdrage van de Chinese immigranten in de Filipijnen was de publicatie van de Doctrina Chistiana in 1593.

De Amerikaanse culturele invloed in de Filipijnen is erg opvallend. Een goed voorbeeld is het wijdverspreide gebruik en de beheersing van de Engelse taal. Een ander voorbeeld is het enthousiasme voor sport in de Filipijnen. De meeste populaire sport van de Filipijnen is een typisch Amerikaanse sport: basketbal. Andere populaire sporten zijn onder andere boxen, zwemmen en Oosterse vechtsporten. Net als de Amerikanen hebben Filipino's bovendien een voorkeur voor fastfood, wat zich uit in de aanwezigheid van vele Amerikaanse ketens zoals McDonald's, Pizza Hut, Burger King en KFC. Daarnaast bestaan er ook nog diverse lokale fastfoodketens zoals Jollibee, Greenwich Pizza, Chowking en Max's Fried Chicken. Filipino's luisteren graag naar de laatste Amerikaanse en Britse muziek, kijken Amerikaanse films en aanbidden Amerikaanse acteurs en actrices uit Hollywood. Een ander goed voorbeeld zijn de Shopping Malls in de grote steden van de Filipijnen, die naar Amerikaans voorbeeld zijn gebouwd en behoren tot de grootste ter wereld.

Ondanks al deze buitenlandse invloeden, blijft de Filipijnse cultuur uniek. Een goed voorbeeld hiervan is de jeepney, een opgepoetst relikwie uit de Tweede Wereldoorlog dat tot in de verste uithoeken van het land dienst doet als openbaar vervoersmiddel. Filipino's houden hun nationale helden in ere. José Rizal is de meeste geëerde onder hen. Hij was een visionair, wiens geschriften zorgden een gevoel van nationale eenheid en bewustzijn. Andere nationale helden zijn Andrés Bonifacio, oprichter van de vrijheidsbeweging Katipunan en Ninoy Aquino, de oppositieleider tegen het bewind van Ferdinand Marcos, die een soort martelaar werd nadat hij door de laatste vermoord werd.

[bewerk] Talen op de Filipijnen

In totaal worden er op de Filipijnen 172 inheemse talen en dialecten gesproken, die alle behoren tot de Austronesische taalfamilie. Andere talen die er gesproken worden, zijn onder andere Engels, Chinees (Mandarijn en Hokkien), Arabisch (vooral onder de moslimbevolking) en Spaans, de laatste met de lokale creolentaal Chavacano.

Sinds 1939 bevordert de overheid om nationale eenheid te bevorderen het gebruik van de officiële nationale taal, het Filipijns, dat gebaseerd is op het Tagalog. De poëet Francisco "Balagatas" Baltazar (1788-1862) wordt dikwijls beschouwd als de Tagalog equivalent van William Shakespeare. Zijn meest beroemde werk is het vroeg 19e eeuwse Florante at Laura. Het Filipijns wordt op alle scholen onderwezen en wordt steeds algemener geaccepteerd, vooral als tweede taal en eenheidstaal voor een zeer gemengde bevolking. Het Engels wordt als tweede officiële taal beschouwd, en wordt zeer veel gebruikt door de overheid, in het onderwijs en binnen de handel.

[bewerk] Zie ook

Wikimedia Commons
Download een gesproken versie van dit artikel Door hier te klikken kunt u dit artikel beluisteren (help of meer info). Na het opnemen kan het artikel gewijzigd zijn, waardoor de tekst van de opname wellicht verouderd is. Zie info over deze opname.


{{{afb_links}}} Landen in Azië {{{afb_rechts}}} {{{afb_groot}}}

Afghanistan · Armenië · Azerbeidzjan · Bahrein · Bangladesh · Bhutan · Brunei · Cambodja · China · Cyprus · Egypte · Filipijnen · Georgië · India · Indonesië · Irak · Iran · Israël · Japan · Jemen · Jordanië · Kazachstan · Kirgizië · Koeweit · Laos · Libanon · Maldiven · Maleisië · Mongolië · Myanmar · Nepal · Noord-Korea · Oezbekistan · Oman · Oost-Timor · Pakistan · Qatar · Rusland · Saoedi-Arabië · Singapore · Sri Lanka · Syrië · Tadzjikistan · Taiwan · Thailand · Turkije · Turkmenistan · Verenigde Arabische Emiraten · Vietnam · Zuid-Korea

[bewerk] Bronnen en referenties

Bronnen en referenties:
  • Sajise, Percy E. 1997. Biodiversity in the Philippine Terrestrial Uplands: Status. Issues and Research Agenda. Paper gepresenteerd tijdens een nationale workshop over het biodiversiteit onderzoek in de Filipijnen, 2-4 juli 1997, SEARCA, Los Baños, Laguna, Filipijnen
a. Verenigde Naties 2004
b. Laatste census 1 mei 2000 (via V.N.)
c. Officiële schatting van de V.N. 1 juli 2005