David Lloyd George
Van Wikipedia
| 17 januari 1863 – 26 maart 1945 | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
 |
||||||
| Premier van het Verenigd Koninkrijk | ||||||
|
David Lloyd George (Manchester, 17 januari 1863 – Llanystumdwy, Caernarfonshire, 26 maart 1945) was een Britse politicus en het laatste lid van de Liberal Party dat premier (1916-1922) van het Verenigd Koninkrijk was.
Inhoud |
[bewerk] Jeugd
Alhoewel geboren in Manchester, Engeland kwam hij uit een Welsh-sprekende familie en werd hij bekend als een politicus uit Wales, waar hij ook opgroeide. Zijn vader overleed in 1864.
[bewerk] Begin politieke carrière (1890-1908)
In 1890 werd Lloyd George in het parlement gekozen. In zijn eerste jaren was hij voornamelijk een backbencher. Hij stond bekend als een radicaal en een pacifist. Hij sprak zich uit tegen de Tweede Boerenoorlog, iets wat hem veel vijanden opleverde binnen zijn partij. Maar toen in 1905 de Liberaal Sir Henry Campbell-Bannerman premier werd, maakte hij Lloyd George minister van handel.
[bewerk] Minister onder Asquith (1908-1916)
Nadat Campbell-Bannerman vertrok als premier door ziekte werd Lloyd-George door de nieuwe premier Herbert Henry Asquith gepromoveerd tot minister van financiën.
Als minister van financiën (1908-1915) legde hij het fundament voor wat later de verzorgingsstaat zou worden. De invoering van het pensioen is hier een goed voorbeeld van. Zijn hervormingen stuitten echter op oppositie in het Britse hogerhuis dat werd gedomineerd door de conservatieven. In 1909 werd zijn jaarlijkse budget door de Lords afgewezen. Dit leidde tot een politieke crisis die ten einde kwam nadat er in 1910 twee verkiezingen waren gehouden, die beiden werden gewonnen door de Liberalen. Nadat de macht van de Lords was beperkt in 1911 werd zijn budget alsnog goedgekeurd.
In 1915 gaf hij zijn positie op, om in het oorlogskabinet van Asquith eerst minister van munitie (1915-1916) en daarna minister van oorlog (1916) te worden. Maar in december 1916 nam hij ontslag uit onvrede over het beleid van de premier. En zo dwong hij Asquith om ook ontslag te nemen.
[bewerk] Premierschap (1916-1922)
Na het ontslag van Asquith werd Lloyd George door de Britse koning George V gevraagd een kabinet te vormen. Hij vormde samen met de conservatieven een coalitie die uiteindelijk 6 jaar stand zo houden. De Liberalen, onder leiding van Asquith (die geen premier meer was, maar nog wel leider van de Liberal Party) waren echter geen lid van de coalitie. De begin-periode werd voornamelijk gedomineerd door de Eerste Wereldoorlog. Deze werd in 1918 eindelijk beslist in het voordeel van o.a. de Britten. Na de oorlog nam Lloyd George deel aan de vredesconferentie in Versailles. Daar kwam hij regelmatig in aanvaring met leiders van naties die tot de overwinnaars behoorden. Voornamelijk de manier waarop Duitsland gestraft moest worden, en hoe zwaar, was een punt van discussie. Lloyd George wou de Duitser wel straffen, zowel economisch als politiek, maar hij wou de Duitse economie niet slopen. Maar de Franse premier Georges Clemenceau wou een vergoeding voor de geleden schade. Uiteindelijk werd er een compromis gevonden en het verdrag getekend.
Enkele weken na de oorlog won de coalitie van Lloyd George met overmacht de verkiezingen. Hij kon zich nu gaan richten op binnenlands gebied zoals onderwijs en gezondheidzorg. Maar de coalitie met de conservatieven begon haar tol te eisen. Zij waren minder welwillend om mee te werken aan de hervormingen.
Begin jaren '20 was hij nauw betrokken bij de oprichting van de Ierse Vrijstaat, waarmee Ierland onafhankelijk werd van Groot-Brittannië. Ook dit werd bekritiseerd door de conservatieven. Zij vonden een hardere houding tegen de republikeinen (voornamelijk de IRA) nodig. Dit was in het begin ook het standpunt van Lloyd George, maar hij realiseerde zich dat hij met onderhandelen meer kon bereiken.
De coalitie van Lloyd George en zijn kabinet kwamen in 1922 onder druk te staan doordat de conservatieven zich tegen hem begonnen te keren. Hij werd verweten te afstandelijk te zijn en nooit het kabinetsoverleg bij te wonen. Dit was zeer tegen het zere been van de leiders van de Conservative Party die het idee hadden dat lloyd George hun partij kapot zou maken als ze de coalitie in stand hielden.
In oktober 1922 viel de regering van Lloyd George uiteindelijk nadat hij was beschuldigd van het verkopen van eretitels. Bij de daarop volgende verkiezingen viel de coalitie uit elkaar en verdween hij als premier.
[bewerk] Latere carrière en dood (1922-1945)
Nadat hij was vertrokken als premier bleef Lloyd George nog jarenlang actief als politicus. Hij herstelde de breuk met zijn oude partij en was van 1926 tot 1931 nog leider van de Liberal Party. In 1929 werd hij als langstzittende parlements-lid 'Father of the House'. Hij begon in die tijd ook met het schrijven van zijn auto-biografie. Voor het schrijven van het boek had hij documenten meegenomen uit 10 Downing Street. Later zou Winston Churchill hetzelfde doen (als gevolg daarvan nam de Britse overheid een wet aan die dat moeilijker moest maken).
Als gevolg van een ziekte was het voor Lloyd George niet mogelijk om toe te treden tot het nationale kabinet onder leiding van Ramsay MacDonald.
In de jaren '30 werd hij al snel een tegenstander van de appeasementpolitiek van Stanley Baldwin en Neville Chamberlain. Bij het begin van de Tweede Wereldoorlog werd er nog gespeculeerd over een mogelijke terugkeer als premier. Dit gebeurde uiteindelijk niet. In 1945 accepteerde Lloyd George uiteindelijk toch een erf-titel en daarmee een plaats in het Britse hogerhuis. Maar in maart van dat jaar overleed hij onverwachts op 82 jarige leeftijd.
[bewerk] Nalatenschap
David Lloyd George was een briljante maar ook controversiële politicus. Hij werkte mee aan de val van Chamberlain, maar had begin jaren '30 zelf ook ontmoetingen gehad met Adolf Hitler. Ook heeft hij in die tijd enkele positieve dingen over Hitler gezegd. Dit zorgde later voor controversie. Ook zijn acties als premier werden en worden niet altijd gewaardeerd. Zeker de verkoop van eretitels heeft zijn reputatie niet goed gedaan.
Maar boven al wordt hij toch geprezen als een krachtige leider en een fantastische politicus. In zijn tijd legde hij de basis waarop Clement Attlee uiteindelijk de welvaartstaat zou bouwen. Ook het feit dat hij premier was tijdens de Eerste Wereldoorlog (en won) en zijn medewerking aan de oprichting van de Ierse Vrijstaat zorgen voor een goede reputatie.
[bewerk] Bronnen
- www.number-10.gov.uk Lloyd George op de officiële website van 10 Downing Street
- www.liberalhistory.org.uk Lloyd George op een site over de Britse Liberal Party
