Celibaat

Van Wikipedia

Celibaat is de term voor de ongehuwde staat, met name van rooms-katholieke geestelijken. Iemand die leeft naar het celibaat, leeft celibatair. Omdat in deze christelijke overtuiging seks buiten het huwelijk verboden is, betekent het celibaat dus ook volledige seksuele onthouding.

[bewerk] Celibaat binnen het christendom

De apostel Paulus ging er prat op celibatair te zijn: dat is te lezen in zijn brieven in het Nieuwe Testament van de bijbel. De belangrijkste bijbelpassages hierover zijn te vinden in de eerste brief van Paulus aan de Korintiërs. Hoewel hij het ongehuwd zijn ter wille van God en het prediken van Christus en zijn kruis heel waardevol vond, beschouwde hij die manier van leven toch als een gave: hij raadde het aan, maar kon begrijpen dat niet elke gelovige man het aankon zonder vrouw te leven. Van hem komt de beroemd geworden zin: "Het is beter te trouwen dan van begeerte te branden."

[bewerk] Celibaat binnen de rooms-katholieke kerk

Voor het priesterschap in de rooms-katholieke kerk is het celibaat een vereiste, net zoals voor de intrede in een kloosterorde. Het idee is dat doordat een persoon zich niet aan een aardse persoon bindt, een dichtere binding en een betere wijding van het leven aan God kan worden bereikt.

Kort na het Schisma (1054) trad paus Gregorius VII (1073-1085) aan. Hij zette een reorganisatie van de Katholieke Kerk in, die tot op de dag van vandaag haar aanschijn bepaalt. Gregorius stelde het celibaat, dat door Paus Marcellus I (307 - 309) werd ingevoerd, voor priesters verplicht. Er bestaan verschillende praktische redenen voor het celibaat. Zo voorkomt het celibaat het ontstaan van priesterfamilies, waarin het priesterschap, en kerkelijk bezit, van vader op zoon wordt overgedragen. Een andere reden is de mogelijkheid voor de priester zich niet gehinderd door familiebesognes volledig te wijden aan de kerkgemeenschap. Een celibataire priester is ook (geografisch) flexibeler in de loop van zijn gewijd leven. Het celibaat wordt ook begrepen als een teken van solidariteit met alleenstaanden en als verwijzing naar Jezus, die celibatair leefde.

[bewerk] Celibaat binnen de oosters-katholieken en de orthodoxen

In de Oosters-katholieke Kerken en de Orthodoxe Kerk geldt sinds eeuwen de regel dat bisschoppen enkel onder celibatairen gekozen worden maar gehuwde mannen wel tot diaken of priester gewijd kunnen worden. Het priestercelibaat wordt overigens in de Oosterse Kerken hoog in ere gehouden en de priesters die er vrij voor gekozen hebben, zijn talrijk.

Zowel in het Oosten als in het Westen leven de monniken een celibatair leven en mag hij die het wijdingssacrament ontvangen heeft, niet meer trouwen. In tegenstelling tot wat sommigen denken, mag een parochiepriester ook in het Oosten niet huwen en een gezin stichten. Zij trouwen altijd vóór het ontvangen van de wijding. Vaak ging het priesterschap in de Oosterse Kerken over van vader op zoon. De betekenis van een van de meest voorkomende achternamen in Griekenland (Papadopoulos) en in Servië (Popovic) is trouwens "priesterzoon".