Athanarik
Van Wikipedia
Athanarik (overleden 25 januari 381) was rechter van de Tervingi (Visigoten) van ca. 365 tot ca. 380. 'Rechter' was de titel van de hoogste leider onder de Tervingi, die gedurende de eerste 10 jaar van Athanariks regering voornamelijk in Walachije en Bessarabië hun gebied hadden, maar het is niet duidelijk of er hier van een vast, mogelijk erfelijk koningschap sprake is, of dat min of meer onafhankelijke koningen alleen in tijden van oorlog en dergelijke uit hun midden een rechter kozen.
Inhoud |
[bewerk] Oorlog met Rome
We horen voor het eerst van Athanarik in 365. In dat jaar waren er invallen van de Goten ten zuiden van de Donau, en Procopius werd door Valens uitgestuurd om zich hier mee bezig te houden. Procopius liet zich echter tot keizer uitroepen, en riep de Goten als Romeinse foederati te hulp. Athanarik was in deze tijd woordvoerder van de Gotische koningen, en dus waarschijnlijk rechter. 3000 Goten werden hem gestuurd, doch toen deze in Constantinopel aankwamen, bleek Procopius al overleden. Marcellus liet zich tot keizer uitroepen, maar hem ging het ook niet beter. Hierna trokken de Goten zich naar hun eigen gebied terug, maar ze werden door Valens' troepen ingehaald en in diverse Thracische steden gevangen gezet. Athanarik eiste hun vrijlating en teruggave, doch dat gebeurde niet.
Valens bereidde een strafexpeditie tegen de Goten voor vanwege hun hulp aan Procopius. Hun argument dat ze slechts reageerden op wat leek op een bona fide verzoek troepen te leveren volgens hun foederati-verdrag werd niet geaccepteerd. In 367 trok Valens de Donau over en trok het Gotische gebied binnen. Athanarik trok zich met zijn mannen terug, en de Romeinen richtten vernielingen aan in Walachije. Het volgende jaar wilde Valens weer aanvallen, maar overstromingen van de Donau maakten hem dat onmogelijk. In 369 was het wel raak, en Valens viel Bessarabië binnen. Dit keer kwam het wel tot een veldslag, maar Athanarik zette niet zijn hele leger in. Hij verloor, maar wist zich zodanig terug te trekken dat de verliezen beperkt bleven. In september werd tussen Valens en Athanarik vrede gesloten. Omdat Athanarik als rechter had gezworen geen Romeins gebied te betreden, gebeurde dit op een schip op de Donau. In deze vrede behielden de Goten hun status van 'foederati' en 'amici' (vrienden) van het Romeinse Rijk, maar de handel tussen de twee staten werd beperkt tot twee grensposten, en de jaarlijkse betaling van de Romeinen aan de Goten werd beëindigd.
[bewerk] Binnenlandse problemen
Hierna kon Athanarik zich weer met binnenlandse problemen bezighouden, en tussen 369 en 372 kwam het tot een grote christenvervolging onder de Goten. Het christendom (zowel het katholicisme als het arianisme) was in de vierde eeuw bij de Goten in opkomst. Voor Athanarik en andere heidense Goten was het christendom niet alleen een bedreiging voor de stamgoden, maar christenen werden er ook van verdacht heimelijke handlangers van de Romeinen te zijn. Een eerdere christenvervolging (mogelijk geleid door Athanariks vader) had al rond 348 plaatsgevonden, en een groep Gotische christenen (waaronder Ulfila) leefde sindsdien in het Romeinse Moesia (de Gothi minores). Elke stam moest een afgodsbeeld centraal stellen, en iedereen moest daaraan offeren. Wie weigerde, moest ter dood gebracht worden.
Een Gotische prins, Fritigern, wilde de macht overnemen van Athanarik. Hij nam contact op met keizer Valens, en kreeg diens steun in ruil voor de belofte zich tot het (arianisch) christendom te bekeren. Tussen 372 en 376 heerste een burgeroorlog tussen de aanhangers van Athanarik en die van Fritigern.
[bewerk] Inval van de Hunnen en levenseinde
In 376 nam Athanarik opnieuw de leiding tegen een buitenlandse vijand. De Greuthingi, die ten oosten van de Tervingi woonden, waren verslagen door de Hunnen, en vluchtten nu westwaarts het gebied van de Tervingi in. Athanarik nam stelling aan de grensrivier de Dnjepr. De Hunnen vielen Athanarik aan bij verrassing, en net als tegen Valens verloor Athanarik de veldslag, maar wist daarna te ontkomen zonder noemenswaardige verliezen. Athanarik begon verder westelijk aan de bouw van een verdedigingswal, maar werd opnieuw door de Hunnen aangevallen en verslagen.
Hierna stelde Fritigern voor om zich bij het Romeinse Rijk aan te sluiten. Het grootste deel van de Tervingi volgde zijn voorstel, en Alaviv en hij trokken naar de Donau. Hun groep vormt wat later bekend staat als de Visigoten. Athanarik en zijn mannen trokken naar een regio genaamd Caucaland, waarschijnlijk in Transsylvanië en veroverden het op de Sarmaten.
Later, in 380, werd Athanarik door zijn eigen mensen verdreven, waarschijnlijk onder invloed van Fritigern. Hij vluchtte naar Constantinopel, waar hij van keizer Theodosius I een vorstelijke ontvangst kreeg. Twee weken later echter, op 25 januari 381, stierf Athanarik. Hij kreeg een majesteitelijke begrafenis.
| Bronnen en referenties: |
|
Herwig Wolfram: History of the Goths |
| Koningen en vorsten van de Ostrogoten |
| Achiulf - Alatheus -Athalarik - Andag - Amalasuntha - Athanarik - Erarik - Ermanarik - Ildibad - Radegast - Safrax -Teia - Theodahad - Theodorik de Grote - Theodorik de Oudere - Thiudimir - Totila - Valamir - Videricius -Vidimir- Vithimiris - Witiges |
